آشنایی با لوگوی تیمهای فوتبالی ؛ سپاهان ، دایره ای بی ارتباط با اصفهان

یک دهه در حسرت جام

به شکلی عجیب و باورنکردنی پرافتخارترین تیم فوتبال ایران تا هشت سال قبل، نزدیک به یک دهه است که حتی یک جام نیز برنده نشده و به این ترتیب حالا سپاهانی ها مدتهاست که تنها به عناوین نایب قهرمانی در لیگ دل خوش کرده اند. تیمی که رکورد گران ترین قراردادهای لیگ را از آن خود کرده، طی سالهای 1382 تا 1394 پنج بار فاتح لیگ برتر فوتبال ایران شد و در همین مدت توانست چهار بار نیز جام حذفی را تصاحب کند. به این ترتیب سپاهانی ها شعار معروفی ابداع کردند که به هواداران تیمهای رقیب طعنه می زد:

ما سپاهانیم و حالا حالا قهرمانیم.

اما این شعار مدتهاست دیگر کاربردی ندارد. به هر شکل داستان فراز و فرودها، رنگها، نمادها و حتی نامهای این باشگاه در طول زمان، داستانی است مفصل...

شیری که گم شد!

سال 1389 بود که باشگاه سپاهان اصفهان رسماً اعلام کرد که به خاطر داشتن ورزشکاران بزرگ و مجموعه ای که دلاوری های خودشان را بارها و بارها نشان داده اند، یک شیر به عنوان نماد این باشگاه انتخاب می شود. البته تا قبل از آن هم می شد عروسک شیر را در برخی بازیهای خانگی این تیم در کنار زمین دید. اما مساله مهم این بود که این نماد، بعد از آن کمتر دیده شد و هرگز هم وارد لوگوی این باشگاه نشد. باشگاه سپاهان در مهرماه 1332 توسط محمود حریری با نام « شاهین اصفهان» آغاز به کار کرد و مثل تمام شعبه های شاهین در سراسر ایران، از پیراهن سفید استفاده کرد.بیش از یک دهه و تا سال 1346 هم یک سپر که داخل آن، شاهینی به رنگ سیاه قرار داشت، نماد شاهین اصفهان محسوب می شد. اما در سال 1346 و با انحلال شاهین تهران، همتای اصفهانی هم تغییر نام داد و از نام کلاسیک اصفهان استفاده کرد و به « سپاهان » تغییر نام داد. این همه خوش ذوقی در انتخاب نام و نماد، بعد از آن هرگز در این تیم تکرار نشد.

رنگهای متنوع بر تن سپاهانی ها

وقتی در سال 1353 تیم در جام تخت جمشید شرکت کرد، روی لباسش نمادی نداشت و دو پیراهن یکدست سفید و یکدست قرمز در بازیهای خود به تن می کرد. یک سال بعد و در 1354 بود که ناگهان لباس تیم تغییر کرد و برای اولین بار سپاهان، با پیراهن زرد و شورت آبی در میادین حضور پیدا کرد. این پوشش در فصل بعد هم تکرار شد اما ناگهان در سال 1356 سپاهان مجموعه ای از رنگهای متنوع را در مسابقات خود مورد استفاده قرار داد. پیراهن سبز و شورت سفید، پیراهن نارنجی با خطوط عمودی سیاه و سفید و حتی پیراهن آبی با خطی عمودی و سفید در مرکز آن، رنگهایی بودند که هرگز کسی دلیل به کارگیری آنها را متوجه نشد. نتیجه این همه بی برنامگی حتی در انتخاب رنگ باشگاه هم سقوط به دسته دوم فوتبال ایران بود.

نماد ورزش فولاد مبارکه

دو دهه بعد وقتی سپاهان در جام ازادگان حضور پیدا کرد، لباس سراسر زرد می پوشید و از همان ایام و سال 1379 بود که نمادی شبیه به نماد کنونی باشگاه، روی لباس تیم جای گرفت. این علامت، گرفته شده از شرکت فولاد مبارکه بود که از مرداد 79 اسپانسر سپاهان شد و نام این شرکت نیز به نام باشگاه اضافه شد. باشگاه سپاهان درباره لوگوی فعلی طلایی پوشان چنین توضیحاتی را ارائه کرده است: 

شرکت فولاد مبارکه در ابتدا تشکیلاتی ورزشی داشت که نامش باشگاه ورزشی فولاد مبارکه بود و از سال 1368 کار خود را آغاز کرده بود. نماد این شرکت هم سه دایره بود که مخفف ورزش فولاد مبارکه بودند و همین نماد هم به لوگوی سپاهان بدل شد.

خورشید و شیر و سپاهان

در سال 1381 محمدرضا ساکت مدیرعامل باشگاه فولاد مبارکه سپاهان شد و تغییراتی را در نماد باشگاه ایجاد کرد. ساکت معتقد بود باید نماد خورشید در نماد باشگاه وجود داشته باشد. وی همچنین اعتقاد داشت که باید یک شیر نماد باشگاه باشد. این شیر با نام« طوفان» نامگذاری شد که البته استفاده از آن به سرعت فراموش شد.

به این ترتیب نماد سپاهان کمی تغییر کرد. در نماد جدید باشگاه، دایره ای را می توان دید که لبه خارجی آن سیاه است و قسمت های داخلی آن زرد رنگ. در حالی که همان علامت مبهم قبلی به رنگ سفید در مرکز دایره ای یادآور خورشید جا خوش کرده و سال تاسیس باشگاه یعنی 1332 ش.( 1953 م.) در دو لبه دایره به چشم می خورد.

جای خالی اصفهان

بسیان بسیاری از دیگر باشگاههای ایرانی، نام باشگاه به فارسی و انگلیسی در بالا و پایین دایره آمده که البته ترجمه این اسامی یکسان نیست. وایزه انگلیسی Foolad Mobarakeh Sepahan Sport Club ترجمه عبارت فارسی « باشگاه فرهنگی ورزشی فولاد مبارکه سپاهان» نیست.

درنماد سپاهان، نه نشانی از شهر اصفهان می توان پیدا کرد و نه به یاد شیر یا افتخارات یکی از پرافتخارترین تیمهای فوتبال ایران افتاد. تیمی با 5 قهرمانی در لیگ برتر ایران و تنها تیم ایرانی که افتخار حضور در جام جهانی باشگاهها را به دست آورده است.