- آسمونی
- مجله اینترنتی
- اندیشه و عرفان
- قرآن کریم
- تفسیر سوره ملک
تفسیر سوره ملک
سوره ملک یا سوره تبارک شصت و هفتمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء 29 قرآن جای گرفته است. آسمونی در این بخش متن و تفسیر سوره ملک را برای شما عزیزان منتشر می کند.
تفسیر سوره ملک
این سوره به این مناسبت که در آیه اول آن کلمه «ملک» آمده است ملک نامگذاری شده است. و نام‌های مختلف دیگری دارد و علت نام گذاری این سوره با عناوین مختلف این است که این سوره قاریان و عاملان به آن را از عذاب جهنم نجات داده و از رسیدن آتش به بدن آنان جلوگیری می‌کند. این سوره با تبریک و تحسین خداوند در مورد فرمانروایی و حاکمیت و قدرت مطلقه او آغاز می‌شود و در آیات بعدی، آفرینش و مرگ و حیات را در جهت آزمایش الهی و انتخاب اصلح، ذکر می‌کند.
در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس در شب سوره ملک را قرائت کند، اجری مانند احیای شب قدر را خواهد داشت.
معرفی سوره ملک
نام‌های سوره ملک
ملک
سوره ملک را «مُلک» می‌نامند، به این مناسبت که در آیه اول آن آمده است: بزرگا خداوندی که ملک (فرمانروایی) به دست اوست.
تبارک
نام دیگر سوره ملک (تبارک) است زیرا با این کلمه آغاز می‌شود؛ مانند بعضی از سوره‌های قرآن که با سرآغاز خود نام گذاری می‌شوند.
مانعه، واقیه، مُنجیه، مَنّاعه
نام‌های دیگر سوره ملک: «مانعه» یعنی جلوگیری کننده، «واقیه» یعنی نگه دارنده، «مُنجیه» یعنی نجات دهنده، «مَنّاعه» یعنی بسیار بازدارنده هستند. علت نام گذاری این سوره با این عناوین، این است که این سوره قاریان و عاملان به آن را از عذاب جهنم نجات داده و از رسیدن آتش به بدن آنان جلوگیری می‌کند.
محل و ترتیب نزول سوره ملک
به ترتیب مصحف، شصت و هفتمین و به ترتیب نزول، هفتاد و هفتمین سوره قرآن، و مکی است.
تعداد آیات و حجم سوره ملک
این سوره دارای 30 آیه و به نظر بعضی 31 آیه است که عدد اول مشهور است. از نظر حجم از سوره‌های مفصلات و در حدود نیم حزب است که در آغاز جزء 29 قرار دارد.
این سوره پس از سوره طور و پیش از سوره حاقه و پیش از هجرت در مکه نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد. از دیگر سوره‌هایی که با «تبارک الذی» آغاز می‌شوند، سوره فرقان است.
این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.
محتوای سوره ملک
این سوره با تبریک و تحسین خداوند در مورد فرمانروایی و حاکمیت و قدرت مطلقه او آغاز می‌شود و در آیه دوم، آفرینش و مرگ و حیات را در جهت آزمایش الهی و انتخاب اصلح، ذکر می‌کند و سپس بحث‌هایی پیرامون صفات خداوند، و نظام شگفت انگیز خلقت مخصوصا آفرینش آسمان‌ها، ستارگان، زمین و مواهب آن، و همچنین آفرینش پرندگان، و آب‌های جاری و آفرینش گوش و چشم و ابزار شناخت مطرح می‌کند. و همچنین از عذاب دوزخ، و گفتگوهای ماءموران عذاب با دوزخیان، و مانند آن را مطرح می‌کند.
آیات مشهور سوره ملک
الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا ۚ وَهُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ ﴿2﴾
این آیه به هدف آفرینش مرگ و زندگی انسان که از شئوون مالکیت و حاکمیت خداست اشاره کرده و می‌گوید:«همانکه مرگ و زندگی را پدید آورد تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید، و اوست ارجمند آمرزنده».
مراد از آزمایش (لِیَبْلُوَکُمْ) در سوره ملک
منظور از آزمایش خداوند، نوعی پرورش است، به این معنی که آدمیان را به میدان عمل می‌کشد تا ورزیده و آزموده و پاک و پاکیزه شوند و شایستگی قرب خدا را پیدا کنند. به این ترتیب عالم هستی میدان بزرگی است برای همه انسان‌ها و وسیله این آزمون، مرگ و زندگی است، و هدف آن رسیدن به حُسن عمل که مفهومش تکامل معرفت، اخلاص نیت و انجام هر کار خیر است.
فضیلت و خواص سوره ملک
در فضیلت این سوره از پیامبر(ص) روایت شده هر کس در شب سوره ملک را قرائت کند، اجری مانند احیای شب قدر را خواهد داشت. در نقل‌ها آمده خود پیامبر هر شب پیش از خواب این سوره را قرائت می‌کردند. همچنین در روایتی فرموده‌اند: دوست دارم که سوره ملک در قلب هر مؤمنی باشد. در حدیثی دیگر از پیامبر آمده بدانید، سوره ملک از طرف قاری و صاحب این سوره در روز قیامت مجادله می‌کند و برای او طلب آمرزش و مغفرت می‌کند.
از امام باقر (ع) نیز روایت شده سوره ملک، مانع از عذاب قبر می‌شود. من پس از نماز عشاء خود به حالت نشسته آن را قرائت می‌کنم و پدرم امام سجاد (ع) در شب و روز این سوره را قرائت می‌کرد.
در برخی روایات برای قرائت این سوره خواصی چون امنیت شفاعت و بخشش،، دور کردن وحشت قبر، و همچنین موجب غفران برای اموات، ذکر شده است.
متن سوره ملک
﴿ بسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴾
تَبَارَکَ الَّذی بیَدهِ الْمُلْکُ وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ ﴿1﴾ الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ ﴿2﴾ الَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَی فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَی مِن فُطُورٍ ﴿3﴾ ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنقَلِبْ إِلَیْکَ الْبَصَرُ خَاسأً وَهُوَ حَسیرٌ ﴿4﴾ وَلَقَدْ زَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بمَصَابیحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِّلشَّیَاطِینِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِیرِ ﴿5﴾ وَلِلَّذینَ کَفَرُوا برَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبئْسَ الْمَصِیرُ ﴿6﴾ إِذَا أُلْقُوا فِیهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِیقًا وَهِیَ تَفُورُ ﴿7﴾ تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ الْغَیْظِ کُلَّمَا أُلْقِیَ فِیهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذیرٌ ﴿8﴾ قَالُوا بَلَی قَدْ جَاءنَا نَذیرٌ فَکَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِن شَیْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِی ضَلَالٍ کَبیرٍ ﴿9﴾ وَقَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَاب السَّعِیرِ ﴿10﴾ فَاعْتَرَفُوا بذَنبهِمْ فَسُحْقًا لِّأَصْحَاب السَّعِیرِ ﴿11﴾إِنَّ الَّذینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُم بالْغَیْب لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ کَبیرٌ ﴿12﴾
معنی سوره ملک
بسم الله الرحمن الرحیم
پر برکت است کسی که فرماندهی همه چیز بدست اوست و همو برهر چیزی تواناست (1) همو است که موت و حیات را آفرید تا بیازماید که کدامتان خوش عمل ترید و او پیروزمند بخشنده است (2) همو که هفت آسمان را طبقه بر طبقه آفرید. در آفرینش خدای رحمان تفاوتی نمی بینی. چشم بگردان و ببین آیا هیچ ضعف و اختلالی میبینی؟ (3) آنگاه باز هم چشم بگردان. چشمت بسوی تو خسته و پر حسرت برمیگردد ، که نتوانسته فطور و اختلال بیابد (4) البته آسمان دنیا را با چراغ هائی آراستیم و آنها را مایه رماندن شیاطین قرار دادیم و نیز برایشان عذاب آتش مهیا کردیم (5) و برای آنانکه به پروردگارشان کفر ورزیدند نیز عذاب جهنم آماده کردیم، که بد بازگشتگاهی است (6) هنگامی که در آن می افتند از آن فریادی می شنوند و می جوشد (7) نزدیک است از شدت خشم پاره شود. هر گاه که عده ای در آن می افتند نگهبانانش از آنان می پرسند: هشدار دهنده ای بسویتان نیامده بود؟(8) میگویند چرا البته که هشدار دهنده بسویمان آمد، اما تکذیب کردیم و گفتیم خدا اصلا هیچ چیزی نفرستاده و شما هم جز در گمراهیی بزرگ نیستید (9) و میگویند: اگر گوش فرا میدادیم یا تعقل میکردیم، حالا در زمره دوزخیان نبودیم (10) پس به گناهشان اعتراف میکنند و نابودی بر دوزخیان باد (11) البته کسانی که در پنهانی ها از پروردگارشان بیم دارند آمرزش و پاداشی بزرگ خواهند داشت (12)
