تاریخچه ورزش والیبال

والیبال ورزشی تیمی و بسیار مهیج است، که پیشینه ای یکصد و ده ساله دارد و امروزه تقریباً تمامی کشورهای...

در این مطلب می خوانید : [بستن]

- تاریخچه والیبال در ایران
- نکات دیگر
- مناطق زمین والیبال

والیبال ورزشی تیمی و بسیار مهیج است، که پیشینه ای یکصد و ده ساله دارد و امروزه تقریباً تمامی کشورهای جهان عضو فدراسیون جهانی آن هستند.

تاریخچه والیبال در ایران

ورزش والیبال در سال 1299 شمسی توسط سیدمهدی ورزنده در ایران معرفی شد. در آن سال، دانشجویان دارالمعلمین ورزش به فرا گرفتن اصول و مقررات والیبال پرداختند.

در سالهای اولیه حضور والیبال در ورزش ایران، بازی در زمینی به ابعاد 20×10 متر انجام می شد و در هر طرف زمین 9 تا 11 نفر بازی می کردند. در سال 1304، سه تیم والیبال در ایران شکل گرفت که عبارت بودند از تیم دارالمعلمین ورزش، تیم باشگاه شایسته (اجتماعیون) و تیم کالج البرز. رقابت میان این سه تیم با استقبال مردم و دوستداران ورزش همراه بود و هیجان بسیاری به راه می انداخت. شمس الدین شایسته، مربی تیم باشگاه شایسته، در راه شکوفایی ورزش والیبال در ایران تلاش بسیاری کرد و خدمات ارزنده ای انجام داد. از بازیکنان سرشناس سالهای اول والیبال در ایران می توان به ناصر رفیعا، بدیع الله مجذوب، علی کنی، نصرالله مقدم، صادق ریاحی و حسن گوشه اشاره نمود.

نخستین دوره مسابقات والیبال قهرمانی تهران در سال 1314 بین مدرسه ها و تیم های آزاد و باشگاهی تهران برگزار شد که تیم دربند به مقام قهرمانی رسید. در همین سال، مسابقات قهرمانی ایران نیز برگزار شد که تیم اصفهان در میان دیگر تیم های شهرستانی از قدرت بیشتری برخوردار بود.

در سال 1324 یک فدراسیون مشترک برای «بسکتبال و والیبال» به وجود آمد که این دو ورزش را با هم اداره می کرد. اما در سال 1336 توسط کمیته ملی المپیک ایران یک فدراسیون مستقل برای والیبال ایجاد شد تا با اختیارات و آزادی عمل بیشتری به توسعه این ورزش در سطح کشور بپردازد. امیر امین نخستین رئیس فدراسیون والیبال ایران بود که سرپرستی و هدایت تیم ملی والیبال ایران در بازیهای آسیایی توکیو (سال 1958) را نیز به عهده داشت.

بازیهای آسیایی توکیو اولین حضور بین المللی والیبال ایران بود که تیم ایران با چهره هایی همچون عبدالمنعم کمال، سیاوش فرخی، محمود عدل، محمد شریف زاده، حسینعلی امیری، اسماعیل اشتری، عباس تهرانی و کمال پورهاشمی با مربیگری فریدون شریف زاده به مقام نایب قهرمانی آسیا رسید. ورزش والیبال در سال 1964 وارد بازیهای المپیک شد و ایران نیز جزو کشورهایی بود که درخواست حضور در المپیک را داشت.

بدین ترتیب روز سه شنبه 20 آذر سال 1342 فدراسیون والیبال ایران 30 والیبالیست را به اردوی تدارکاتی مقدماتی المپیک دعوت کرد تا در تالار هفتم تیر امروز (پارک شهر) زیر نظر مربی فقید والیبال ایران، حسین حبازادگان تمرین نمایند. پس از 3 روز تمرین تیم ملی ایران در روز 16 آذر 1342 انتخاب شد و 14 بازیکن یعنی حسن کرد، اکبر قادری، چنگیز انصاری، فاروق فخرالدینی، محمد همت یار، خسرو گلستانه، محمود مطلق، سیاوش فرخی، مجتبی مرتضوی، اکبر تنها، بیژن روح اللهی، جهانگیر قوام، خلیل پاک نظر و خسرو نیکو پایان توسط ابراهیم نعمتی، سرگرد حسین سروری، محمد شریف زاده و حسین جبارزادگان که مربی تیم بود انتخاب شدند و راهی مسابقات انتخابی در هند گردید. در این رقابت ها تیم ایران به مقام چهارم رسید و کره جنوبی با قهرمانی در این مسابقات جواز المپیک را دریافت نمود.

سه سال بعد از حضور در مسابقات انتخابی المپیک والیبال ایران برای دومین بار در بازیهای آسیایی 1966 حضور یافت و توانست با رهبری حسین جبارزادگان به مقام سوم و مدال برنز دست یابد. والیبال ایران در سالهای 1970 و 1998 در رقابت های قهرمانی جهان و در سال 1991 در مسابقات جام جهانی والیبال حضور داشته است. مهمترین موفقیت والیبال ایران کسب مدال نقره بازیهای آسیایی 2002 بوسان و کسب مدال برنز مسابقات قهرمانی آسیا در سال 2003 بوده که نتیجه برنامه ریزی و مدیریت فدراسیون وقت بوده است.

مسابقات والیبال باشگاههای ایران در 11 مرداد 1354 برای اولین بار با نام جام پاسارگاد برگزار شد که پس از پیروزی انقلاب و توقف آن در سال 1369 با عنوان جام فجر پیگیری شده است.

والیبال ایران در رده نوجوانان و جوانان به افتخارات زیادی در سطح آسیا و جهان رسیده که مدال نقره و برنز نوجوانان جهان در سالهای 2001 و 2003 مهمترین آنهاست.

نکات دیگر

تعویض لیبرو همیشه بعد از یک رالی انجام می شود.

در ست پنجم برای انتخاب زمین با سرویس، داور قرعه کشی می کند. در امتیاز 8، جای تیم ها در زمین عوض شده و استراحت فنی هم وجود ندارد و فقط هر تیم می تواند درخواست یک وقت استراحت نماید.

چرخش بازیکن در مناطق زمین در جهت حرکت عقربه های ساعت انجام می شود.

اگر یک تیم امتیازی از تیم مقابل که سرویس می زند بگیرد، چرخش انجام می شود. چرخش بازیکنان به این صورت است که بازیکن منطقه 1 به منطقه 6، منطقه 6 به منطقه 5، منطقه 5 به منطقه 4، منطقه 4 به منطقه 3، منطقه 3 به منطقه 2 و منطقه 2 به منطقه 1 می رود.

آنتن موجود در طرفین بالای تور، محدوده زمین را مشخص می کند و اگر توپ با برخورد به آنتن، به زمین حریف برسد، قبول نیست. ارتفاع آنتن هم 180 سانتی متر می باشد.

توپ سرویس، دفاع روی تور ندارد.

تماس بدن با تور، عبور تمام پا از خط و حمل توپ با دست خطا می باشد.

اگر تیمی در ست اول سرویس بزند، در ست دوم تیم مقابل زننده نخستین سرویس خواهد بود.

اگر در بالای تور دو یار مقابل، همزمان به توپ ضربه بزنند، سرویس تکرار می شود و اگر روی نوار قل خورد و به آنتن برخورد نمود، سرویس دوباره تکرار می شود ولی اگر در داخل زمین هر تیمی افتاد، امتیاز به نفع تیم مقابل می باشد.

سرویس باید از قسمت پشت خط عرضی زده شود.

در هنگام بازی، با هر قسمت از بدن می توان به توپ ضربه زد.