اسپینوسورس، دایناسور گوشتخوار

اسپینوسورس یا دایناسور تیغی، که برخی آن را اسپینوزوروس هم تلفظ می‌کنند، بزرگ‌ترین دایناسور گوشتخوار ساکن بر روی زمین بوده‌است. این دایناسور حتی از تی‌رکس و جیگانوتوسور نیز بزرگتر بوده‌است. به طوری که طول آن به 14 تا 16 متر و بلندی آن به 6 متر می‌رسیده‌است و وزن آن نیز 10 تن بوده‌است.

البته این موضوع کمی عجیب است زیرا در دوره های مختلف دیرینه شناسی معمولا تنها یک گوشتخوار بزرگ وجود دارد ولی در زمان این دایناسور وجود دایناسوری به بزرگی تیرانوسورس کمی با گفته های ما متناقض است که این طور توجیه میشود که شکار های این دایناسور با شکار های تی رکس کاملا متفاوت است ،برای مثال این دایناسور ماهی و تروسور میخورده در حالیکه شکار تی رکس معمولا آنکایلوپلکس ها بزرگ بوده است.

واژه‌شناسی

واژه اسپینوسور از دو واژه (spine) به معنای تیغ و خارو (saurus) به معنای مارمولک تشکیل شده‌است.

اطلاعات اجمالی

اولین مشخصه مهمی که دیرینه شناسان توسط آن این جاندار را مشخص میکنند شکل جمجمه و صفحه بادبانی شکل ایجاد شده بر روی کمر این جاندار است.که ابتدا به شرح این دو مشخصه میپردازیم: ستون فقرات در اسپینوسورس به طرف بیرون گسترش یافته‌اند و ساختاری بادبانی شکل بوجود آورده‌اند.

طول این تیغه های عصبی به دو متر می‌رسیده‌است.و محتمل ترین دلیل برای بوجود آمدن این تیغه ها انتخاب جنسی است. واینگونه توضیح میدهند که هر نری دارای بادبان بلندتری بود از شانس انتخاب بیش تری توسط جنس ماده برخوردار بوده است.

آرواره و جمجمه آن که در سال 2006 منتشر شده‌است نشان می‌دهد که اسپینوسورس یکی از بزرگ‌ترین و درازترین جمجمه‌ها را در دایناسورهای گوشتخوار داشته است.طول این جمجمه در حدود 175 سانتی متر می‌باشد واین جمجمه به پوزه‌ای باریک ختم می‌شودیک تاج کوچک هم در بین دو چشم آن وجود دارد.

یافته های زمین شناسی و تحقیقات در پراکنش این خانواده از دایناسور ها(اسپاینوسورها)نشان میدهد این دایناسور ابتدا از شمال آفریقا و اروپا به سمت شرق آسیا رفته و در کل آمریکای جنوبی پخش شده اند. اسپینوسورس در دوران کرتاسه و در حدود 100 میلیون سال پیش زندگی می‌کرده‌است.

اگر چه اسپینوسور به دلیل اندازه آن و داشتن ساختار بادبانی شکل در بالای ستون مهره هاوجمجمه دراز دایناسوری شناخته شده برای علاقه مندان به دایناسورها می‌باشد ولی بیشتر به خاطر تخریب بقایای آن شناخته می‌شود.

بجز دندان‌ها و بخش‌های جمجمه آن اثر زیادی از استخوان های اسپاینوسورس برای ما باقی نمانده است. بعلاوه فقط جمجمه و ستون فقرات آن تشریح شد و اثری از استخوان‌های دست یا پای آن پیدا نشده‌است ولی میتوان فرم دست ها و پاهای آن را باتوجه به فرم استخوان دیگر اعضای خانواده اسپاینوسور ها مانند سوکومایسس و برایونیکس حدس زد.در این خانواده معمولا انگشت دوم دست از انگشت های سوم و چهارم رشد بیشتری پیدا کرده و بزرگ تر شده است.

تاریخچه

بقایای اسپینوسور اولین بار در دره بحریه در مصر در سال 1912 میلادی یافت شده‌است. و به‌وسیله دیرینه شناس آلمانی ارنست اشترومر در سال 1915 اسپینوسور نامگذاری شده‌است.

برخی از سنگواره‌های آن در حین انتقال به موزه داچز مونیخ آلمان تخریب شدند. باقیماندهٔ استخوانها نیز در سال 1944 در بمباران متفقین به طور کلی نابود شدند.