جانوران مناطق استوایی

مناطق استوایی یکی از مناطقی است که جانوران به خصوصی در آن جا زندگی می کنند. آیا می دانید چه جانوران و...

مناطق استوایی یکی از مناطقی است که جانوران به خصوصی در آن جا زندگی می کنند. آیا می دانید چه جانوران و حیواناتی در مناطق استوایی زندگی می کنند؟ آسمونی در این بخش به معرفی حیوانات و جانوران مناطق استوایی می پردازد. دعوت می کنیم تا پایان همراهمان باشید جانوران مناطق استوایی ببر یکی از جانوران مناطق استوایی ببر (Panthera Tigris) جانوری از تیرهٔ گربه‌سانان است که طول قامت آن به 3٫3 متر و وزن آن به بیش از 300 کیلوگرم می‌رسد و بزرگ‌ترین گونه از این تیره به شمار می‌رود. این جانور دارای بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند است. بدن ببر دارای موهای بلند و برّاق به رنگ نارنجی، همراه با خط‌های سیاه عمودی می‌باشد. جثّهٔ ببرهای نر بزرگ‌تر از ببرهای ماده است و همچنین موهای روی گونهٔ ببر نر بلندتر از ببر ماده می‌باشد. ببرها جانورانی شبکارچی و مستقل هستند. آن‌ها جانوران ماهری هستند و حتّی می‌توانند به بالای درخت‌ها بروند. این جانوران بر روی زمین هم بسیار ماهر و سریع هستند و می‌توانند با یک حرکت سریع طعمهٔ خود را شکار کند. جانورانی که ببرها از آن‌ها تغذیه می‌کنند عبارت‌اند از: گراز وحشی، آهو، بوفالو و گاو اهلی و برخی پستانداران دیگر. آن‌ها شناگران خوبی نیز هستند. گاهی این جانوران شب‌ها تا 20 کیلومتر راه می‌روند و در یک خیز می‌توانند 10 متر بپرند، ولی با جثهٔ بزرگشان در نود در صد شکارهایشان ناموفق هستند. ببر بنگال پرشمارترین زیرگونه و ببر سیبری بزرگترین زیرگونهٔ ببر است. از 9 زیرگونهٔ این جانور 3 زیرگونه از جمله ببر مازندران منقرض شده‌اند و 6 زیرگونهٔ دیگر نیز در خطر انقراض قرار دارند. قلمرو تاریخی این حیوانات از میان رودان و قفقاز تا بیشتر نواحی شرقی و جنوبی آسیا امتداد می‌یافت اما این قلمرو امروزه به‌شدت کاهش یافته‌است. نرها و ماده‌ها تنها در هنگام جفتگیری به مدّت چند روز در کنار یکدیگر می‌مانند. ببرهای ماده پس از 103 تا 105 روز بارداری دو یا سه توله به دنیا می‌آورند. توله‌ها تا چند سال همراه با مادر خود زندگی می‌کنند. به طور کلی وزن ببرهای نر از 200 تا 320 کیلوگرم است و مادهٔ آن‌ها از 120 تا 180 کیلوگرم می‌باشد. میانگین قد در نرها 2٫6 تا 3٫3 متر و در ماده‌ها 2٫3 تا 2٫75 متر می‌باشد. ببرها اگر پیر باشند و یافتن غذا برای آن‌ها سخت باشد یا اگر در جای که توله‌های خود را بزرگ می‌کنند غذا کمیاب باشد به انسان‌ها حمله می‌کنند. ببرها ترجیح می‌دهند از پشت حمله کنند لذا بعضی از روستاییان هندی که در نزدیکی منطقه حفاظت شدهٔ ببرها زندگی می‌کنند ماسک‌های صورت را از پشت سرشان می‌بندند.

طوطی یکی از جانوران مناطق استوایی طوطی پرنده‌ای اغلب سبزرنگ و از راسته طوطی‌سانان (Psittaciformes) است که توانایی تقلید آوای آدمی در آن قابل تحسین است. طوطی‌ها عموما در نواحی گرم و مرطوب آفریقا و هند زیست می‌کنند. 372 گونه از پرندگان را که در 86 جنس طبقه‌بندی می‌شوند، از راستهٔ طوطــی‌ها به‌شمار می‌آورند. این پرندگان بیشتر در نواحی گرمسیر استوایی زندگی می‌کنند و به‌طور کلی در دو خانواده Cacutuidae و psittacidae قرار می‌گیرند. واژه‌ی طوطی معرب توتی است و معنای آن پرنده‌ای است سبز رنگ که به عرف آن را طوطا نامند و شکرشکن، شکرفشان، شکرمقال، شکرین‌مقال، شیرین‌زبان، شیرین‌سخن، خوش نوا و خوش حرف که همه اینها از صفات اوست. ناگفته نماند که در ادبیات فارسی و خصوصا در بین اشعار شعرایی چون مولوی و عطار از طوطی و صفاتش که غالبا به آمیخته با صفاتی انسانی است، به نیکی یاد شده است. بیشتر جمعیت طوطی‌ها در مناطق گرم و حاره‌ای و همچنین در مناطق معتدل نیمکرهٔ جنوبی پراکنده شده‌ است. بیشترین تنوع گونه‌ای این راسته در امریکای جنوبی و استرالاسیا(منطقه‌ای که شامل استرالیا و نیوزلند و جزیره‌های جنوب غربی اقیانوس آرام می‌شود)است. از ویژگی‌های مورفولوژیکی طوطی‌ها که مختص این راسته می‌باشد می‌توان به نـــوک کـج و قوی، قامت راست، پاهای قوی و پاهای پنجه‌دار که حالت زیگو داکتیل دارد اشاره کرد. رنگ اکثر طوطی‌ها سبز می‌باشد که این رنگ با رنگهای روشن دیگر ترکیب شده است. گاهی نیز طوطی‌ها دارای چندیدن رنگ مختلف هستند. طوطی‌های کاکــل دار(کوکاتوها)دارای تنوع رنگی از رنگ یـــکدست سفید تا یکدست سیاه هستند. ویژگی دیگر این خانواده وجود یک کاکل متحرک از جنس پر بر روی سرشان است. همینطور، حالت کمی از دیمرفیسم جنسی در این‌ گونه دیده می‌شود. طوطی کوچک وزنی به اندازه 10 گرم و طولی به اندازه‌ی 8 سانتیمتر دارد در حالی که طوطی یاقوت به عنوان بزرگترین این راسته دارای طول 1 متر طول و وزنی حدودا 4 کیلوگرم است. تغذیه در طوطی‌ها بیشتر از مواد گیاهی مانند دانه، تخم گیاهان، غنچه‌ها و .... می‌باشد. قابل ذکر است که عدهٔ کوچکی از این راسته حشرات و حیوانات کوچک چون موش های صحرایی را می‌خورند. بیشتر طوطی‌ها در حفره‌های درختان و صخره‌ها لانه سازی می‌کنند، تخم‌های سفید رنگ می‌گذارند و جوجه‌های آشیان نشین دارند. طوطی‌ها چون عده‌ای از کلاغ‌ها (کلاغ سیاه و کلاغ کبود)، از با هوش‌ترین پرندگان در سطح جهان محسوب می‌شوند. قدرت تقلید صدای انسان ‌در طوطی باعث شکار گونه‌های وحشی آن برای فروش به‌عنوان حیوان خانگی شده است. شکار طـوطـی‌هـای وحشی بـه‌مـنظور فـروش آنها و یا برای تــفریـح نه‌تنها باعث تخریب زیستگاهشان بلکه کاهش شمار آنها شده است. البته اداره‌ی حفاظت محیط زیست اخیراً اقداماتی را جهت مراقبت از زیستگاه این پرندگان زیبای در حال انقراض، انجام داده‌ است که باعث حفظ سایر گونه‌های این پرنده شده‌ است .

منشأ و تکامل فسیل‌های بدست آمده از راسته طوطی‌ها بسیار کم است که این امر باعث گمانه‌زنی در مورد نحوه تکامل این پرنده شده است. یک فسیل هفتاد میلیون ساله‌ی 15 میلی‌متری که از منقار پایینی یک طوطی در سازند لانس کریک واقع در دهکدهٔ نیوبرا در ویوسیگ پیدا شده‌ است جزو فسیل اولین طوطی هایی به‌شمار می‌آمد که در دورهٔ کرتاسه زندگی می‌کرده‌اند. در حالی که تحقیقات بعدی نشان داد که این تکه فسیل پیدا شده احتمالاً متعلق به دایناسورهای کائگناتید(گروهی از دایناسورها که پرنده مانند نبوده ولی دارای منقاری شبیه به پرندگان بوده‌اند) بوده‌ است. چیزی که امروز به عنوان یک فرضیه‌ی پذیرفته شده وجود دارد این است که راستهٔ طوطی‌ها و اجدادیشان در معرض سومین انقراض بزرگی بوده اند که حدود 65 میلیون سال پیش در کرتاسه رخ داده است. اگر چنین فرضی درست باشد، طوطی‌ها نباید از یک جد دایناسورشان که شباهتی مورفولوژیکی با طوطی‌ها داشته‌ است تکامل یافته‌، بلکه فقط تبدیل به پرندگانی درخت نشین شده ‌باشند. اروپا اولین مکانی است که اولین فسیل طوطی‌های درخت نشین در آن دیده شده‌است. این اولین تکه استخوان پیدا شده استخوانی است از بال موپسیتا تانتا که در دانمارک کشف شده است و سنی حدود 54 میلیون سال دارد. آب و هوای اروپا در آن زمان حاره‌ای بوده است (مطابق با دوران گرم پالوئین و ائوسین). جدیدترین فسیلی که در اروپا پیدا شده‌ است سنی حدود 50 میلیون سال دارد. چند فسیل تقریباً کامل طوطی مانند نیز در انگلستان و آلمان پیدا شده‌ است. تعدادی فسیل نیز هستند که هنوز دقیقا تشخیص داده نشده‌اند. چیزی که در مجموع در باره‌ی این فسیل‌ها می‌دانیم این است که این فسیل‌ها، فسیل خویشاوندان طوطی‌های امروزی نیستند بلکه اجدادی از آنهایند که در نیمکرهٔ شمالی تکامل پیدا کرده‌ و بعدها منقرض شده‌اند. البته اینها دقیقاً حلقه‌های گمشده ما بین طوطی‌های امروزی واجدادی نیستند ولی می‌توان گفت که طوطی‌هایی هستند که همگام با طوطی‌ها و کوکاتوها از خویشاوندان و اجدادیشان تکامل پیدا کرده‌اند. جدیدترین فسیلی که از طوطی‌های امروزی پیدا شده‌ است، سنی در حدود 20 تا 23 میلیون سال دارد که مشابه آن در اروپا نیز پیدا شده‌است. متعاقب آن نیز فسیلی است حاوی استخوان‌هایی مربوط به طوطی‌های امروزی.

طوطی کاکل سفید یکی از جانوران مناطق استوایی طوطی کاکل سفید یا کاکادو یا به زبان لاتین Cockatoo نوعی طوطی است که دارای 21 گونه می‌باشد. کاکادو گونه‌های بسیاری دارد.

کاکادو صورتی
کاکادو گوفینس
کاکادو کاکل زرد بزرگ
کاکادو کاکل زرد کوچک
کاکادو پرتقالی [رنگ]
کاکادو کاکل سفید
کاکادو چشم آبی
کاکادوی مشکی یا کاکل نخلی
کاکادو اینکا بارتا یا کاکلی سرگرد میشل یا لید بیتر

طوطی برزیلی یکی از جانوران مناطق استوایی طوطی برزیلی (نام دوجمله‌ای: Agapornis roseicollis) طوطی کوچکی با بدنی سبز و کله‌ای نارنجی، از راستهٔ طوطی‌سانان (Psittaciformes)، خانوادهٔ طوطی‌ها (Psittacidae) و سرده (جنس) مرغ عشق (Agapornis) است. طوطی برزیلی را خیلی‌ها به عنوان پرندهٔ خانگی نگه می‌دارند و رام کردن آن نسبت به دیگر مرغ‌های عشق آسان است. هوش او به سطح پرندهٔ بزرگ‌تری مانند طوطی دم‌بلند آمریکای جنوبی (طوطی مکو macaw) می‌رسد. در صورتیکه طوطی برزیلی تنها پیش صاحبش نگه داشته شود به او خو می‌گیرد بویژه هنگامی که با دست به او غذا داده شود. برخلاف نامش، این پرنده بومی صحرای نامیبیا در جنوب غربی آفریقا است. به تازگی این طوطی‌ها جمعیت چشمگیری در منطقه کلانشهری فینیکس، مرکز ایالت آریزونای آمریکا تشکیل داده‌اند. آب‌وهوای آریزونا نیز بیابانی است و به صحرای نامیبیا شباهت دارد. طوطی برزیلی در زبان فارسی نام‌های متعددی دارد و برخی به آن «طوطی کوتوله» و برخی به آن «طوطی عشق» و «لاو برد» می‌گویند. نام انگلیسی این پرنده "Lovebird" و نام آلمانی آن «die Unzertrennlichen» و نام فرانسوی آن « les Inséparables» است. نام علمی این پرنده آگاپورنیس "Agapornis" است که از دو کلمه لاتینی آگاپین "agapein" به معنی عشق و اورنیس "ornis" به معنی پرنده ترکیب شده‌است. این پرنده را در زبان عربی «طیورالحب» و در زبان عامیانه به آن«البرکادیلو» گویند.

طول عمر طول عمر طوطی برزیلی حدود 15 تا 20 سال و برخی نیز معتقدند که این پرنده می‌تواند تا 30 سال زندگی کند. دشواری تعیین سن پرنده سبب شده‌است که طول عمر پرندگان وارداتی از خارج را نتوان تعیین کرد. البته این امر در مورد پرورش دهندگانی که طوطی خود را از پرورش دهندگان ایرانی تهیه می‌کنند صادق نیست چرا که معمولاً این پرورش دهندگان جوجه‌های خود را پس از استقلال از والدین به بازار عرضه می‌کنند و سن این نوع جوجه‌ها معمولاً کم بوده و تعیین سن آن‌ها به راحتی امکان پذیر است، با این وجود بهتر است تولید کنندگان این نوع طوطی بر روی پای جوجه حلقه‌ای فلزی قرار دهند و تاریخ تولد پرنده را روی آن حک کنند که در این صورت می‌توان از سن پرنده اطلاع دقیقی به دست آورد و با این کار اعتماد خریدار جلب گردیده و صاحب پرنده اطلاع دقیقی از سن پرنده خود خواهد داشت. شکل ظاهری پرنده طوطی برزیلی پرنده‌ای کوچک است که اندازه آن بین 13 تا 17 سانتی متر و وزن آن بین 40 تا 60 گرم است. این نوع طوطی کوچک ترین نوع طوطی در جهان بوده و از مشخصات آن ضخامت بدن، کوتاهی دم، تیزی و بزرگی نسبی منقار می‌باشد. در طبیعت این پرنده به رنگ سبز است، اما گونه اهلی آن رنگ‌های بسیار متنوعی دارد. برخی از گونه‌های طوطی برزیلی در اطراف چشم یک حلقه سفید دارند و برخی فاقد این حلقه می‌باشند. چهار گونه از این پرنده حلقه¬ای سفید رنگ در اطراف چشم خود دارند که این چهار گونه عبارتند از: طوطی برزیلی فیشر، طوطی برزیلی سیاه گونه، طوطی برزیلی نقابدار و طوطی برزیلی لیلیان. پنج گونه باقیمانده که عبارتند از: طوطی برزیلی ماداگاسکار، طوطی برزیل صورت قرمز، طوطی برزیلی صورت هلویی، طوطی برزیلی آبسینیان و طوطی برزیلی سوین درین فاقد حلقه مذکور می‌باشند. زادگاه این پرنده قاره آفریقا است و از آن جا به سایر نقاط جهان برده شده‌است. طوطی برزیلی جزو پرندگان زینتی محبوب خانواده‌ها به شمار می‌رود و اروپاییان به آن مرغ عشق می‌گویند و این تسمیه به علت این است که این پرنده به صورت جفت نگهداری شده و تمامی وقت خود را در کنار یکدیگر گذرانده و رابطه‌ای بسیار صمیمی بین نر و ماده وجود دارد و یک جفت معمولاً تا آخر عمر با یکدیگر زندگی کرده و نر و ماده برای ساعت‌های طولانی کنار یکدیگر نشسته و بال‌های یکدیگر را تمیز و آراسته می‌کنند.

تاریخچه پرورش طوطی برزیلی جانورشناسان معتقدند که زیست گاه اولیه طوطی برزیلی، قاره آفریقا می‌باشد و از نه گونه شناخته شده این پرنده، هشت گونه آن متعلق به قاره آفریقا و یک گونه آن که «طوطی برزیلی سرخاکستری» است متعلق به جزیره ماداگاسکار است که یکی از جزایر آفریقا به شمار می‌رود. تاریخچة اهلی شدن این پرنده مشخص نیست و به نظر می‌رسد که برای اولین بار توسط بومیان آفریقا اهلی شده باشد. «طوطی برزیلی صورت قرمز» اولین گونه طوطی برزیلی بود که به اروپا وارد شد و در نقاشی‌های سده 16 میلادی این پرنده دیده می‌شود. البته قابل ذکر است که تعدادی از سایر گونه‌های این پرنده بعد از سال 1800 م شناسایی گردید و به نظر می‌رسد که ناوگان‌های نظامی کشورهای استعماری که برای تهیه برده عازم آفریقا می‌شدند، در بازگشت سعی می‌کردند که علاوه بر بردگان، پرندگان و حیوانات شگفت انگیز آفریقایی را به اروپا منتقل نمایند و به نظر می‌رسد که طوطی برزیلی نیز در این دوره وارد اروپا گردید و چندی نگذشت که به علت زاد و ولد آسان، تعداد آن در اروپا فزونی گرفت. برخی از گونه‌های این پرنده نظیر: «طوطی برزیلی سیاه گونه» در سال 1908م و گونه «طوطی برزیلی لیلیان» در سال 1926م برای اولین بار به قاره اروپا وارد شدند. از تاریخ ورود این پرنده به ایران اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر می‌رسد که بیش از چند دهه از ورود آن به ایران نمی‌گذرد، این پرنده در حال حاضر پرورش دهندگان زیادی در ایران دارد که اقدام به تکثیر آن کرده و از آن جوجه گرفته و جوجه را به بازار فروش عرضه می‌نمایند.

کرگدن یکی از جانوران مناطق استوایی کَرگَدَن را به هر یک از عضوهای خانوادهٔ کرگدن‌ها با نام علمی Rhinocerotidae گویند. کرگدن‌ها جانورانی پستاندار از راستهٔ تکسُمان هستند. کرگدن‌ها با وجود گیاهخوار بودن، حیوانات خطرناکی هستند. در هندوستان و نپال تعداد سالانه حملات و آسیب‌رسانی کرگدن‌ها به انسان بیش از ببرها و پلنگ‌ها است. کرگدن‌ها به خاطر شاخشان به صورت غیرقانونی شکار می‌شوند و این نسل بعضی گونه‌های آن را در معرض خطر انقراض گذاشته‌است. بر پایه‌ گزارش سازمان بین‌المللی حفاطت از محیط زیست، نسل کرگدن سیاه غرب آفریقا منقرض شده و سرنوشت مشابهی در انتظار کرگدن سفید بومی آفریقای مرکزی است. کرگدن‌ها با تمام پستان داران شاخ‌دار فرق دارند٬ چون شاخ آن‌ها بالای سرشان نیست٬ بلکه نزدیک نوک بینی‌شان است.این شاخ‌ها مانند شاخ گاو یا شاخ گوزن نیست٬ بلکه از موهای کلفت و به هم فشرده تشکیل شده‌است. کرگدن‌ها در چمن زارها و جنگل‌های مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند و همیشه در نزدیکی آب‌اند٬ زیرا نیاز دارند که هر روز آب بخورند و از غلتیدن در گِل هم لذت می‌برند.این جانوران فقط گیاه می‌خورند.کرگدن ها حس شنوایی و بویایی خوبی دارند ولی دیدشان ضعیف است. کرگدن‌ها با وجود پوست کلفتشان٬ گرفتار کنه‌ها و انگل‌های دیگر می‌شوند.بیشتر وقت‌ها می‌توان آن‌ها را با پرنده‌ها دید٬ که با خوردن این آفت‌ها به کرگدن‌ها کمک می‌کنند.ممکن است گربه‌سانان بزرگ مثل ببر و پلنگ٬ بچه کرگدن‌ها را شکار کنند٬ ولی تنها دشمن کرگدن بالغ٬ انسان است. آرایه‌های خانواده کرگدن‌ها