استاپ موشن چیست؟

استاپ موشن یکی از تکنیک های  انیمیشن (پویا نمایی) است که در آن یک شیء یا مدل ثابت (که می تواند عروسک، لوگو، نقاشی و ... باشد) را مقدار کمی حرکت می دهند و با دوربینی که ثابت واقع شده است از هر فریم عکس برداری یا فیلمبرداری می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استاپ موشن این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید چرا که به معرفی استاپ موشن می پردازیم.

مفهوم استاپ موشن

استاپ موشن یکی از تکنیک‌های انیمیشن‌سازی است که در آن شیئی را فریم به فریم حرکت داده و تصویر آن را توسط دوربین ضبط می‌کنند. از توالی این تصاویر به نظر می‌رسد که شیء به خودی خود در حال حرکت است. عروسک‌هایی با مفاصل متحرک یا عروسک‌های ساخته شده با خمیر در این تکنیک کاربرد زیادی دارند. در بسیاری از موارد به جای عروسک از اشیاء دیگری مانند انسان، وسایل خانه، گیاهان و... هم استفاده می‌شود. انیمیشن استاپ موشنی که در آن از انسان یا مدل‌های واقعی دیگری استفاده شده باشد را گاهی اوقات پیکسیلیشن (Pixilation) هم می‌نامند.

تاریخچه استاپ موشن

استاپ موشن تاریخچهٔ دور و درازی در سینما دارد. از آغاز خلقت سینما اغلب سعی بر آن می‌شد تا جادوی حرکت اشیاء توسط خودشان را به نمایش درآورند. اولین تلاش موفق در زمینهٔ استاپ موشن بر می‌گردد به آقایان آلبرت اسمیت و جی. استوارت بلکتون برای فیلم سیرک هامپتی دامپتی. که در آن یک سیرک عروسکی شامل حیوانات و آکروبات بازها به حرکت در می‌آیند. در سال 1902 فیلم در سرگرمی در نانوایی از تکنیک استاپ تریک استفاده شد. جورج ملیس از استاپ موشن برای حرکت دادن حروف کارت‌های تیتراژ در یکی از فیلم‌های کوتاهش، استفاده کرد و نیز بسیاری از جلوه‌های ویژهٔ فیلم‌های او به شیوهٔ استاپ موشن ساخته شده‌اند.

استاپ موشن چیست؟

استاپ موشن در دنیای امروز

در دههٔ 70 و 80 کمپانی آی ال ام از استاپ موشن برای جلوه‌های ویژهٔ فیلم‌هایش از قبیل جنگ ستارگان، بازگشت جدای و امپراتوری ضربه می‌زند، استفاده کرد. بسیاری از سکانس‌های فیلم مهاجمان صندوق گمشده که شامل ارواح هستند و نیز دو قسمت اول از سری پلیس آهنی از تکنیک استاپ موشن بهره می‌برند.

در انگلستان کمپانی آردمن انیمیشنز رشد کرد. کانال 4 سریال انیمیشنی بر اساس صداهای واقعی ضبط شده ساخت که تکه‌های مکالمه نام داشت. در سال 1990، انیمیشن Creature Comforts که توسط Nick Park ساخته شده بود اسکار بهترین پویانمایی کوتاه را از آن خود کرد.

معروف‌ترین آثار استاپ موشن

یکی از معروف‌ترین آثار استاپ موشن که در دههٔ 90 ساخته شده‌است، کابوس قبل از کریسمس نام دارد که توسط هنری سلیک کارگردانی شده و تیم برتون آن را تهیه کرده‌است. بعد از آن هنری سلیک فیلم‌های جیمز و هلوی غول پیکر و کورالاین را کارگردانی کرد و تیم برتون به سراغ عروس مرده‌ها و فرانکن وینی رفت.

یکی دیگر از اعجوبه‌های انیمیشن خمیری نیک پارک است. او که خالق شخصیت‌هایی همچون والاس و گرومیت است به خاطر فیلم والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش نما، برندهٔ جایزهٔ بهترین اثر پویانمایی از آکادمی اسکار شده‌است. فرار مرغی، از دیگر آثار این کارگردان رکورد پرفروش‌ترین اثر پویانمایی را با فروش بالغ بر 225 میلیون دلار از آن خود کرده‌است. از دیگر آثار استاپ موشن معروف می‌توان به دزدان دریایی، سریال شاون گوسفنده (یا گوسفند ناقلا)، آقای فاکس شگفت‌انگیز، باکس ترولز (عروسک‌های جعبه‌ای)، پینگو، پت و مت، پارانورمن و مری و مکس اشاره کرد.

از میان این آثار، مری و مکس جزو معدود انیمیشن‌هایی ست که مخاطبین هدف اش ردهٔ سنی بالای بیست سال هستند و به هیچ وجه برای کودکان نوشته نشده‌است. ساخت این انیمیشن حدود 5 سال طول کشید و کارگردان آن آدام الیوت نام دارد که او نیز برای یکی از انیمیشن‌های کوتاه استاپ موشن خود برندهٔ اسکار انیمیشن کوتاه شده‌است. نحوهٔ نگارش الیوت بسیار قابل تأمل است و اغلب دنیای نوآر و سیاهی را به تصویر می‌کشد که شخصیت‌هایش در عین این که خنگ و بامزه به نظر می‌رسند اما دارای طرز فکری شخصی و فلسفه‌ای محکم و متفکرانه هستند.

استاپ موشن در ایران

در ایران،موزیک ویدیوی خوشحالم از سیروان خسروی،و موزیک ویدیو خطا کردم از دنگ شو با تکنیک استاپ‌ موشن ساخته شده‌است برخی از تبلیغات و انیمیشن های خلاقانه ایرانی،با تکنیک استاپ موشن ساخته می شود.یکی از این تیم ها،گیف استودیو است یکی از معروف ترین،و بزرگترین کارگردانان استاپ موشن ایران،عبدالله علیمراد است که بیشتر به خاطر کارهایی که برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان انجام داده است،مشهور است.

از برجسته ترین کارهای او،می توان به یکی کم است،بهادر،کوه جواهر،کشاورز و ربات و مجموعه فیلم سه قسمتی قصه های بازار اشاره کرد. پسر وی،امیرحسین علیمراد نیز مدرس انیمیشن سازی استاپ موشن در کانون فاطمی تهران است.

ابزارهای ساخت استاپ موشن

نرم افزار Dragon Frame

این نرم افزار امکانات بسیار قدرتمندی در زمینه تصویربرداری و نورپردازی دارد. از ویژگی‌های مهم Dragon Frame، می‌توان به داشتن تایم لاین و امکان زمانبندی تصاویر به وسیله درگ کردن، اشاره کرد.

نرم افزار Stop Motion Pro Eclipse

یکی از رایج‌ترین برنامه‌ها برای ساخت استاپ موشن، نرم افزار Stop Motion Pro Eclipse است. به کمک این برنامه و اتصال آن به دوربین یا وبکم، می‌توانید مستقیما از اجسام موردنظر تصویربرداری کرده و در محیط نرم افزار آن‌ها را ویرایش نمایید.

نرم افزار iKITMovie

برنامه iKITMovie یکی از راحت‌ترین رابط کاربری‌ها را دربین تمام نرم افزارهای مربوط به این کار، دارا می‌باشد. این نرم افزار از پرده سبز پشتیبانی می‌کند و افکت‌های صوتی متنوعی دارد. iKITMovie در بخش آموزشی خود، به صورت کامل و گام به گام طرز استفاده را به شما آموزش می‌دهد.