نقد فیلم سورنجان، نقد از چکاوک شیرازی
اختصاصی آسمونی نقد از چکاوک شیرازی
چگونه یک ایده ی عالی را حیف و میل کنیم؟
ایده ی خوب فیلم این است که زوجی که به خاطر گناهان مرتکب شده شان خود را به نوعی حبس کرده اند و حتی از هم دور افتاده اند و تنهای تنهایند، با ورود دوستانشان به خانه ی متروکشان سعی می کنندتا شیوه ی زندگیشان را عوض کنند. اگر این ایده با فیلم نامه ی حساب شده ای جلو می رفت، می توانست در حد و اندازه های فیلم " چه کسی از ویریجینیا وولف می ترسد؟" ظاهر شود. اما متاسفانه از آنجا که بعضی از فیلم سازان ما قبل از تسلط کامل بر ساختار کلاسیک به دنبال فیلم با ایده های مدرن می روند، محصولشان ملغمه ی عذاب دهنده ای می شود که تحملش سخت است. چون هنوز خیال می کنند پرداختن به وجوه معنوی انسان ها کار ساده ای است و پرداختن به آن تنها از طریق دیالوگ های بقیه در مورد چگونگی زندگی آنها حل می شود. زوجی وارد خانه ی "کیهان "و "هاله" می شوند تا مدتی با آنها زندگی کنند.
اما معلوم نیست آنها چرا خانه ی "کیهان "را انتخاب کرده اند. آیا واقعا کسی را ندارند که مجبورند به خانه ی معشوقه ی سابق مرد بیایند؟ و این در حالی است که هم کیهان هم همسر مرد عاشق هر دو از این گذشته با اطلاع هستند. پس معلوم نیست واقعا چرا خودشان را در این موقعیت سخت قرار می دهند؟ ضمن این که این ادبیات من درآوردی در نوشتن دیالوگ ها مشخص نیست از کجا آمده که در بسیاری از فیلم های سینمایی شنیده می شود. ادبیاتی که مثلا نوع گفتار طبقه ی روشنفکر را نشان می دهد در حالی که ادبیاتی است کاملا ساختی و بسیار لوس که در واقعیت کسی به این زبان حرف نمی زند. راه دور نرویم، نماد روشنفکری عصر ما صادق هدایت و هم‌پالکی هایش هستند که در هیچ کدام از کتاب هایشان این سبک به خصوص حرف زدن نیامده، مثلا در کتاب علویه خانم که کاملا راجع به عوام نوشته شده، هرگز سعی نشده که دانشش یا سبک متفاوت زندگی اش را به رخ بکشد.
در آن کتاب ما یک زن و تعدادی مرد واقعی با ادبیات واقعی داریم. هیچ نیازی هم به ادا و اصول برای جذاب کردن داستان نیست. حالا در "سورنجان "و امثالش همه به گونه ای حرف می زنند که انگار از دنیای دیگری وارد شده اند و هیچ ما به ازای بیرونی ندارند. همه ی این ها در کنار بازی هایی که گاهی خنده دار می نمایاند.
