نگاهی به زندگی و آثار استنلی کوبریک

استنلی کوبریک یکی از نوابغ تاریخ سینمای جهان است و بسیاری از منتقدان فیلم سر این موضوع اتفاق نظر دارند. او را نمی توان یک فیلمساز مولف به معنای متعارف به حساب

شنبه 1 تیر 1398

نگاهی به زندگی و آثار استنلی کوبریک Stanley Kubrick Life and works

نابغه ای که هر غیر ممکنی را در سینما ممکن کرد!

نویسنده :

نرگس خرقانی

استنلی کوبریک یکی از نوابغ تاریخ سینمای جهان است و بسیاری از منتقدان فیلم سر این موضوع اتفاق نظر دارند. او را نمی توان یک فیلمساز مولف به معنای متعارف به حساب آورد. زیرا در ساخت فیلم هایش از یک الگوی واحد پیروی نمی کرد. کوبریک تمامی فیلمهایش را بر اساس اقتباس های ادبی ساخت و به ادبیات در کارهایش بسیار اهمیت می داد. در کارنامه محدودش که تنها به 12 فیلم سینمایی خلاصه می شود می توان فیلم های متنوعی از ژانرهای مختلف دید. جالب اینجاست که هر کدام از این فیلم ها در ژانر خود از بهترین های تاریخ سینما هستند!

نگاهی به زندگی و آثار استنلی کوبریک Stanley Kubrick Life and works همین نکته کوبریک را از بسیاری کارگردانان تاریخ سینمای جهان متمایز می کند. کارگردانی که در هر ژانری فیلم ساخت، موفق بود و به بیان بهتر یکی از بهترین فیلم های ممکن در آن ژانر را خلق کرد. به طور مثال فیلم "اسپارتاکوس "فیلمی حماسی – تاریخی بود که در میان این نوع از فیلم ها هنوز هم یکی از بهترین هاست و هم در نزد مخاطبان و منتقدان محبوب. دیگر فیلم کوبریک یعنی فیلم کمدی "کمدی سیاه تاریخ سینماست که در زمان خود فیلمی بسیار شجاعانه نیز محسوب می شد.

دیگر فیلم های کوبریک نیز چنین وضعیتی را دارند و پس از گذشت سالها هنوز جذاب و قابل تامل هستند. به طور مثال فیلم سینمایی" درخشش "با نقش آفرینی به یادماندنی جک نیکلسون هنوز هم یکی از بهترین فیلم های ژانر وحشت در سینمای جهان محسوب می شود. حتی در برخی نظرسنجی ها به عنوان بهترین فیلم این ژانر انتخاب شد. جالب اینجاست که استنلی کوبریک تنها همین یک فیلم را در ژانر وحشت ساخته! کوبریک از سال 1955 با فیلم سینمایی "بوسه قاتل "کارش را به عنوان کارگردان فیلم های سینمایی آغاز کرد و تا سال 1998 یعنی ساخت آخرین فیلمش "چشمان کاملا بسته" تنها 12 فیلم سینمایی را کارگردانی کرد..

نگاهی به زندگی و آثار استنلی کوبریک Stanley Kubrick Life and works کوبریک از لحاظ شخصیتی نیز از نظر بسیاری آدم عجیبی بود. فردی منزوی که خیلی دوست نداشت در چشم باشد. مصاحبه کردن و عکس گرفتن را دوست نداشت و از سینمای تجاری در هالیوود متنفر بود. به همین دلیل بیشتر فیلم هایش را خارج از نظام استودیوهای هالیوود کارگردانی کرده. کوبریک هنگام ساخت فیلم "اسپارتاکوس" با تهیه کننده اش کرک داگلاس به مشکل برخورد و همین باعث شد که از ساخت فیلم در هالیوود سرخورده شود، بنابراین برای ساخت فیلم بعدی اش "لولیتا "محصول 1962 به انگلستان مهاجرت کرد و تا آخر عمر در همانجا ماند و بقیه فیلم هایش را خارج از سیستم استودیوهای هالیوودی ساخت. دقت نظر عجیب کوبریک و برداشت های مکررش از هر پلان زبانزد همه کسانی بود که با وی کار کرده بودند. به طور مثال در فیلم درخشش برخی از پلان ها را با بیش از صد برداشت فیلمبرداری کرد. شلی دووال بازیگر زن این فیلم بر اثر برداشت های مجدد بسیار و تکرار هر پلان تقریبا به مرز جنون رسیده بود. تنها پلانی که کوبریک با سه برداشت راضی شده بود، پلان مربوط به آسانسور است که سیل خون از آن به بیرون می ریزد. دلیل گرفتن تنها سه برداشت از این پلان نیز طراحی صحنه بسیار پردرد سر آن بوده و گفته می شود تکرار هر بار این پلان 9 روز زمان لازم داشته! همین سختگیری های عجیب و غریب کوبریک باعث شده بود که بسیاری از تهیه کنندگان از همکاری با او وحشت داشتند. زیرا فیلمنامه ای که دیگر کارگردانان به طور مثال در سه ماه فیلمبرداری می کردند. کوبریک گاهی تا یک سال و حتی بیشتر برایش زمان می گذاشت.

نگاهی به زندگی و آثار استنلی کوبریک Stanley Kubrick Life and works مطمئنا دلیل اصلی کم کاری این نابغه سینما همین وسواس و دقت نظرش در کار بود و البته همین ویژگی های کار کوبریک باعث شده بود که هر کدام از فیلم هایش در هر ژانری که هستند یکی از بهترین های آن ژانر به حساب آیند. یکی دیگر از فیلم های به یاد ماندنی کوبریک بدون شک فیلم سینمایی" اودیسه فضایی از 2001 " است که در سال 1960 ساخته شده. تا قبل از ساخت این فیلم کسی فکرش را هم نمی کرد که یک فیلم علمی تخیلی می تواند رویکردی فلسفی داشته باشد اما کوبریک با روایت خودش از این داستان آرتور سی کلارک نشان داد که او هر چیزی را در سینما ممکن می کند! یکی از درخشان ترین سکانس های تاریخ سینما بدون شک سکانسی از این فیلم است که یک انسان اولیه و عصر حجر، استخوانی را به هوا پرتاب می کند و این استخوان در فضا تبدیل به یک سفینه فضایی می شود! این سکانس به تنهایی یک فیلم کوتاه پر از مفاهیم زیبایی شناختی و فلسفی است و در چند دقیقه تمامی تاریخ بشریت…