راز طوفان ها و دریاچه‌ های تیتان

تیتان بزرگ‌ترین قمر شگفت انگیز و ناشناختۀ زحل، سراسر پوشیده از ابر ضخیمی از متان است.

دمای سطح آن 300- درجۀ فار‌‌نهایت و قطرش کمتر از نصف قطر زمین است که با طوفان‌های بارانی و دریاچه‌های متانش خود نمایی می‌کند.

در منظومۀ شمسی به‌ غیر از زمین ، تیتان تنها مکانی است که سطح آن با مقادیر بسیار زیادی از مایع پوشیده شده است.

یکی از این سوال‌های عجیب در رصد‌ی در سال 2009 بود، زمانی که گروهی از محققین به سرپرستی پروفسور «اودد آهارونسون» (Oded Aharonson)، از موسسۀ فن‌آوری کالیفرنیا (کلتک) دریافتند که دریاچه‌های متان بیشتر در حوالی قطب‌های تیتان دیده می‌شوند و در نیمکرۀ شمالی بیشتر از جنوب وجود دارند.

کشف دوم این بود که در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر نزدیک به استوای تیتان رطوبت و دریاچه‌های کمتری وجود دارد. در سال 2005 وقتی کاوشگر هیوگنس بر سطح تیتان نشست کانال‌هایی پر از متان مایع یافت و در سال 2009 محققین کلتک طوفان‌های شدیدی را کشف کردند که این باران را به این مناطق خشک رسانده بود.

سومین مورد عجیب وقتی بود که دانشمندان متوجه شدند ابر‌هایی که در دهۀ گذشته در فصل تابستان در نیمکرۀ جنوبی دیده می‌شد، در نواحی مرکزی و عرض‌های جغرافیایی بالا‌تر تجمع پیدا کرده‌اند.

پاسخ این است که متان بیشتر در دریاچه‌های نزدیک به قطب‌ها جمع می‌شود زیرا زاویۀ تابش خورشید در آنجا کمتر است و تبخیر کمتری انجام شده و باعث تجمع مایع در این نواحی می‌شود.

پس علت اینکه در نیمکرۀ شمالی تعداد دریاچه ‌ها بیشتر است چیست؟  مدار گردش زحل کمی کشیده است و این یعنی نیمکرۀ شمالی تیتان، تابستان‌ها از خورشید دور‌تر است.

طبق قانون دوم کپلر زمانیکه سیاره‌ای از خورشید دوراست آرام‌تر حرکت می‌کند، پس تابستان‌های نیمکرۀ شمالی طولانی‌تر از نیمکرۀ جنوبی آن است و از آنجایی‌که تابستان فصل بارانی تیتان است دریاچه‌های بیشتری در آن ایجاد می‌شود.

با کمک این مدل سه بعدی شبیه سازی شده می‌توان پیش بینی‌هایی نیز در مورد آیندۀ این قمر انجام داد. مثلا پیش بینی شده که تغییر فصول در 15 سال آینده باعث بالا آمدن آب دریاچه‌های نیکرۀ شمالی خواهد شد. و اینکه طی دو سال آینده ابر‌ها، قطب شمال تیتان را در بر می‌گیرند. ظرف چند سال آینده مشخص می‌شود که این ‌پیش بینی‌ها تا چه حد درست خواهد بود.