دین اسلام به عنوان کاملترین دین، همه مسلمانان را به مقاومت اسلامی در تمام زمینهها دعوت میکند. برای روشنتر شدن زوایای نظریه اسلام در این زمینه، آسمونی در این بخش در مورد مقاومت و پایداری در قرآن بیشتر صحبت می کند.
مقاومت و پایداری در قرآن
دین اسلام؛ محکمترین دین
همه ادیان الهی با شالودهای محکم بنیان نهاده شدهاند امّا دین اسلام کاملترین آنها در تمام زمینههاست؛ لذا از جهت استحکام درونی نیز اینچنین است! قرآن کریم به عنوان معجزه جاوید و حجّت اصلی در اسلام، خود را به این بیان معرّفی میکند:« إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدی لِلَّتی هِیَ أَقْوَم [اسراء/9] این قرآن، به راهی که استوارترین راههاست، هدایت میکند». وقتی راهی محکم باشد انسانها نیز با ایمان به آن راه، به سبک همان راه تربیت شده، استقامت و محکم بودن را تجربه و تمرین میکنند. خود قرآن نیز بر همین مبنا توصیههای مهم و اساسی بر محکم بودن و استقامت دارد که در ادامه اشاره خواهد شد. یکی از استدلالها بر مقاومت درونی دین اسلام جاودانه بودن قرآن و نیز خاتمیّت این دین است. به این معنا که از خاتمیّت و جاودانگی اسلام و قرآن کریم میتوان دریافت که این دین به همراه کتاب خود نه تنها جوابگوی مشکلات و حملات عقیدتی و غیرعقیدتی زمان نزول خود است بلکه در مقابل انواع انحرافات و مشکلات و نیز فشارهای گوناگون دشمنان خود تا ابد مقاوم و جوابگو خواهد بود برای همین؛ قرآن کریم دعوت به مبارزه میکند و میفرماید:« قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیرا [اسراء/88] بگو: "اگر انسانها و پریان (جن و انس) اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد هر چند یکدیگر را (در این کار) کمک کنند"».
قرار دادن جوایز نفیس برای مقاومت اسلامی از طرف خدا
شاید اوّلین و بهترین راه برای تربیت انسان، تشویق و ترغیب او به واسطه جایزه دادن است. بسیاری از ما هنوز مزه اوّلین جایزهای که برای کار قرآنی و فرهنگی به ما داده شده را فراموش نکردهایم و این است تأثیر تشویق! قرآن کریم نیز برای نهادینه کردن فرهنگ مقاومت مسلمانان در دین و ایمان خود جوایز نفیسی را قرار داده است جوایزی هم از جنس دنیا و هم از جنس آخرت.در یک نمونه میفرماید:« إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشرُوا بالْجَنَّةِ الَّتی کنْتُمْ تُوعَدُون[فصّلت/30] به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است!» سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل میشوند که: «نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است! ».
جایزه دنیایی مقاومت اسلامی
جایزه دنیایی این است که:«مقاومتِ در راه حقّ، هم خوف از آینده را برطرف میکند (أَلَّا تَخافُوا) و هم حزن و اندوه نسبت به گذشته را (لا تَحْزَنُوا)». مهمترین جایزه دین در دنیا، رسیدن به بالاترین آرامش است آرامشی که هم گذشته و هم آینده انسان را در بر میگیرد.
جایزه آخرتی مقاومت اسلامی
بهشتی که نتیجه مقاومت در برابر باطل است. نکته تربیتی قابل برداشت از آیه فوق در رابطه با مراتب تربیت است. یعنی وقتی میخواهیم تشویق کنیم یک تشویق را نقدا انجام بدهیم و بلافاصله جایزه بدهیم و تشویقی را هم موکول به ثواب الهی کنیم تا با یک تیر دو نشان را زده باشیم؛ یکی تشویق به کار خوب و دوم ایجاد انگیزه برای ساختن بهشت و به دست آوردن رضای خدا و تقویت باور به معاد!
نکته مهم در اینجا عمل به وعدههاست که قرآن کریم نیز به عنوان یک معجزه بر این مطلب تأکید داشته و میفرماید:«رَبَّنا إِنَّک جامِعُ النَّاس لِیَوْمٍ لا رَیْبَ فیهِ إِنَّ اللَّهَ لا یُخْلِفُ الْمیعادَ [آلعمران/9]پروردگارا! تو مردم را، برای روزی که تردیدی در آن نیست، جمع خواهی کرد زیرا خداوند، از وعده خود، تخلّف نمیکند. (ما به تو و رحمت بیپایانت، و به وعده رستاخیز و قیامت ایمان داریم.)». باید برای رسیدن به این وعدههای آخرتی تلاش کرد.
اگر این سؤال پیش آید که "اگر چنین وعدههایی حقیقت دارد پس چرا بیشتر مردم به آنها ایمان ندارند؟!" آنگاه ریشه این عدم ایمان را باید در نوعی جهل جستجو کرد چرا که فرمود:« وَعْدَ اللَّهِ لا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لکنَّ أَکثَرَ النَّاس لا یَعْلَمُون [روم/6] این وعدهای است که خدا کرده و خداوند هرگز از وعدهاش تخلّف نمیکند ولی بیشتر مردم نمیدانند!». یعنی و لیکن بیشتر مردم به شؤون خدای تعالی جاهلند، و به وعده او اطمینان و وثوق ندارند، او را چون امثال خود میپندارند، که هم راست میگویند، و هم دروغ، هم وعده میدهند، و هم خلف وعده میکنند.باید فهمید که هیچ خیری به دست نمیآید مگر در سایه مقاومت و صبر بر مشکلات و تقابل با دشمنان خدا. دین خدا نیز وعده پیروزی نهایی را داده است که:« هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کلِّهِ وَ لَوْ کرِهَ الْمُشْرِکون [صف/9] او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان غالب سازد، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند!».
این وعده الهی البتّه نیاز به مقاومت و استقامتی حقیقی در راه خدا دارد. قرآن کریم میفرماید:« إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُوا ما بأَنْفُسهِم [رعد/11] خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمیدهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!». امروز امّت مسلمان در سرتاسر جهان بیدار شده است و برای بازیافتن عزّت خود در تمام عالم و خروج از یوق استعمار و استبداد جهانی نیازمند مقاومتی جانانه است. پیش به سوی ظفر...ما همچنان ایستادهایم...
: برای دریافت مشاوره درباره مقاومت و پایداری در قرآن فرم زیر را تکمیل کنید