منطقه شلمچه

شلمچه روستا و منطقه‌ای مرزی در غرب خرمشهر و مرز میان ایران و عراق و نزدیکترین نقطه مرزی به شهر بصره در کشور عراق می‌باشد. روزهای ایام اربعین هم به خاطر پیاده روی اربعین مرز شلمچه در کانون اخبار است. اگر می خواهید در مورد منطقه شلمچه بیشتر بدانید این بخش آسمونی را مطالعه کنید چرا که اطلاعات کاملی در مورد شلمچه برای شما عزیزان تهیه کرده است.

شلمچه کجاست؟

 شلمچه در شمال غربی شهر خرم‌شهر قرار گرفته و میان خرم‌شهر و شلمچه شهر تازه‌ای به نام مقاومت و روستایی به نام پل نو قرار گرفته‌است. شلمچه از شمال به حسینیه از جنوب به اروندرود، از سوی شرق به خرم‌شهر و از سوی غرب به خط مرزی ایران - عراق محدود می‌شود. همچنین منطقه‌ای در آن سوی مرز در خاک عراق نیز نام شلمچه بر خود دارد که از ضلع غربی خرمشهر شروع شده و تا عمق خاک عراق به پیش می‌رود. خط مرزی، این منطقه را به دو قسمت شلمچه ایران و شلمچه عراق تقسیم کرده است. فاصله شلمچه تا کربلا بسیار کم است و تنها 549 کیلومتر می باشد. 

شلمچه قبل از جنگ تحمیلی دارای چندین روستا بوده که عبارتند از: خمیسه،مومنین،تمار،سادات و ...؛ این روستاها تا قبل از جنگ ایران-عراق پا برجا بوده اند اما بعد از جنگ تحمیلی، اثری از آنها باقی نمانده است و هیچ انسانی در آنجا زندگی نمی کند.

شلمچه ایران در منتهی‌ الیه جنوب غربی جلگه خوزستان قرار گرفته داشته و دارای آب و هوای گرمسیری است. حداقل دمای هوای آن در زمستان به صفر درجه و حداکثر دمای آن در تابستان از مرز ‌55 درجه سانتی‌گراد تجاوز می‌کند. 

برخی افراد گمان می کنند شلمچه باید از دوران جنگ ایران و عراق این نام را به خود گرفته باشد اما اصلاً اینطور نیست. معنی شلمچه چیز خاصی ندارد و صرفاً نام یک شهر بوده و همچنان هست، و نامش پس از جنگ هیچ تغییر نکرده است.

جاذبه های شلمچه

حرم شهیدان گمنام و موزه طبیعی دفاع مقدس شلمچه به عنوان یکی از یادمان‌های تحت پوشش قرارگاه حفظ ابنیه و آثار سرزمینی دفاع مقدس خوزستان است و همه ساله صدها هزار نفر از سراسر کشور برای تجدیدبیعت با آرمان‌های شهدای والامقام دفاع مقدس از یادمان‌ها بازدید می‌کنند. همچنین این موزه در ردیف آثار ملی دفاع مقدس کشور قرار گرفته است.

شلمچه امروز میزبان مسافران و زائیران بسیاری از اقصی نقاط کشور است. در چند سال اخیر کاروان های راهیان نور بسیاری از استان های مختلف ایران در اواخر اسفند و ایام نوروز راهی این سرزمین می شوند. دلیل انتخاب انها برای چنین روزهایی، آب و هوای مناسب و مطبوع شلمچه در اواخر و اوایل سال می باشد. این سفرها در قالب اردوهای نوروزی دانش آموزی و یا نهادها و سازمان های دولتی صورت می گیرد.

بعد از اتمام جنگ تحمیلی، گروهای تفحص مستقر شدند و توانستند تعداد زیادی از پیکرهای مطهر مفقودین را کشف و به خانواده‌های چشم انتظار آنان تحویل دهند. در عید قربان سال ‌1378 مقام معظم رهبری با حضور در جمع کاروانهای راهیان نور و در کنار هشت شهید گمنام عملیات کربلای پنج شلمچه را قطعه‌ای از بهشت نامیدند.

شلمچه در زمان جنگ

شلمچه یکی از چند محور تاختن ارتش عراق به ایران بود. ارتش عراق در 31 شهریور 1359 با گذر از این منطقه به سوی خرمشهر تاخت. عراقی‌ها در این منطقه که از دید راهبردی برایشان مهم بود استحکامات جنگی بسیاری را فراهم نموده بودند. پس از عملیات بیت‌المقدس که به بازپس‌گیری خرمشهر توسط رزمندگان ایران انجامید این منطقه همچنان در دست ارتش عراق بود.

سرانجام در عملیات کربلای 5 در دی 1365 شلمچه به دست نیروهای ایرانی افتاد. این منطقه مجدداً در 8 صبح 4 خرداد سال 1367 پس از حدود 8 ساعت نبرد میان نیروهای دو طرف درگیر به دست ارتش عراق افتاد. بنابر گفته محسن رضایی، علی رغم اطلاع نیروهای ایرانی از حمله، اراده لازم برای مقابله با نیروهای عراق و حفظ شلمچه وجود نداشت.

• منطقه عملیاتی شلمچه

به دلیل اتصال ضلع جنوبی شلمچه با اروندرود، باتلاق‌ها و آب گرفتگی‌های متعددی ایجاد شده است و با آغاز لشکر کشی ارتش بعث عراق به خاک جمهوری اسلامی، شلمچه نیز به اسارت دشمن درآمد. بعد از سقوط خرمشهر در چهارم آبان ‌1359، جاده شلمچه به صورت یکی از معابر اصلی تردد یگانهای عراقی مستقر در خرمشهر درآمد. ‌18 ماه بعد در روز دهم اردیبهشت‌ماه سال ‌61 عملیات بیت‌المقدس با رمز یا علی ابن ابی‌طالب(ع)، با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد.

در این عملیات ضمن آزادسازی شهر خرمشهر، قسمتی از دشت و جاده شلمچه به منظور قطع ارتباط عقبه به خط مقدم نبرد تبدیل شده بود. ‌50 روز بعد از فتح غرورآفرین خرمشهر، عملیات رمضان در تاریخ‌61/4/22 با رمز یا مهدی ادرکنی(عج) به منظور دور ساختن دشمن از شهرهای خرمشهر و آبادان و تعقیب او در آن سوی مرز شروع شد. این نبرد ‌15 روز به طول کشید. اما دوباره شلمچه ایران در اشتغال متجاور باقی ماند.

مدت ‌شش سال، شلمچه ایران در اختیار دشمن بود. ‌15 روز بعد از ناکامی «عملیات کربلای 4»، رزمندگان اسلام اقدام به انجام «عملیات کربلای »‌5 کرده و در روز چهارم عملیات، جاده شلمچه به دست رزمندگان اسلام آزاد شد و در روز بیستم عملیات(هشتم بهمن ماه ‌65) شلمچه ایران کاملا آزاد شده و قسمت عظیمی از شلمچه عراق هم به تصرف نیروهای خودی درآمد.

در مجموع هشت عملیات در طول هشت سال دفاع مقدس در منطقه شلمچه صورت گرفت که مهمترین آن عملیات کربلای پنج بود.

گالری تصاویر از شلمچه خوزستان