old firm: دربی سلتیک و رنجرز

بهترین کاری که با چهارهزار یورو می توان کرد، چیست؟

شاید ایده های مختلفی برای خرج کردن این پول به ذهن برسد. اما برای هواداران سلتیک گلاسگو در سال 2015، بهترین کار این بود که این پول رو به روزنامه ساندی هرالد بدهند تا روزنامه، آگهی آنها را چاپ کند. سلتیکی ها در این روزنامه اعلام کردند که برای آنها رقیب قدیمی شان -گلاسکو رنجرز- دیگر وجود خارجی ندارد و old firm- که به مسابقه تیمهای رنجرز و سلتیک گفته می شد- عملا نابود شده است.

چند سال قبل از آن و در رقابت دو تیم در سال 2011، جنجال ها و حواشی هواداران به حدی رسید که پلیس 257 طرفدار را بازداشت کرد. آماری که از ابتدای شکل گیری این مسابقه تا آن زمان، یک رکورد محسوب می شد. آن سال رنجرز قهرمان شد و سلتیک نایب قهرمان. عنوانی که آخرین قهرمانی رنجرز در لیگ برتر اسکاتلند تا امروز بوده است. چون یک سال بعد رنجرز، نایب قهرمان لیگ 2012 به دلیل بدهی های فراوان، به دسته چهارم فوتبال اسکاتلند فرستاده شد.

همین مساله باعث شد که وقفه ای بزرگ در برگزاری مهمترین مسابقه فوتبال اسکاتلند به وجود بیاید. در لیگ اسکاتلند، تیمها کم هستند و به همین خاطر هر تیم در لیگ با حریف خود، دو بازی خانگی و دو بازی خارج از خانه برگزار می کند؛ یعنی 4 مسابقه در هر فصل.

با توجه به این که رنجرز و سلتیک در بسیاری از اوقات علاوه بر لیگ، در جام حذفی یا جام اتحادیه هم مقابل یکدیگر قرار می گرفتند، افزایش تعداد بازیهای دو تیم، باعث می شد که تماشاگرها بیشتر برای تفریح آخر هفته، به تماشای این مسابقه ها بروند. اما وقتی سه سال وقفه در نبردهای دو تیم ایجاد شد، این فقط به یک معنا بود، بالا رفتن تنش ها و البته یادآوری تمام کینه ها و تنفرهای قدیمی.

از اولین نبرد دو تیم در 28 می 1888 بیشتر از 130 سال می گذرد؛ مسابقه ای که با برتری(5-2) سلتیک تمام شد. از آن زمان تا امروز، دو تیم بیش از 400 بار مقابل هم قرار گرفتند. نسلهای کنونی هواداران، اکثراً تعصب مذهبی ندارند اما تعصب مذهبی و نبرد پروتستان ها و کاتولیک ها را از 130 سال قبل به ارث برده اند. از ابتدای شکل گیری دو تیم، رنجرز تیم پروتستان ها بود و حتی رنگهای آبی، سفید و قرمزی که در لباسهای خودش بکار می برد، نمادی است از پرچم بریتانیا.

در حالی که سلتیک تیم کاتولیکها هست و پیراهن راه راه سفید و سبز آن، یادآور پرچم جمهوری ایرلند می باشد. به عبارت ساده تر، تنها بخش جزیره که مستقل از بریتانیاست.

همه اینها نبرد دو تیم را از ابتدا به رقابتی تبدیل کرده که مسابقه ای مذهبی، سیاسی و فرهنگی است. به همین خاطر استفاده از کاتولیک ها برای رنجرز و حضور پروتستانها در سلتیک، یک گناه بزرگ و نابخشودنی از نظر هواداران دو تیم بود.

مت تیلر یکی از مدیران سابق رنجرز هم گفت: ما به عنوان باشگاه کلیسای پروتستانها تاسیس شدیم و اگر قرار باشد سنتهای خود ا تغییر دهیم، تعداد زیادی از هواداران خود را از دست می دهیم.

هواداران رنجرز، این مساله را در عمل ثابت کردند و وقتی در سال 1978، روزنامه ای به اسم« بوش» که متعلق به کلیسای پروتستان بود، ایده استفاده از کاتولیک ها را مطرح کرد، ناگهان تیراژش 5 هزار تا افت کرد و به 8 هزار تا کاهش یافت. بعد از مدتی هم تعطیل شد. زیرا به همین راحتی تحریم شده بود.

داستان نفرت دو تیم از نسلی به نسلی دیگر منتقل شد. اسکاتلندی ها حتی در دوران جنگ جهانی دوم هم شاهد بودند که « اولد فیرم» به آشوب کشیده شد و بعدها و در سال 1975 که همه چیز نسبت به دوران جنگ متفاوت شده بود، فقط یک چیز عوض نشده بود و آن، جنجال این بازی بود به طوری که علاوه بر 35 کتک کاری گزارش شده مربوط به این بازی، دو اقدام به قتل، 9 چاقوکشی، دو حمله با ساطور و حتی یک حمله با تبر هم گزارش شد که همه، کار طرفداران دو تیم علیه هم بود! دلیل این مساله واضح به نظر می آید:

این مسابقه برای هواداران دو تیم، چیزی فراتر از یک مسابقه عادی است.

به هر شکل با برد (2-1) سلتیک برابر رنجرز در مسابقه 30 دسامبر 2023، تعداد مسابقات دو تیم تا امروز به 438 رسید. دیدارهایی که رنجرز همچنان با 169 برد، 102 تساوی و 167 شکست، در برابر رقیب خود دست بالا را دارد. البته سلتیکی ها می توانند به این بنازند که هنوز هم بهترین برد تاریخ اولد فرم متعلق به آنهاست: برد 7 بر یک در 19 اکتبر 1957.

رنجرزی ها در کسب جامهای داخلی و بین المللی نیز اندکی از سلتیکی ها پیش هستند: 118 برابر 116؛ اما سلتیکی ها می توانند تنها قهرمانی خود در جام قهرمانان اروپا را به رخ حریف سنتی بکشند، افتخاری که رنجرز هرگز به آن نزدیک نشده است.

به هر شکل باید تا 6 آوریل سال آینده انتظار کشید و یک تقابل دیگر.