رسم جالب سبزه سبز کردن در نوروز

سبزه سبز کردن یکی از تشریفات نوروز است که از گذشته‌های بسیار دور تا امروز همچنان انجام می‌شود. هر ساله مردم چند روز قبل از نوروز اقدام به انجام این رسم می‌کنند و در ظروفی مانند بشقاب یا کوزه، گندم و جو یا عدس و دیگر حبوبات را سبز می‌نمایند. این سبزه‌ها به علت نداشتن خاک عمر کوتاهی دارند و فقط در ایام نوروز در سر سفره هفت‌سین جای دارند و در روز سیزدهم آن را با خود به سیزده بدر می‌برند و در آب روان رها می‌کنند زیرا معتقدند نگه داشتن سبزه بعد از سیزده نوروز شگون ندارد.

در روایتی مربوط به بروز خشکسالی و قحطی در زمان جمشید گفته شده است که اهریمن برای نابودی مخلوقات، این خشکسالی را ایجاد کرد و جمشید موفق شد ضمن غلبه بر اهریمن، خشکسالی و قحطی را برطرف نماید و دوباره طبیعت سبز و خرم گردد.

بیرونی در آثارالباقیه می‌نویسد:« پس مردم این روز را نوروز خواندند و هر کس به یمن و مبارکی در تشتی جو کاشت و این رسم سبزه نشانیدن در ایام نوروز از آن زمان تا به امروز باقی مانده است.»

بیرونی در جای دیگر می نویسد: «از آداب جشن نوروز این بود که در صحن هر خانه بر هفت ستون، هفت رقم از غلات می‌کاشتند و هر یک از آن‌ها که بهتر می‌رویید دلیل ترقی و خوبی آن نوع غله در سال نو می‌دانستند». بیرونی می گوید: «اصحاب تجارت برای از پیش دانستن حالات سال، اقسام زراعت‌ها را بر لوحی بکارند».

در ایران باستان، مردم بر اثر مشاهده دور مکرر خشک شدن گیاه در پاییز و زمستان و رویش دوباره آن از زمین در فصل بهار، در ذهن اسطوره‌ای‌شان این عقیده ریشه دوانید که خدای جهان نباتی همه ساله یک بار با شروع خزان و سرما می‌میرد و به زیر زمین می‌رود و بار دیگر با فرا رسیدن بهار و آغاز گرما جان می‌گیرد و سر از خاک در می‌آورد.

در اسطوره‌های عهد باستان، دموزی به شکل تاک یا ذرت سبز می‌شود، از خون آدونیس هم گل سرخ، از خون سیاوش، پر سیاوش یا پرسیاوشون می‌روید.

پس از طرفی عمل سبزه سبز کردن یاد و خاطره خدای نباتی را زنده می‌کند و از طرفی نوعی جادو و تشویق طبیعت برای سبز شدن محسوب می‌شود و هم تفألی در مورد کشت، به سال زده می‌شود.