نگاهی به فیلم دشمنان نخستین ساخته علی درخشنده

شنبه 3 اسفند 1398

بحران میانسالی با کمی هم چاشنی نمادگرایی!

نوشته نرگس خرقانی پست اختصاصی آسمونی

فیلم دشمنان در بخش هنر و تجربه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. فیلمی به کارگردانی "علی درخشنده "که پیش از این در چند فیلم سینمایی به عنوان دستیار کارگردان حضور داشته و این نخستین تجربه‌اش در مقام کارگردان است. فیلم "دشمنان "روایتگر زن میانسالی است که در شهرک اکباتان تهران زندگی می‌کند و به دلیل مسائلی که در زندگی‌ برایش پیش آمده به نوعی از جنون رسیده است و می‌خواهد به شیوه خودش از همه انتقام بگیرد. در این انتقام گرفتن، خودش را هم قربانی می‌کند و روز به روز از همه جا رانده‌تر و مانده‌تر می‌شود و خانواده و همسایه ها دیگر حاضر به پذیرش او نیستند. در واقع دشمنان همه اطرافیان او هستند که هیچگاه دوست و همراه او نبودند و همیشه از او سو استفاده کرده اند و در مسائلی که جدیدا پیش آمده بیش از گذشته دشمن بودن خود را به نمایش گذارده‌اند. با توجه به جغرافیای فیلم که داستان در یک شهرک بزرگ اتفاق می‌افتد و تم فیلم یعنی موضوع انتقام با طعم جنون. هر کسی که فیلم "پرویز "را دیده باشد متوجه شباهت‌های بسیار این دو فیلم به یکدیگر می‌شود و زمانی که نام تهیه کننده فیلم "مجید برزگر "را ببیند متوجه می‌شود که این شباهت‌ها بی دلیل نیست.

با توجه به اینکه "علی درخشنده "در گذشته به عنوان دستیار کارگردان مجید برزگر نیز کار کرده است بی دلیل نیست که در نخستین فیلمش خیلی شبیه تهیه‌کننده‌اش فیلم بسازد! با توجه به سبک فیلمسازی مجید برزگر که در بسیاری از موارد نمادگرایانه است و البته تاثیر بی چون و چرای تهیه کننده بر روی کارگردان تازه کار در فیلم دشمنان، این نمادها چندان هم بی پایه و اساس نخواهند بود. اما از این تعابیر سمبلیک که بگذریم ما با داستان زن میانسالی با نقش آفرینی "رویا افشار "روبرو هستیم که دچار نوعی بحران در زندگی خود شده است. او در قبال پسرش احساس گناه می‌کند و خود را مادر خوبی نمی‌داند. همچنین حس می‌کند که سالهاست مورد سو استفاده اطرافیان خود قرار گرفته است. حتی مادرش هم بابت همه چیز به او سرکوفت می‌زند و در همین گیر و دار شب نامه‌هایی در بلوک منتشر می‌شود که بیشتر افشاگری درباره "زهره "شخصیت اصلی فیلم است و در کنار آن افشاگری هایی درباره همسایه ها نیز در این شب نامه ها نوشته شده است. حضور شوهر زهره با نقش آفرینی "مسعود دلخواه "بسیار کمرنگ است. چون او مدتهاست که به شمال رفته است و تقریبا زنش را رها کرده. او به شدت به "زهره "شک دارد حتی می ترسد که زهره در غذایش سم بریزد. بنابراین ترجیح می‌دهد هر چه سریع‌تر زهره بمیرد و حاضر است تا صبح برای این اتفاق انتظار باشد. پایان بندی فیلم بسیار زیباست و همین پایان خوب به فیلم کمک کرده است که از یک اثر در حد متوسط خود را بالاتر بکشد.

البته با همه این اوصاف فیلم دشمنان فیلمی مناسب هنر و تجربه است و برای مخاطب خاص بسیار جذاب‌تر خواهد بود تا مخاطب عام. "رویا افشار "در نقش "زهره "شخصیت اصلی فیلم، بازی بسیار خوب و قابل باوری را در فیلم ارائه کرده است و دیگر بازیگران نیز در خدمت فیلم هستند و بازی‌هایشان قابل قبول است و فیلم دشمنان را تبدیل به فیلم باب میل مخاطب خاص کرده است که در گروه هنر و تجربه می تواند موفق باشد.