پاسخ به سوالات رایج جوانسازی از زبان رئیس انجمن پوست ایران

کسانی که قصد جوانسازی پوست ایران را برای شما عزیزان منتشر می کند.

1- لطفا خودتان را معرفی نمایید.

اینجانب دکتر محمد علی نیلفروش زاده، دانشیار پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای پوستی و سالک هستم.

2- سوال مطرح ایرانیان درباره زیبایی؟

روشهای مختلف جوانسازی پوست و اینکه برای جوانسازی پوست چه باید کرد. دوم اینکه راه حل ریزش مو چیست و چگونه موی بهتری داشته باشند و سوم درمان انواع اسکارها خصوصا جای جوش چگونه بهترین نتایج را خواهد داشت.

3- بیشترین مراجعان به مطب شما را چه طیف سنی و چه اشخاصی از لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی تشکیل میدهند؟ و بیشتر برای درمان مراجعه میکنند یا زیبایی؟

خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد. از آنجا که حفظ نعمت های خدادادی وظیفه هر انسانی است، بیشتر مراجعان به مطب افرادی هستند که تمایل دارند جوان بمانند یا جوانی را به خود باز گردانند و از طرفی مشکلی را که باعث شده زیبایی چهره آنها را خدشه دار کند، برطرف کنند، حال از کم مویی گرفته تا انواع اسکارها، جوش، لک و ...

4- بیشترین عمل زیبایی که انجام میشود چیست؟ و بر روی کدام جنس؟

در خانمها بیشتر جوانسازی پوست به روشهای مختلف لیزر، تزریق فیلرها و بوتاکس و... است. اخیرا عمل لیپولیز در درمان چاقی های موضعی و لیفتینگ پوست صورت نیز طرفداران خود را پیدا کرده است. در آقایان نیز بیشترین عمل زیبایی پیوند مو است که متقاضی آن هم کم نیست.

5- تا به حال با معتادان به جراحی زیبایی برخورد داشتید؟ چه توصیهای به آنها داشتید و دارید؟

تب داغ عمل های جراحی زیبایی و دستکاریهای پوستی، بسیاری از زنان و مردان جامعه ما را گرفتار خود کرده است. که گاهی بعضی از آنها گرفتار عوارض ناخواسته و پیامدهای احتمالی این جراحی ها شده یا با دخالت افراد فرصت طلب که با اطلاعات کم و نداشتن تخصص کافی این اعمال را انجام می دهند، مواجه شده اند.

در برخورد با این افراد توضیح داده می شود که اگر چه با استفاده از این اعمال اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند ولیکن انتخاب جراح متخصص و داشتن اطلاعات کافی در زمینه خطرات احتمالی و مشکلات ناشی از اشتباه در این اعمال بسیار حانز اهمیت است.

6- چند درصد از مراجعین شما برای ترمیم مجدد مراجعه میکنند؟ آیا واقعا برای ترمیم می آیند یا حساسیت بیش از حدی که دارند؟

بسیاری از اعمال زیبایی نیاز به ترمیم دارند که البته بسته به فرد، نوع پوست یا مو و روش به کار رفته متفاوت است. از جمله تزریق فیلرها مثل ژل هیالورونیک اسید یا بوتاکس ممکن است بسته به عمق چروک یا شدت و وسعت آن نیاز به ترمیم وجود داشته باشد. در مورد پیوند مو نیز در بعضی افراد که ناحیه دهنده پشت سر از تراکم کافی برخوردار نیست، عمل اول ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشد. در این موارد ترمیم امری معقول است. البته مواردی هم وجود دارد که بیمار اصلا به ترمیم احتیاجی ندارد که در مشاوره با بیمار این مسئله برای او توضیح داده می شود.

7- درباره سلولهای بنیادی توضیح دهید و این که عملکردشان به چه صورت است؟

سلولهای بنیادی اصولا سلولهای تخصصی نشده ای هستند که با دو مشخصه مهم از دیگر سلولها افتراق داده می شوند: اولا توانایی تکثیر و افزایش تعداد برای مدت طولانی دارند و دوم، پس از دریافت پیامهای شیمیایی معین می توانند تمایز حاصل کنند یا به سلولهای تخصص یافته ای با عملکردهای خاص تبدیل شوند، مثل سلول قلبی یا سلول عصبی. سلول درمانی به تکنیک و فناوری های جدید گفته می شود که اساس آن جایگزینی سلولهای بیمار و دچار اختلال عملکرد با سلولهای سالم است.

در روش سیستم سلولی اتولوگ یا Autologous cellular system سلولهای خود فرد تکثیر شده و مجدد به محل مورد نظر تزریق می شود تا اختلال ایجاد شده رفع شود.

سلولهای بنیادی پوست از نوع Unipotent هستند و سلولهای فیبروبلاست، ملانوسیت و کراتینوسیت به عنوان سلولهای مهم این بافت اشاره کرد که تا کنون پژوهشهای زیادی روی کشت و تکثیر آنها انجام شده است.

سلولهای فیبروبلاست نقش مهمی در حفظ داربست بافت پیوندی دارند و عملکرد اصلی آنها تولید پروتئین کلاژن

می باشد. کلاژن رشته ای پروتئینی است که با افزایش سن از میزان آن کاسته شده و این کاهش مسئول ایجاد ظاهر مسن و پیر در چهره است.

سلول مهم دیگر در بین سلولهای پوست، ملانوسیت است. این سلولها حاوی ملانین هستند. ملانین رنگدانه ای است که میزان تراکم آن در سلولهای ملانوسیت مسئول ایجاد رنگهای مختلف طبیعی پوست است. سلول دیگر کراتینوسیت است که کراتینوسیتها در طی پدیده ترمیم زخم تزاید یافته و سطح درم را می پوشانند، استفاده از کراتینوسیتهای کشت داده شده می تواند به عنوان سدی جهت جلوگیری از عفونت بوده، زخم را مرطوب نگه داشته و سبب تسریع بهبودی زخم

می شود.

سلولهای بنیادی فولیکول مو نیز که مژده ای در درمان طاسی محسوب می شود در فاز حیوانی در حال اجراست و موفقیت هایی نیز داشته است ولی در فاز انسانی هنوز به موفقیت قطعی نرسیده است.

8- نیلفروش متد چه روشی است؟ (لطفا توضیح دهید)

بطور کلی تعداد جلسات کاشت مو به عواملی مثل بررسی تراکم مورد نظر بیمار، وسعت منطقه طاسی، تعداد گرافتهایی که در هر جلسه کاشته می شود، تراکم و خصوصیات ظاهری موها مثل ضخامت، رنگ و مجعد بودن، مهارت و تجربه جراح و موقعیت اقتصادی بیمار که معمولا در جلسه مشاوره قبل از عمل تعیین می شود. در روش "نیلفروش متد" که در کنگره جهانی پیوند مو در سال 2005 در کشور استرالیا مطرح شد، شیوه کار به گونه ای است که با یک جلسه تراکم موهای جدید کاملا مورد قبول بیماران می باشد به علاوه ظاهر موهای بیمار کاملا طبیعی است و جای بخیه پشت سر دیده نمی شود.

9- دستاوردهای نوین مرکز تحقیقات پوست و سالک چیست؟

بیشترین پیشرفت های این مرکز در درمان لیشمانیوز جلدی و ضایعات پوستی و بکارگیری سلولهای بنیادی در پوست می باشد که در زمینه کاربرد سلولهای فیبروبلاست در درمان چین و چروک پوست و زخم پای دیابتی، کاربرد سلولهای فیبروبلاست و کراتینوسیت در درمان اسکارهای اتروفیک صورت و زخم ناشی از سوختگی و کاربرد سلولهای ملانوسیت در درمان ویتیلیگو و بالاخره کاربرد سلولهای بنیادی فولیکول مو در درمان طاسی بوده است.

نتیجه این تحقیقات گسترده تا کنون منجر به چاپ سه مقاله در مجلات معتبر خارجیJRMS و Cell and tissue transplantation and therapy گردیده است.

همچنین کاربرد سلولهای بنیادی فولیکول مو در درمان طاسی در فاز حیوانی موفقیت آمیز بوده است.

10- روش ترکیبی تزریق فیبروبلاست با رادیوفرکوئنسی چیست؟ (کاربرد)

رادیوفرکوئنسی روشی مطمئن، اثر بخش و غیر تهاجمی در رفع چین و چروک های صورت و بازگرداندن جوانی و قوام طبیعی به پوست و رفع چاقی های موضعی بدن می باشد. رادیوفرکوئنسی از روش های نوین و بی ضرر برای جوانسازی است که هیچگونه عارضه ای ندارد و روشی کاملاً غیر تهاجمی و مطمئن است و بعد از انجام آن فرد فوراً به زندگی روزمره بر می گردد و برای هر نوع تیپ پوستی قابل اجرا است. روش رادیوفرکوئنسی جوانسازی را درتمام مناطق صورت، گردن و غبغب به صورت یکنواخت انجام می دهد، پس بهتر است قبل از انجام هر کار دیگر ابتدا وسیله این دستگاه سن پوستی فرد کاهش یابد سپس می توان در صورت لزوم در مناطق مورد نیاز تزریق بوتاکس یا ژل انجام داد.

در حین درمان گرمای کنترل شده به لایه های داخلی پوست بدون صدمه به لایه های رویی و اپیدرم داده می شود، که باعث می شود:

کلاژن سازی که در طی گذر زمان روند پیری کند شده و کلاژن سازی در پوست تحریک می شود، گردش خون در منطقه افزایش می یابد و در ناژلنفاوی و دفع چربیها و توکسین ها افزایش می یابد و انحلال سلولهای چربی بوسیله گرما در نواحی که چاقی موضعی وجود دارد.

در روش ترکیبی تزریق فیبروبلاست همراه با رادیوفرکوئنسی که بسته به مورد در بعضی افراد انجام می شود می توان تاثیر تزریق فیبروبلاست در جوانسازی پوست را دو چندان کرد.

11- ترمیم پوست چگونه اتفاق میافتد؟ چه عواملی باعث میشود ترمیم پوست به طور کامل انجام نشود و جای زخم در پوست باقی بماند؟

روند طبیعی ترمیم زخم شامل هموستاز، التهاب، پرولیفراسیون، اپیتلیزاسیون و بازسازی بافت می باشد، در پروسه ترمیم مختل میزان تکثیر فیبروبلاستها کاهش یافته و عدم تنظیم دستورها و کاهش فاکتورهای رشد یا عدم وجود یک ماتریکس پروتئینی مناسب در لایه عمقی پوست، روند ترمیم زخم را بدتر می کند.

در تکینک های جدید از جمله dermograft با ایجاد بستر مناسب می توان روند بهبودی زخم را تسریح و به بسته شدن زخم کمک کرد.

اضافه کردن فیبروبلاستها به کشت سلولی سبب بهبودی ترمیم زخم هم از لحاظ عملکردی و هم از نظر ظاهری شده و همچنین سبب بسته شدن زخم به صورت دائمی می گردد.

12- پیری پوست چگونه اتفاق میافتد؟

گذشت زمان باعث میشود ضخامت لایههای زیرین پوست افزایش پیدا کند و ترمیم آن کندتر صورت گیرد. هر چه خاصیت ارتجاعی و چربیهای لایههای زیرین پوست کاهش پیدا کند، به دنبال آن شادابی، طراوت و زیبایی پوست کمتر میشود. چروکهای ریزی بر سطح پوست ظاهر میشود و ممکن است پوست دچار افتادگی شود. چین و چروک خصوصاً در ناحیه صورت دو نوع است. چروکهای ریزی که در اثر تابش نور آفتاب و گذشت زمان بهوجود آمده است و بیشتر در افرادی با سن بالاتر از 30 سال مشاهده میشود و نوع دیگر چروکهایی که حاصل انقباضات عضلانی است در اثر عواملی مانند خنده یا اخم کردن در صورت ظاهر میشود.

اواخر دهه سوم زندگی، زمانی است که پوست شروع به تحلیل میکند و چروکهایی روی آن ظاهر میشود. در این میان عواملی میتوانند روند پیری را در آن تسریع کنند و بر زیبایی و تازگی آن اثر بگذارند.

عوامل مختلفی بر زیبایی پوست مؤثراست علاوه بر عوامل ارثی و محیطی، تابش اشعه آفتاب، باد، تنشهای عصبی و استرس، سیگار، آلودگیهای محیطی و حتی حرکات عضلانی بیش از حد مانند اخم کردن زیاد بر شروع زودرس پیری پوست تأثیرگذار است.

13- چگونه میتوان چین و چروکهای ایجاد شده در پوست را ترمیم کرد؟

ترمیم کامل چین و چروک با امکانات و علم امروز امری ناممکن است و بر اساس تقسیم بندی شدت چین و چروک راهکارهای درمانی متفاوتی وجود دارد، معمولا در چروک های خفیف و متوسط تکنیک های موضعی و لیزر کارایی خواهند داشت ولی در چروک های عمیق علاوه بر این روش ها باید از تکنیک های جراحی نیز کمک گرفت از جمله: درمان های موضعی کرم های ضد چروک هستند که این روزها تبلیغات زیادی در مورد مصرف انواع کرمها، ژلها و جراحیها انجام میگیرد. کرمهای حاوی کلاژن نیز سهم زیادی از این تبلیغات را به خود اختصاص داده است و مردم هزینههای زیادی را برای خرید آن پرداخت میکنند.

کلاژن در حفظ شادابی و طراوت پوست تأثیر بهسزایی دارد ولی از آنجا که کلاژن از طریق پوست جذب نمیشود اثر مفیدی بر پوست نخواهد داشت و کرم آن فقط خاصیت نرمکنندگی دارد.

کرمهای دور چشم حاوی مقادیری مرطوبکننده و مواد لایهبردار هستند و به دلیل آنکه پوست ناحیه دور چشم نازک و حساس است مصرف خودسرانه آن میتواند خطرناک باشد.

پرکننده ها موادی هستند که در زیر پوست تزریق میشود تا منافذی را که ایجاد خط و خطوطی بر پوست کرده است، پر کند. این مواد را برای پرکردن چروکهای عمیق مانند خط خنده استفاده میکنند. این قبیل پرکننده ها کاربرد بیشتری در افراد مسن دارند و در افراد جوانتر برای زیبایی بیشتر و افزایش حجم گونه استفاده میشود.

پرکننده ها برحسب نوع آنها چند ماه تا چند سال در پوست مانده و پس از آن نیاز به تزریق مکرر دارند. تزریق ژل بوتاکس نیز به عنوان یک درمان شناخته شده ضدچروک و پیری به کار گرفته میشود. این ماده نوعی سم است که از فعالیت فیبرهای عصبی جلوگیری میکند. در حال حاضر این نوع سم در آمریکا و اروپا مورد استفاده قرار میگیرد و در صورتی که نحوه تزریق آن یا نوع ژل استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.

درمان لیزری: از جمله لیزرهای CO2، فراکشنال، درم ابریژن، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL و رادیوفرکوئنسی هستند که هر کدام اثر بخشی متفاوتی دارد.

اعمال جراحی از جمله لیفتینگ پوست که بیشتر از سنین بالا قابل انجام است.

مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.

تغذیه مناسب: همواره پیشگیری بر درمان ارجحیت داشته و دارد، بنابراین میتوان با رعایت چند اصل ساده در زندگی و مراقبت بیشتر از ایجاد چروک بر صورت یا دستها جلوگیری کرد. به دلیل آنکه در فصل زمستان رطوبت هوا کم است، پوست بیشتر دچار خشکی میشود و نیاز به مراقبت بیشتری دارد، بنابراین لازم است در روز چند مرتبه از کرمهای مرطوبکننده استفاده شود. نور آفتاب نیز به دلیل دارا بودن اشعه ماورای بنفش باعث پیدایش چین و چروک بر پوست میشود، بنابراین علاوه بر مصرف کرمهای ضدآفتاب باید گردن، دستها و دیگر قسمتهای بدن که در معرض آفتاب قرار دارد، پوشانیده شود. برنزه کردن پوست مخصوصاً در فصل تابستان که نور آفتاب شدیدتر است احتمال بروز چین و چروک و سرطان پوست را افزایش میدهد.

14- استفاده از سلولهای فیبروبلاست چه مزیتی در درمان ضایعه ها پوستی نسبت به درمانهای رایج دارد؟

سلولهای فیبروبلاست نقش مهمی در حفظ داربست بافت پیوندی دارند و عملکرد اصلی آنها تولید پروتئین کلاژن می باشد. جستجو جهت یافتن درمانی مناسب برای از بین بردن چین و چروک و جوشگاههای ناشی از آکنه و نقایص پوستی همواره یکی از مباحث مورد علاقه پژوهشگران، پزشکان متخصص پوست و جراحان زیبایی بوده است. جدیدترین تکنیک در این میان استفاده از سلولهای بنیادی پوست خود فرد به عنوان یک ماده پرکننده زنده است که توانایی تکثیر و نیز تولید کلاژن را دارد که ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست می باشد.

15- سلولهای فیبروبلاست چگونه تهیه و تکثیر میشوند؟ سلولهای فیبروبلاست چگونه در پوست مورد استفاده قرار میگیرند.

ابتدا سلولهای فیبروبلاست از قطعه کوچکی از پوست بیمار استخراج شده و در محیط کشت اختصاصی تکثیر می شود. سپس سلولهای تکثیر شده مجددا تکثیر شده، مجددا به محل فرو رفتگی پوست مانند چین و چروکها یا جوشگاههای ایجاد شده پس از زخم یا محل آکنه یا جوشگاههای ناشی از آسیب تزریق می گردد. فیبروبلاست در محل تزریق شروع به تولید کلاژن کرده و محل فرو رفتگی یا نقص پوستی را پر می کند که این موضوع با میکروسکوپ الکترونی مورد تایید قرار گرفته است.

از این تکنیک در حال حاضر در کشورهای معدودی استفاده می شود و ایران جزو اولین کشورهایی است که این عمل را با موفقیت انجام داده است. در این روش سلولها به طور تدریجی کلاژن سازی می کنند و لذا نتیجه در دراز مدت قابل مشاهده است.

در این روش که در واقع یک روش سلولی خویش سازگار می باشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سیستم ایمنی فرد تحریک نمی شود و اثر دراز مدت آن از نکاتی است که ارجحیت این روش را نسبت به سایر روش های تزریق مواد پرکننده مثل تزریق اسید هیالورونیک نشان می دهند، زیرا پایداری اثر در پرکننده هایی مثل اسید هیالورونیک موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحریک سیستم ایمنی وجود دارد.

در بیمارانی که از این روش استفاده کرده اند نتایج کاملا متفاوت بوده است و در بعضی موارد نتایج مطلوبی حاصل نشد ولی در انتخاب روش های جدید امید است نتایج مطلوب تری بدست بیاوریم.

16- تولید همزمان کراتینوسیت و فیبروبلاست را شرح دهید. (اولین بار در ایران)

مورد استفاده دیگر از روش سلول درمانی، استفاده از کشت سلولهای کراتینوسیت در محل زخمهای ناشی از بیماریهای مختلف می باشد. با توجه به اینکه کراتینوسیتها در طی پدیده ترمیم زخم تزاید یافته و سطح درم را می پوشاند، استفاده از کراتینوسیتهای کشت داده شده می تواند به عنوان سدی جهت جلوگیری از عفونت، زخم را مرطوب نگه داشته و سبب تسریع بهبودی زخم شود.

در مطالعه کار آزمایی بالینی که در مرکز تحقیقات پوست و سالک برای اولین بار در درمان اسکار لیشمانیوز جلدی انجام شد از سلولهای فیبروبلاست و کراتینوسیت اتولوگ استفاده شد که نتیجه قابل قبولی داشت. از طرفی از کاربرد این دو سلول در درمان زخم حاصل از سوختگی الکتریکی استفاده گردید که پس از دو هفته بهبودی کامل در پوست ایجاد شد.

در درمان سوختگی های محدود استفاده از این تکنیک نتایج قابل قبولی خواهد داشت که در صورت حمایت های جدی، می تواند راهکار نوینی در درمان این بیماران باشد.

17- از آنجاییکه که شما تعداد بسیار زیادی عمل پیوند مو به ویژه در افراد مشهور سیاسی، سینمایی، ورزشی را انجام داده اید، آیا در ارتباط با افراد مشهور با مشکلی مواجه شده اید؟

در مورد این افراد خوشبختانه نتایج ظاهری مثبت بوده و باعث جذب سایر افراد شده است. بزرگترین مشکلی که در ارتباط با این افراد روبرو هستیم این است که غالبا این افراد می خواهند سایرین متوجه تغییر شکل ظاهری آنها نشوند و تقاضای آنها حفظ رازداری در مورد عمل آنهاست که ما هم اخلاقا به آن متعهد هستیم ولیکن به عنوان مثال در مورد یکی از چهره های معروف سیاسی وقتی که عکس جدید او را صفحه اول یکی از روزنامه ها و عکس قدیمی او به همراه ادامه مطالب در صفحات داخلی آن روزنامه به چاپ رساندند خوانندگان متوجه تغییر ظاهری او شدند یا در مورد یکی از کارگردانان معروف سینما که اتفاقا در یکی از فیلمهای خود نیز نقش ارائه کرده بود، از آنجائیکه پس از کاشت مو نقش یک فرد با سن کمتر از سن واقعی خود را بازی کرده بود، مردم با مقایسه او با فیلمهای قبلی اش به تغییر ظاهری او پی بردند.

البته بر عکس آن هم موردی داشتیم که از مجریان معروف تلویزیون بودند و ایشان هنگام عزیمت به سفر حج این عمل را انجام داده اند و از آنجائیکه باید موها کوتاه باشد، تا زمان بلند شدن موها و رویش کامل کسی متوجه تغییر چهره او نشد. در این موارد با اینکه ما ملزم به رعایت راز داری بودیم ولی فعالیت هنری یا سیاسی این افراد باعث کشف تغییر ظاهری آنها شد.

18- در سوالات اشاره کردید که اخیرا عمل لیپولیزر طرفداران زیادی پیدا کرده است، در این رابطه بیشتر توضیح دهید؟

قدرتمندترین ابزاری که به کمک پزشکان آمده تا بیماران نتایج خارق العاده ای در لاغری و جوان سازی با استفاده از این دستگاه همراه با مهارت پزشک معالج تجربه کنند، دستگاه لیپولیزر است. این دستگاه در حال حاضر جایگزین مناسبی برای روش لیفتینگ در جوانسازی صورت و لیپوساکشن های قدیمی در لاغری بدن شده است.

در مورد کاربرد این روش در درمان چربیهای موضعی در اصطلاح سلولیت نامیده می شود. این روش با داشتن حداقل عوارض با ایجاد گرما باعث لیز سلولهای چربی شده و سپس بدون جراحی مقداری از چربیهای اضافی بیرون کشیده می شود و بقیه توسط بدن دفع می شود و در سطح پوست هیچ اثری از بخیه یا جای جراحی باقی نمی ماند.

از طرفی سفت شدن پوست پس از بیرون کشیدن چربی به دلیل اثر لیزر باعث می شود که حالت افتادگی یا شلی در ناحیه ساکشن شده ایجاد نشود. البته ممکن است در شکم ها یا بازوهای خیلی بزرگ نیاز به جراحی وجود داشته باشد. مزیت این روش این است که فرد می تواند در همان روز به زندگی روزمره خود بپردازد و عوارض لیپوساکشن سنتی مثل آمبولی چربی در این روش مطرح نمی باشد.

کاربرد این روش در جوانسازی و رفع افتادگی پوست صورت در کنار سایر روش ها می تواند در بهبود چروک های صورت موثر باشد و مزیت آن ماندگاری اثر با حداقل تعداد جلسات که گاهی حتی یک جلسه می باشد است.

کاربردهای دیگر این روش کم کردن خطوط کشش پوستی، کم کردن عمق اسکار آکنه، درمان تعریق بیش از حد ناحیه زیر بغل، درمان بدشکلی های ناشی از پیوند چربی و کوچک کردن لیپوما است.