گزارشی بر روند سینمای کودک و نوجوان در سال 1398

گزارشی بر روند سینمای کودک و نوجوان در سال 98

نویسنده : مرجان دلپسند

در دوره سنی عمدتا سنین 6 تا 12 سالگی خود محوری و عدم درک صحیح از قوانین و مقررات و اصول اخلاقی و استفاده تجاری و ابزاری و نفع شخصی بردن از آن ظاهرا یک امر طبیعی محسوب میشود. اما اگر این روند صرفا به خاطر ترس از تنبیه و کسب محبوبیت نزد اطرافیان در طولانی مدت انجام شود ، خود تبدیل به یک مانع تربیتی بزرگ خواهد شد . مهمترین دستاورد روانشناختی این دوره از کودکی پایبندی وی به اصول اخلاقی ، پیمان های اجتماعی ، نهادینه شدن آنها در این قشر از جامعه میباشد. اگر آنها نتوانند از این دوره به طرز صحیح گذر نمایند دچار سرخوردگی ، شکست ، ایجاد مشکل در دوستیابی و حفظ رابطه با همسالان خود میشوند. گروه همسالان و استفاده صحیح از رسانه های گروهی می تواند روش مناسبی برای آموزش اصول تربیتی و اخلاقی صحیح به کودکان و نوجوانان باشد. سینما نیز گاهی می تواند به عنوان یک رسانه گروهی یک الگوی رفتاری مناسب برای کودکان و نوجوانان جهت هم ذات پنداری و همانندسازی به کار رود.

در اواخر سال 97 و ابتدای سال 98 نیز با اکران چند فیلم های سینمایی با ژانر کودک و نوجوان مواجه شدیم. فیلم هایی که هرکدام به نحوی یک اصول تربیتی، اخلاقی وحرفه ای برخورد با این قشر از جامعه را یدک می کشید. فیلم سینمایی "درساژ" یکی از این فیلم های سینمایی بود که به بررسی سبک های فرزند پروری نا مناسب برخی از والدین پرداخت که ادامه این روند می توانست باعث ابتلا نوجوانان به انواع اختلالات روانی و عاطفی و بروز رفتارهای بزهکارانه در آنها شود.   فیلم سینمایی "سندبادوسارا" نیزبا وجود دارا بودن فضایی فانتزی و نسبتا رویاپردازانه به زبانی کودکانه به بررسی مشکلات کودکان ونوجوانان در خانواده های ازهم گسیخته و تک والدینی پرداخت.   فیلم سینمایی "ضربه فنی" نیز با داشتن یک فضای رقابتی و ورزشی به شکل گیری گروه همسالان باویژیگی های منفی و پیامد آن شکل گیری شخصیت سلطه جویانه دراین قشرازجامعه می پرداخت.   یکی از پیامدهای بارز شخصیت های سلطه جو ، گرایش نوجوانان به بزهکاری و تبدیل شدن به افرادی آزارگر که درذتضاد با هنجارهای مثبت جامعه کنونی می باشد.

در خصوص فیلم پیشونی سفید 3 به کارگردانی سید جواد هاشمی نیز موارد قابل تاملی وجود دارد. این فیلم با وجود اینکه در ژانر کودک و نوجوان ساخته شده است، اما محتوای این فیلم نیز اشاره به داستان ها و افسانه های اساطیری دارد که دهان به دهان چرخیده و با صرف هزینه هایی گزاف برای رنگارنگ جلوه دادن لوکیش ها و موقعیت های این فیلم و فانتزی تر جلوه دادن های شخصیت هایش توانسته است هم به بیان مسایل کودکان و نوجوانان بپردازد و هم جای خود را در دل کودکان و نوجوانان بگیرد. همان گونه که بازیها و فیلم هایی مانند بتمن و مرد عنکبوتی و ... در چند سال اخیر جز شخصیت هایی هستند که این قشر از جامعه را به هم ذات پنداری با آنها پرداخته اند. اما شاید یکی از دلایلی که باعث شده جایگاه خوبی را در جدول فروش گیشه از آن خود نماید، همگام شدن اکران این فیلم با فیلم متری شش ونیم به کارگردانی سعید روستایی باشد. یکی دیگر از مصوبات سازمان سینمایی در سال جاری نیز سرمایه گذاری روی نیروهای جوان و دانش آموخته گان رشته انیمیشن، افزایش تجهیزات و آموزش بیشتر برای آنها برای ساختن برنامه هایی با مفاهیم تربیتی و اخلاقی بیشتر برای این قشر از کودکان و نوجوانان می باشد‌. البته این سرمایه گذاری ها تا حدی هم توانسته موثر باشند.

برای مثال فیلم های سینمایی انیمیشنی مانند فیلشاه، امین و اکوان، درمسیرباران ، پاستاریونی و ... که در جشنواره های فیلم فجر در سال های اخیر نیز توانستند جایگاه خوبی میان مخاطبان خود در داخل و خارج از کشور قرار بگیرند. اما به نظر می رسد گاهی عدم برنامه ریزی در خصوص زمان شروع اکران برای برخی از فیلم های سینمایی به  ایام خاصی مانند ماه مبارک رمضان و محرم متقارن می شود. برای مثال فیلم سینمایی "تولدت مبارک" به کارگردانی سمیه زارعی نژاد که جز فیلم های هنر و تجربه و فیلم اولی ها نیز بود، در ایام ماه مبارک رمضان اکران شده بود. فیلمی که می بایست ابتدا در ایام عادی سال و نه در ماه مبارک رمضان اکران می شد.

از آنجا که فیلم ژانر کودک و نوجوان داشت، سینماهای کمتری اقدام به اکران آن نمودند.این فیلم سینمایی علی رغم داشتن بازیگران نام آشنایی همچون "اکبرعبدی" و "محمدرضافروتن" به دلایل مختلف که نشان از بی مهری به فیلم های کودک ونوجوان دارد، بعد از 5 سال توانست مجوز اکران خود را آن هم در ایام ماه مبارک رمضان که با یک دگرگونی و انتقال آن به زمان افطار تا ساعت 2 بامداد در سانس های سینما روبرو می شویم، بگیرد. در زمانی که کمتر والدین کودکان و نوجوانان خود را برای دیدن فیلم سینمایی آن هم با ژانر کودک در زمان بعد از افطار به‌ سینما می برد. به نظر می رسد در این ماه استقبال ازسانس های آخر شب بیشتر است.