استفاده از دهان شویه مناسب

استفاده از دهان شویه مناسب، فواید زیر را به دنبال دارد:

 ▪ ضدعفونی کردن محیط دهان و شستن باقی مانده های غذایی از روی لثه و دندان ها،

▪ کم کردن باکتری های موجود در دهان،

 ▪ پوشاندن و خنثی کردن بوی بد دهان،

▪ ایجاد طعم و بوی مطلوب و خوشایند و احساس تازگی در دهان،

 ▪ از بین بردن پلاک و جرم دندان ها و کمک به افزایش کارایی مسواک زدن،

▪ تامین فلوراید مورد نیاز دندان ها و پیشگیری از پوسیدگی آنها،

 ▪ کمک به پیشگیری و التیام بعضی از بیماری های لثه،

▪ کاهش ابتلا به آفت و تاول های دهانی،

▪ پیشگیری و رفع تیرگی دندان ها و بوی نامطبوع دهان در افراد سیگاری،

▪ کمک به حفظ سلامت دندان های شیری و محافظت از دندان های دایمی در کودکان.

● چگونه انتخاب کنیم؟

 انواع دهان شویه های آنتی سپتیک برای رفع بوی نامطبوع دهان و پیشگیری و درمان بیماری های دهان، دندان و لثه توصیه می شوند. اگر پس از مصرف این دهان شویه ، مخاط دهان شما حساس شده و احساس سوزش داشتید، می توانید از نوع بدون الکل آن استفاده کنید. هر چند پس از مدتی استفاده از دهان شویه های آنتی سپتیک مخاط دهان خودبه خود به آن عادت کرده و احساس سوزش رفع خواهد شد. دهان شویه های آنتی پلاک از طریق کاهش فعالیت سطحی باعث سست کردن اتصال پلاک میکروبی به سطح دندان ها شده و باعث افزایش کارایی مسواک زدن می شوند.

افرادی که از افزایش جرم و تغییر رنگ دندان ها رنج می برند با استفاده از این نوع دهان شویه تا حد زیادی بهبود می یابند. دهان شویه های آنتی تارتار (مخصوص سیگاری ها) به عنوان جرم گیر قوی و آنتی سپتیک کارایی دارند. این دهان شویه ها جرم و تیرگی دندان ها را در افراد سیگاری کاهش داده و نیز باعث رفع بوی بد دهان و ضایعات دهانی در این افراد می شود.

● دهان شویه های اطفال

دهان شویه های اطفال معمولا دارای مواد فعال در سطح بسیار ملایم بوده و خاصیت پاک کنندگی و سست کنندگی پلاک های دندانی را دارند و از این رو باعث افزایش کارایی مسواک زدن می شوند. همچنین به دلیل داشتن فلوراید در حد مورد نیاز دندان ها مانع پوسیدگی آنها می شود. طعم مناسب این دهان شویه ها از ویژگی هایی است که کودکان را به استفاده از آنها ترغیب می کند. در کشور ما تعداد محدودی دهان شویه در بازار موجود است که برخی از آنها به دلیل سابقه طولانی، بیشتر مورد توجه بوده و مطالعات زیادی در خصوص بررسی میزان تاثیر آنها و یا مقایسه تاثیرات آنها با یکدیگر در پیشگیری و یا درمان برخی از بیماری های دهان و دندان انجام شده است.

در مطالعه ای که در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد با موضوع «مقایسه تاثیر دهان شویه های ایرشا (آنتی سپتیک) و یک نوع دهان شویه مشابه روی استرپتوکوک های دهان و فلور طبیعی دهان» انجام گرفت نشان داد هر دو دهان شویه به یک اندازه تعداد کلونی ها را به صفر رسانده و در کاهش استرپتوکوک های دهان به یک اندازه تاثیر داشته اند، ولی روی فلور طبیعی دهان متفاوت عمل کردند، یعنی دهان شویه مشابه علاوه بر استرپتوکوک های دهان، فلور طبیعی دهان را نیز از بین می برد و باعث تولید رنگریزه روی دندان ها و تغییر رنگ آنها می شود، در حالی که دهان شویه آنتی سپتیک ایرشا یک سوم فلور طبیعی را از بین می برد و تغییری در رنگ دندان ها ایجاد نمی نماید و آثار جانبی کمتری نسبت به دیگری دارد.

 در بررسی دیگری که به مقایسه اثر دو دهان شویه ایرشای آنتی سپتیک و آنتی پلاک با همان دهان شویه مشابه در مطالعه قبل روی فلور میکروبی دهان در محیط آزمایشگاهی توسط دانشگاه همدان انجام شد نشان داد که دهان شویه مشابه عامل ضدمیکروبی قوی تری بوده، چون از رشد کلیه باکتری های بیماری زا و غیربیماری زا (فلورطبیعی) جلوگیری می کند.

دهان شویه ایرشای آنتی سپتیک باکتری های بیماری زا را از بین برده و بر فلور طبیعی دهان تاثیری نداشته است. دهان شویه آنتی سپتیک چنانچه دو بار در روز استفاده شود، در کاهش التهاب لثه بسیار موثر است. در سه تحقیق طولانی مدت انجام شده نیز آثار دهان شویه آنتی سپتیک در کاهش پلاک و ژنژیویت به میزان 25 تا 30 درصد گزارش شده است.

 مزیت این دهان شویه نسبت به دهان شویه های مشابه عدم تغییر رنگ دندان ها و امکان استفاده طولانی مدت از آن است. در مطالعه حاضر ایرشای آنتی پلاک به دلیل وجود ترکیب سدیم فلوراید آثار قوی تری نسبت به دهان شویه مشابه روی برخی از باکتری های موردنظر داشت. در نتیجه مصرف طولانی مدت دهان شویه هایی که باعث ایجاد تغییر در فلور طبیعی دهان و نیز رنگ دندان ها می شوند توصیه نمی شود.

مطالعه دیگری تحت عنوان «مقایسه اثر کلینیکی دهان شویه ایرشا آنتی سپتیک و یک نوع دهان شویه درمانی در درمان بیماران دارای ژنژیوت خفیف یا متوسط که در دانشگاه شهید بهشتی انجام شد، نشان داد هر دو دهان شویه بر شاخص خون ریزی از لثه موثر بوده و بر شاخص لثه ای بی تاثیر بودند، اما دهان شویه آنتی سپتیک ایرشا در کوتاه مدت (سه روز اول مطالعه) بر شاخص پلاک بی تاثیر بوده ولی پس از این مدت باعث کاهش شاخص پلاک شد و دهان شویه مشابه نیز در تمام دوره درمانی بر شاخص پلاک موثر بود. در نتیجه این دو دهان شویه درکوتاه مدت تاثیر متفاوت داشته، اما در پایان دوره درمان عملکرد مشابه داشته اند.

در مطالعه دیگری که در دانشگاه شهید بهشتی انجام شد، به مقایسه آثار دهان شویه های ایرشا آنتی سپتیک و لیسترین آنتی سپتیک در درمان ژنژیویت خفیف تا متوسط پرداخته شد. اساس فرمول دهان شویه ایرشا معادل دهان شویه Listerine است و در اصل دهان شویه لیسترین نمونه خارجی دهان شویه ایرشا می باشد. این مطالعه نشان داد که هر دو دهان شویه خون ریزی از پاپیلا را کاهش دادند. در هر دو مورد زمانی که دهان شویه ها به همراه روش های مکانیکی بهداشت دهان استفاده شدند شاخص پلاک کاهش یافت. در بهبود التهاب لثه لیسترین تاثیر بیشتری داشت.

در مطالعه ای که به مقایسه اثر دهان شویه ایرشا آنتی پلاک و ایرشا آنتی سپتیک خفیف تا متوسط در دانشگاه شهید بهشتی انجام شد، نشان داد که ایرشا آنتی پلاک در کاهش شاخص لثه ای تغییر یافته و شاخص خون ریزی از پاپیلا موثرتر بود و در مقایسه ایرشا آنتی سپتیک در کاهش شاخص پلاک موثرتر واقع شد. نتیجه اینکه این دو دهان شویه در این مطالعه یکسان عمل کردند.