- آسمونی
- مجله اینترنتی
- تحصیل و آموزش
- پژوهش و نگارش
- نظام جمهوری اسلامی افغانستان
نظام جمهوری اسلامی افغانستان
در کشور افغانستان نیز نظام جمهوری اسلامی حکمفرما است. در مورد کشور افغانستان و نظام آن چقدر اطلاعات دارید؟ برای آشنایی بیشتر در مورد نظام جمهوری اسلامی افغانستان این بخش آسمونی را تا پایان بخوانید.
نظام جمهوری اسلامی افغانستان
نظام جمهوری اسلامی افغانستان عنوان حکومت افغانستان است که مطابق قانون اساسی این کشور در سال 1382 بر پایه جمهوریت و اسلامیت بنا نهاده شده‌است. نظام جمهوری در افغانستان در سال 1352 پس از کودتای 26 سرطان/شهریور 1352 بواسطه محمد داوود خان نهان گذاشته شد. جمهوری اسلامی در افغانستان پس از سقوط طالبان روی کار آمد. در ساختار سیاسی نظامی جمهوری اسلامی افغانستان، قوه مجریه (دولت)، قوه مقننه (شورای ملی که نهادی دو مجلسی شامل مجلس نمایندگان و مجلس سنا هست)، قوه قضائیه و از نهادهای دیگری شامل شوراهای شهر و روستا، شوراهای ولایتی تشکیل شده‌است. نظام افغانستان ریاستی هست و شخص رئیس‌جمهور بالاترین مقام را در افغانستان دارد. قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان در سال 2004 توسط لوی جرگه قانون اساسی و در 12 فصل و 162 ماده به تصویب رسید. هم‌اکنون 64 حزب سیاسی در افغانستان فعالیت می‌کند. تاریخ جمهوری اسلامی افغانستان رویدادهای 16 سال افغانستان و پس از سقوط طالبان را بررسی می‌کند.
پیدایش نظام جمهوری اسلامی افغانستان
محمد داوود خان در 26 سرطان/تیر 1352 و طی یک کودتای بدون خون‌ریزی به حکومت پادشاهی پایان داد و از طریق رادیو پایان نظامی شاهی و آغاز نظام جمهوری را در افغانستان خبر داد. داوود خان پس از کودتا یک کمیته مرکزی که متشکل از چند تن از افراد محدود و نیروهای نظامی تشکیل داد و تا سال 1356 که قانون اساسی افغانستان به تصویب رسید وی در راس این گروه قرار داشت و هم‌زمان رهبر کودتا، رئیس‌جمهور، صدراعظم، وزیر دفاع، وزیر خارجه و وزیر پلان (برنامه‌ریزی) افغانستان بود. از 11 تا 24 دلو/بهمن 1356 لویه جرگه‌ای در کابل برگزار شد تا قانون اساسی جدید و رئیس‌جمهور را در افغانستان تعیین نماید و برای اولین بار سیستم اداره مرکزی پایه‌گذاری شد. انتخاب رئیس‌جمهور در سال 1356 برخلاف دیگر نظام‌های جمهوری از طریق انتخابات سراسری نبود بلکه از طریق اعضای لویه جرگه که آنها نیز از طرف زورمندان و قدرتمندان محلی انتخاب شده بودند تعیین شد و مردم هیچ نقشی در تعیین رئیس‌جمهور نداشتند. کمتر از سه ماه از انتخاب داوود خان در کودتا 7 ثور 1357 بوقوع پیوست و حزب دموکراتیک خلق با از میان برداشتن محمد داوود قدرت را در دست گرفتن. در دوره حکومت حزب دموکراتیک خلق رئیس شورای انقلابی و منشی عمومی حزب دموکراتیک خلق قدرت و جایگاه رئیس‌جمهور را در اختیار گرفت که در دوره‌های زمامداری نور محمد تره‌کی، حفیظ الله امین، ببرک کارمل، نجیب الله به همین شکل باقی ماند.
دفتر سیاسی حزب و کمیته مرکزی حزب دموکراتیک خلق افغانستان مقامات عالی تصمیم‌گیری بودند که اکثر اعضای آنها افراد بی‌نام و نشان و فاقد تجربه دولت داری تشکیل می‌داد. با سقوط دولت نجیب الله در 8 ثور 1371 قدرت به دست مجاهدین افتاد. طبق توافق تشکیل حکومت مجاهدین در شورای راولپندی صبغت الله مجددی به مدت دو ماه و برهان الدین ربانی به مدت چهار ماه به عنوان رئیس‌جمهور موقت فعالیت کنند و پس از آن انتخابات برگزار و حکومت انتقالی تشکیل شود. اما پس از اتمام دوره چهارماهه ربانی انتخاباتی برگزار نشد و وی از طریق شورای اهل حل و عقد خود را رئیس‌جمهور افغانستان تعیین کرد که منجر به بروز جنگ‌های داخی در افغانستان شد. طالبان با تصرف کابل در سال 1374 نظام امارات اسلامی افغانستان را در کشور اعلام نمود و ملا محمد عمر با دایر کردن یک مجلس دو هزار نفری در قندهار خود را امیرالمؤمنین اعلام کرد و طبق قوانین اسلامی وی تا آخر عمر بالاترین مقام را کشور در اختیار داشت. پس از حملات 11 سپتامبر نیروهای بین‌الملل با حمله به افغانستان در سال 2001 به حکومت 5 ساله طالبان پایان داد و نظام کنونی جمهوری اسلامی شکل گرفت.
