این تکمیل کننده های محترم

(به بهانه سیمرغ های نقش مکمل در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر)

اختصاصی آسمونی نوشته علی جعفرزاده

1-مکمل یا فرعی؟ بازیگران نقش مکمل عناصری کلیدی در ساختار یک اثر سینمایی هستند که بسته به اهمیت نقش و توانمندی ایفا کننده آن، گاه در گلوگاههای اساسی و حساس، تعیین کننده جهت دراماتیک اثر و پوشاننده حفره های احتمالی اند. نقش مکمل و ایفا کنندگان آن حتی گاه می توانند فراتر از نقش های اصلی بدرخشند و دیده شوند و به بهتر دیده شدن فیلم کمک کنند. از ارائه مصداق چه از نوع وطنی و چه فرامرزی اجتناب کرده و تنها به این نکته بسنده می کنم که ایفا گران نقش مکمل شهروندان درجه دو نیستند و فرعی بودنشان به معنی بی اهمیتی نیست و وقتی بازیگری با نام بسیار بزرگ" علی نصیریان" سیمرغ نقش مکمل می گیرید به تریج قبایمان برنخورد و آن در چهارچوب توهین به استاد و کوچک شمرده شدن جایگاه بی بدیل ایشان تلقی نکنیم و قص علیهذا... 2-امیر آقایی در دوره اخیر جشنواره فیلم فجر "امیر آقایی "به دلیل ایفای نقش "هاشم" ، لمپن گردن کلفت جنوب شهری ، با گریمی سنگین و گویشی اصیل و مختص همان جغرافیای مورد اشاره در اثر ، برنده جایزه سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد شد. نقشی با ظرایف و پیچیدگی مخصوص به خود و اساساً متفاوت از تمام نقش های پیشین امیر "آقایی". "آقایی "ساخته شده است برای نقش های درون گرا. اساساً "امیر آقایی "چهره ای آرام و به قول دوستی نکته سنج ، گریم خور دارد.

با تن صدایی حاوی آرامش و اکت های خاص بازیگرانی که از تئاتر وارد سینما می شوند. بازی درونی شد و عمیق؛ کاراکترهایی به شدت باورپذیر که ویژگی "امیر آقایی "در آنها ، ایجاد حس تعلیق در مخاطب در انتظار طغیانی احتمالی است. چه از نقش عجیب و غریب و خاصش در فیلم "چهارشنبه 19 اردیبهشت "، چه از نقش پزشک مستاصلی که در دوگانه حیثیت و شرافت در بدون تاریخ بدون امضا گیر کرده است تا نقش پلیس ،خلافکار ،مرد خیانت کار ،مرد وفادار خانواده و ... "امیر آقایی "توان بازی در نقش کاراکترهایی با ظرفیت هر تحول ناگهانی در نقش را دارد. اما نقش "هاشم "در "شنای پروانه از معدود تیپ سازیهای وی در سینماست که با شخصیت پردازی درست و اشراف عمیق و ظاهراً زیست شده او به بار نشسته است. 3- طناز طباطبایی عجیب و کم سابقه نیست دو بازیگر از یک فیلم جایزه یک جشنواره را بگیرند. عصیان کاراکتر "هاشم "در شنای پروانه مظلومیتی باورکردنی و همدلی برانگیز می خواست که مناسبترین بازیگر سینمای این سالهای ما برای این نقش "طناز طباطبایی "بوده است و بس. هر چقدر "امیر آقایی "از انگاره های ذهنی ما دور است اتفاقا طناز همان همیشگی است. اساساً او  ساخته شده تا نقش انسانهای اسیر جبر اجتماعی و در آستانه آسیب را بازی کند. چه وقتی در  مجموعه "میوه ممنوعه "بر اقتدار کاریزماتیک پدر می شورد ؛ چه زن اغواگر و خانمان برانداز "خشم و هیاهو "؛ چه قاتل "هیس دخترها فریاد نمی زنند "؛ چه مادر حق طلب "ویلایی ها "و چه دختر آلوده به اعتیاد "مرهم".

طناز طباطبایی با چهره ای شکستنی و نقش آفرینی خاص خویش وادارات می کند دلت برای کاراکترش بسوزد؛ قربانی ،تصورش کنی و گاه در عین ناباوری حق را هم به او بدهی. چه برسد به اینکه در مناسبات تیزی محور گنده لات های جنوب شهر بی گناهی اش را فریاد بکشد و اشک بریزد و دیده و شنیده نشود. بی پناهی غریب کاراکتر "پروانه "نمی توانست به سیمرغ نرسد.