رئیس قوه قضائیه : نباید حبس‌های چندساعته و چندروزه داشته باشیم
به گزارش آسمونی : آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جمع قضات و کارکنان مجموعه قضایی استان اصفهان، با تبریک میلاد با سعادت امام حسن عسکری (ع)، از تلاش‌های قضات و کارکنان قضایی این استان قدردانی و با اشاره به موضوع «کرامت» تصریح کرد: کرامت قاضی، کارمند، نیروی انسانی، ارباب رجوع و اصحاب دعوی باید مورد توجه قرار گیرد و همه باید گرامی شمرده شوند. همه دارای شخصیت انسانی هستند و باید احترامشان حفظ، به سخنشان توجه و به خواستشان ترتیب اثر داده شود. ما هم موظفیم کرامت قضات را حفظ کنیم که این امر به موضوعاتی از قبیل معیشت، حفظ استقلال و توجه به عزت نفس و جایگاه قضات برمی‌گردد.
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر ضرورت اجرای تمام بندهای دستورالعمل کرامت در دستگاه قضایی، ادامه داد: کمبود نیروی انسانی و کثرت ورودی پرونده وجود دارد اما تلاش کنید اولین گرهی که می‌گشایید، گره از ابروان مردم باشد؛ لذا با نشاط و روی گشاده با مردم و ارباب رجوع رفتار کنید.
آیت الله رئیسی با بیان اینکه عموما این موضوع بحمدالله رعایت می‌شود، افزود: باید توجه کنیم که برخوردهای ما همواره در ذهن مردم می‌ماند، تبدیل به خاطره و نقل قول می‌شود و قضاوت‌ها درباره مجموعه دستگاه قضایی را شکل می دهد.
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر لزوم رعایت اقتدار در عین مهربانی و احترام، اظهار کرد« دستگاه قضایی ملجاء مردم است و اقتضای ملجا بودن، مهربانی با همه است. معنای مهربانی کوتاه آمدن از اجرای قانون نیست؛ کمااینکه لازمه اقتدار، ترش‌رویی و بداخلاقی نیست. می توان اقتدار داشت و در عین حال مهربان بود؛ لذا حفظ کرامت همگان باید مورد تاکید قرار گیرد.
آیت الله رئیسی در بخشی دیگری از سخنان خود با اشاره به مقوله تنقیح و پالایش قوانین، این امر را ضروری برشمرد و تصریح کرد: قانون، هر سه قوه را در این زمینه مسئول دانسته است. ما از ابتدای کار در قوه قضاییه، در حوزه معاونت حقوقی با همکاری بخش‌های مختلف مجلس و دولت این کار را شروع کرده‌ایم. شما عزیزان هم نظرات خود را در این زمینه ارائه دهید تا از آن استفاده شود.
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر لزوم مناسب‌سازی فضای کار برای قضات و کارکنان، به موضوع کمبود نیروی انسانی در دستگاه قضایی اشاره کرد و گفت: در مورد کمبود قاضی و کارمند باید یک حرکت جهشی داشته باشیم و با این میزان از جذب که به صورت پلکانی جلو می‌رویم، کمبودها برطرف نخواهد شد. البته شش هزار کارمند تا پایان سال جاری جذب دستگاه قضایی خواهند شد اما باید همچنان جذب نیرو را دنبال کنیم و نسبت به جذب اعتبارات از بخش‌های دولتی نیز پیگیری های لازم را انجام دهیم.
آیت الله رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع کارشناسی در پرونده ها اشاره کرد و افزود: مشورت کردن در کار قضایی، خلاف استقلال قاضی نیست. بویژه در پرونده های تخصصی، این موضوع به کشف حقیقت و روشن شدن موضوع کمک می‌کند.
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر لزوم عادلانه شدن بهره‌وری، موضوع تمرکززدایی را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: از معاون راهبردی قوه قضائیه می‌خواهم مصادیق این موضوع را بررسی کنند که چه کارهایی را می‌شود به استانها واگذار کرد.
آیت الله رئیسی درباره مسئله کمبود اعتبارات در مجموعه قضایی استان اصفهان نیز اظهار کرد: قبل از اینکه توفیق حضور نزد شما را داشته باشیم، 30 تا 40 نفر از همکاران در حوزه معاونت راهبردی بررسی‌های کارشناسی نسبت به کمبودها در استان را انجام داده‌اند و در حال حاضر نیز 23 هیئت در 23 شهرستان استان حضور دارند تا از نزدیک با مشکلات و مسائل آشنا شوند. در جلسه امشب شورای عالی قوه قضائیه که مسئولان بخش‌های مختلف قوه قضاییه، نماینده مقام معظم رهبری در استان و استاندار حضور دارند، گزارش این 23 هیئت شنیده خواهد شد و برای تامین اعتبارات و امکانات لازم راهکارهایی ارائه می‌شود تا ان‌شاءالله کمبودها رفع شود.
رئیس قوه قضاییه همچنین درباره شوراهای حل اختلاف گفت: اعتبار قانون شوراهای حل اختلاف تا پایان سال جاری است که در این مدت باید اصلاحات آن را پیشنهاد کنیم. کار کارشناسی در این زمینه انجام شده است و از اعضای شوراهای حل اختلاف در سراسر کشور نیز نظرخواهی شده و در جلسه مسئولین عالی مطرح شده است. اولین نکته در این رابطه مسئله صلاحیت‌های شورای حل اختلاف است که صلاحیت‌های حل اختلاف و صلح و سازشی آن افزایش خواهد یافت و هر چه را که بشود با کدخدامنشی و صلح و سازش حل کرد، حتماً این کار صورت خواهد گرفت. یکی از بخش‌های مهم لایحه‌ای که در این مورد به دولت تقدیم می‌کنیم نیز در رابطه با تعیین وضعیت کارکنان شوراهای حل اختلاف است که ان‌شاءالله وضعیتشان ثبات پیدا کند.
آیت الله رئیسی در ادامه با اشاره به شان قضاوتی و نظارتی دستگاه قضایی، اظهار کرد: به اعتبار اینکه در دستگاه قضایی از دیگران حسابرسی صورت می‌گیرد، پرونده افراد در آن رسیدگی می‌شود و به نوعی فصل الخطاب است، طبیعتا نگاه دیگران نیز به اینجا معطوف است. اگر خوب در همه جا خوب است، در اینجا خوب‌تر و اگر قبیح و بد در همه جا قبح و زشتی دارد، در اینجا باید قبیح‌تر تلقی شود. اگرنظم و ترتیب در همه جا خوب است، نظم و ترتیب اینجا باید برتر باشد. اگر زودآمدن و دیر رفتن در سازمانی که این همه کار دارد یک ارزش است، در اینجا باید ارزشمندتر تلقی شود. اینها شاخصه‌هایی است که برای همه سازمان‌ها و دستگاه‌ها وجود دارد اما برای ما اولویت بیشتری دارد. به همین جهت حتما باید مورد عنایت همه همکاران قرار گیرد.
رئیس قوه قضاییه همچنین با اشاره به بازدید شب گذشته خود از زندان مرکزی اصفهان، خاطرنشان کرد: همکاران عزیز! این سخن فقها و بزرگان ماست که قاضی باید به صورت روزانه فهرست زندانیان خود را پیش رو داشته باشد و آن را بررسی کند تا اگر کسی در لیست زندانیان اوست و لازم است که امروز برای او تعیین تکلیف شود، کار او به فردا کشیده نشود.
آیت الله رئیسی درباره محکومان مالی بویژه زندانیان مهریه نیز اظهار کرد: یک برداشت نادرست نسبت به مهریه از اظهارات من شده بود. مهریه دینی است بر ذمه زوج که حتما باید پرداخت شود و هیچ کسی نگفته از ذمه زوج ساقط است. حال ممکن است کسی تمکن مالی نداشته باشد. به میزانی که تمکن مالی دارد، برای وی تقسیط می‌کنند. در هر حال این دینی است بر ذمه زوج که چه کم و چه زیاد حتما باید پرداخت شود. همه دیون نیز همینطور است. شب گذشته با مصادیقی در این زمینه برخورد داشتیم. من تاکید می‌کنم که همکاران عزیز نسبت به مساله اعسار بازنگاهی داشته باشند. به عنوان مثال گفته می‌شود 80 عدد سکه نمی‌توانید بدهید، خب 40 تا بدهید؛ درحالی که این 40 تا را از کجا باید پرداخت کند؟ دفعه دوم که فرد می‌آید گفته می‌شود اگر این 40 تا را نمی‌توانی بدهی 20 تا پرداخت کن و وقتی وی نتواند 20 عدد سکه را پرداخت کند، او را به زندان می‌اندازند؛ در حالی که من می‌گویم مگر برای شما ثابت شده است که این فرد قادر به پرداخت این 20 عدد سکه است و حال نمی‌خواهد آن را پرداخت کند؟
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: من نمی‌خواهم بگویم که این فرد نباید سکه‌ای بدهد. ما اینجا طرفدار آن هستیم که دین پرداخت شود و حقوق زنان تامین شود. به اینها باید دقت کرد. ما تاکید داریم اگر کسی تمکن دارد و نمی‌دهد و مستنکف است، باید برابر قانون با وی برخورد شود اما اگر مستنکف نیست و اعسار دارد، این اقدام دلیل می‌خواهد. بالاخره ما باید بر اساس مباحث فقهی عمل کنیم و حتما باید قضات محترم به این موضوع عنایت داشته باشند.
آیت الله رئیسی افزود: گاهی به فرد گفته می‌شود برو تا ما بررسی کنیم که اعسار داری یا خیر؛ در حالی که اعسار باید خارج از نوبت رسیدگی شود. اگر 10 روز به زندان رفت و بعد معلوم شد اعسار دارد تکلیف وی چه خواهد شد؟ بر این اساس نباید زندان بردن آسان باشد. من در جلسات دیگر به همکاران قضایی گفته‌ام که ماهی یک بار به زندان سر بزنید. در این سفر بازدید از زندان جزو برنامه ام نبود اما به دوستان گفتم برنامه بگذارید تا من بروم زندان را ببینم. اجمال قضیه این است که ایجاب می‌کند حتما دوستان از جمعیت کیفری بکاهند.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به آمار کسانی که از چند ساعت تا دو روز در زندان بوده‌اند، تصریح کرد: وقتی در این مورد سوال می‌شود که چرا این اتفاق افتاده است عنوان می‌کنند که قرار صادر کردیم تا وثیقه بیاورند؛ درحالیکه حرف بنده این است که فرد چرا باید برای نصف روز زندان برود؟ او را همانجا نگه دارید تا وثیقه یا کفیل بیاورد. آمار قابل توجهی از میزان زندان رفتن‌های کوتاه مدت داریم. کسی که به زندان رفت، طبیعتا آثار و مسائل خودش را دارد؛ لذا قضات به سیاست حبس زدایی و همچنین مواردی که قانون اجازه مجازات جایگزین داده توجه کنند.
آیت الله رئیسی از قضات دادگستری استان اصفهان به دلیل کوتاه کردن فرآیند دادرسی خصوصا در دادگاه‌های تجدیدنظر تشکر کرد و گفت: توجه کنید که دادگاه‌های تجدیدنظر اطاله کمتری داشته باشند. هرچه اطاله دادرسی را در مجموعه قضایی کم کنیم بسیار اثربخش است.
رئیس قوه قضاییه خاطرنشان کرد: جذب نیروی انسانی زمان می‌برد؛ لذا تا نیرو جذب شود می‌طلبد که همکاران به صورت مضاعف در میدان حضور پیدا کنند تا مراحل انجام کار‌ها طولانی نشود. همچنین اگر در رابطه با نوع رسیدگی به برخی پرونده‌ها پیچیدگی می‌بینید، مثل پرونده برخی از موسسات اعتباری که گاهی تصمیم‌گیری برای قاضی به سهولت امکانپذیر نیست، حتما مشورت کنید. قضات خوب و مجربی در دادگستری اصفهان داریم که می توانند دور هم بنشینند، نظرات خود را بدهند و راهکار برای برون رفت از این وضعیت پیدا کنند. معطلی پرونده هیچ وجهی ندارد و باید پرونده را از بن بست خارج کرد. اگر در اصفهان هم راهکار پیدا نشد، باید بیاید تا ما در تهران جلساتی بگذاریم و راهکار قانونی پیدا کنیم که پرونده‌هاهرچه سریعتر تعیین تکلیف شود.
آیت الله رئیسی با تاکید بر ضرورت بهره مندی قضات از ظرفیتهایی نظیر «آزادی مشروط» و «تعلیق مجازات»، اظهار کرد: با کسانی که مخل امنیت جامعه و متجاسر به قانون هستند، مثل اغتشاشگران و کسانی که در نظام اقتصادی اخلال ایجاد کرده و جنایت اقتصادی می‌کنند و افرادی که امنیت غذایی و سلامت مردم را به خاطر پول به مخاطره می‌اندازند، باید برخورد جدی صورت گیرد.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: کسانی که امروز در جامعه یک اعتراضی می‌کنند، متفاوتند. ممکن است اعتراضشان را با یک لحن نامناسبی بگویند ولی صف این افراد از کسانی که می‌خواهند در جامعه اخلال ایجاد کنند و امنیت اجتماعی و اقتصادی را برهم بزنند، جداست. در برابر یک فرد قداره‌کش که راه را بر مردم می‌بندد و با سلاح گرم و سرد، امنیت جامعه را تهدید می‌کند، نمی‌شود کوتاه آمد. ولی برخی افراد هستند که باید به عنوان آسیب‌دیدگان اجتماعی نسبت به آنها تمایز قائل شد. حتما جرایم امنیتی با جرایم سیاسی فرق می‌کند. جرم امنیتی را قانون یک مدل تعریف کرده و جرم سیاسی را یک گونه و این دو با هم فرق دارند.
آیت الله رئیسی درباره ویژگی‌هایی مجموعه قضایی استان اصفهان تصریح کرد: معتقدم از دستگاه قضایی اصفهان با توجه به ویژگی‌های این شهر و این تمدن و مدنیت، باید انتظار داشت و این تمدن باید در جلوه‌های اقدام و عمل همکاران عزیر جلوه‌گر باشد.
