فواید ماه رمضان و روزه داری

از لحاظ علمی روزه داری به سلامت بدن کمک می کند. شواهد زیادی وجود دارند که ثابت می کنند روزه گرفتن برای بدن مفید است. در سال های اخیر، روزه گرفتن طرفداران بسیار زیادی در میان کمپین های سلامتی پیدا کرده است. آسمونی در این بخش آثار و فواید روزه گرفتن برای بدن و سلامتی را برای شما همراهان همیشگی تهیه و تنظیم کرده است که دعوت می کنیم تا پایان ما را همراهی کنید.

1. روزه به کاهش وزن کمک می کند

روزه برای کاهش وزن مفید است و تحقیقات نشان داده اند که روزه گرفتن برای ساعات محدود نسبت به رژیم معمولی، باعث می شود بدن سلول های چربی را بهتر بسوزاند. روزه گرفتن به بدن شما اجازه می دهد که از سلول های چربی به عنوان منبع اصلی تغذیه خود استفاده کند و بسیاری از ورزشکاران برای کاهش سطح چربی بدن از روزه گرفتن استفاده می کنند.

2. روزه گرفتن حساسیت به انسولین را کاهش می دهد

روزه اثرات مثبتی روی حساسیت به انسولین دارد و یک تحقیق نشان داده است که پس از دوره های روزه گرفتن انسولین در پیام دهی به سلول ها برای گرفتن گلوکز از خون بهتر عمل می کند.

3. روزه سرعت متابولیسم را افزایش می دهد

روزه به دستگاه گوارش شما استراحت می دهد و این کار می تواند متابولیسم را افزایش داده و در نتیجه بدن کالری ها را بهتر می سوزاند. اگر رژیم شما نامناسب باشد ممکن است توانایی شما در هضم غذا و سوزاندن چربی را تحت تاثیر قرار دهد. روزه گرفتن کار دستگاه گوارش را نرمال کرده و در نتیجه فعالیتهای متابولیسمی را بهبود می دهد.

4. روزه عمر را افزایش می دهد

باور کنید یا نه هر چه کمتر غذا بخورید عمر طولانی تری خواهید داشت. تحقیقات نشان داده اند طول عمر افراد در فرهنگ های خاص به دلیل رژیمشان بیشتر است. یکی از اولین اثرات افزایش سن کاهش متابولیسم است و هرچه بدن شما جوان تر باشد متابولیسم سریع تر و بهتر است.

5. روزه گرفتن گرسنگی را بهبود می دهد

برای احساس گرسنگی باید 12 تا 24 ساعت چیزی نخورید و نباید پس از 3 یا چهار ساعت چیزی نخوردن احساس گرسنگی به فرد دست بدهد. روزه گرفتن به تنظیم هورمون های بدن کمک می کند تا گرسنگی واقعی را تجربه کند. ثابت شده است که در افراد چاق سیگنال های درستی برای زمان مناسب دست کشیدن از غذا دریافت نمی شود. به روزه به چشم یک دکمه ریست نگاه کنید که با آن بدن خود را تنظیم می کنید و پس از آن گرسنگی واقعی را تجربه خواهید کرد. زمانی که هورمون ها درست کار می کنند شما سریع تر احساس سیری خواهید کرد و از پرخوری جلوگیری می شود.

6. روزه عادات غذایی را بهبود می دهد

روزه برای افرادی که دارای عادت پرخوری یا سایر عادات غذایی نادرست هستند بسیار مفید است و به افرادی که به دلیل مشغله و سایر موارد نمی توانند عادات غذایی صحیحی ایجاد کنند کمک می کند.

7. روزه فعالیت مغز را بهبود می دهد

روزه گرفتن تولید پروتئین فاکتور نورون زایی مشتق شده از مغز (BDNF) را افزایش داده و در نتیجه فعالیت مغز را بهبود می دهد. BDNF باعث می شود سلول های عصبی جدید ایجاد شده و مواد شیمیایی ترشح شوند که سلامت شبکه های عصبی را ارتقا می دهند. این پروتئین همچنین سلول های مغز را در برابر بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون محافظت می کند.

8. روزه سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند

روزه سیستم ایمنی را با کاهش آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد و جلوگیری از ایجاد سلول های سرطانی بهبود می دهد. در طبیعت وقتی حیوانات بیمار می شوند استراحت کرده و غذا نمی خورند و انسان تنها موجودی است که در هنگام بیماری به دنبال غذا می گردد.

9. روزه به روشن فکری می انجامد

روزه به بسیاری از افراد کمک می کند هنگام مطالعه، یوگا و مدیتیشن ارتباط بیشتری با زندگی احساس کنند. هنگامی که غذا در دستگاه گوارش وجود ندارد فضا برای انرژی در بدن بیشتر می شود چون دستگاه گوارش یکی از پر مصرف ترین بخش های بدن است. روزه گرفتن باعث می شود حال روحی و جسمی شما بهبود یابد و با بدنی سبک و ذهنی خالی توجه به داشته ها و شکر گذاری بیشتر می شود.

10. روزه پوست را صاف و از جوش جلوگیری می کند

از فواید روزه برای پوست کمک می کند چون بدن درگیر هضم غذا نیست و می تواند به از بین بردن سموم و تنظیم فعالیت قسمت های مختلف بدن مانند کبد و کلیه بپردازد.

1- آثار معنوی و تربیتی

روزه، با کیفیتی که دارد در حقیقت روح معنوی و ایمانی انسان را تقویت و اراده او را در اجتناب از معاصی و گناه قوی و نیرومند می گرداند و رمضان ماه خودسازی و تزکیه است.

در این باره امام علی علیه السلام چنین توصیه می فرماید: «علیکم بصیام شهر رمضان فان صیامه جنة حصینة» (امالی طوسی، ص 136)

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم ارزش معنوی عبادات و فرائض را مشخص فرمود و از نظر مراتب و درجات برای هر یک از آنها ارزشهای به خصوصی ذکر کرده و از باب انکه اهمیت روزه و خود سازی بوسیله آن از یک امتیاز خاصی برخوردار است او را باب و دروازه عبادات قرار می دهد:

«لکل شی باب و باب العباده الصوم»

برای هر چیزی بابد و دریست و درِ عبادات، روزه است.(محجة البیضاء، ج2، ص122)

و کمتر عبادتی است که داری شرایط خاصی باشد که در حین خواب ثواب عبادت و طاعت برای شخص ثبت گردد که فرمود: «نوم الصائم عبادة» «خواب روزه دار عبادت است».(همان)

روزه عبادتی نسبتا شاق و مشکل است که باید بنده خدا به این عبادت مهم تن در دهد که تا از این باب و دروازه وارد عبادات دیگر شود.

بنابراین روزه دروازه عبادات است به معنای اینکه خودسازی و مقاومت در انجام عبادات را از روز باید شروع نمود.

در حدیث قدسی آمده است: «کُلُّ حَسَنَةٍ بعَسْرِ اَمثالِها الی سَبْعِمَأةِ ضِعْفٍ الّا الصِّیامَ فَانَّهُ لی و انا اَجْزی بهِ» (همان)

«هر حسنه و عمل نیکی به ده برابر تا هفتصد برابر پاداش دارد مگر روزه، زیرا براستی روزه متعلق به من است و من مستقیما ثواب و جزای روزه را می دهم.»

روزه موجب تهذیب جامعه، و تداوم روح تعادل و همبستگی و برادری بین مسلمین و همدردی و همنواز، و استحکام پایه های فضایل اخلاقی و منهدم ساختن رذایل اخلاقی از قبیل فسق و فجور، فحشاء و جنایت می باشد.

از نتایج بارز روزه، برانگیختن حس همدردی نسبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است، آنانکه زندگی آسوده ای دارند و رنج فقر و طعم گرسنگی و تشنگی را نچشیده اند . ممکن است از حال مستمندان غافل بمانند و روزه وسیله ای است که آنان را از غفلت می رهاند و رنج مستمندان را به یاد آنان می آورد تا به دستگیری فقیران همت گمارند و به درد دل آنان برسند.

از سویی به احسان و اطعام و انفاق به مستمندان در ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است و از سوی دیگر گرسنگی و تشنگی روزه موجب درک رنج مستمند می گردد. و بدین ترتیب ثروتمندبه فقیر نزدیک می شود و احساس رقت می یابد و احسان و انفاق فزونی می گیرد و جامعه کمک به همنوع را می آموزد.

تا به مسلمانان به احسان نسبت به هم بپردازد و با تمرین براین صفت ازنده انسانی ، جامعه را از کینه برهانند و برادر وار، درکنار هم از نعمت های الهی بگیرند؛ و شایسته است که روزه داران به همه این نکات انسانی روزه توجه کنند و بکوشند واقعا فریضه روزه را آنچنان که باید بجا آورند و ماه مبارک رمضان را آنچنان که سزاوار این ماه است به سر آورند تا همگان از برنامه های سازنده اسلامی بهره مند شوند.

از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام پرسیدند:  چرا روزه واجب شده است؟

فرمودند: تا ثرومتمند درد گرسنگی را دریابد و به فقیر توجه کند. (کافی، ج4، ص181)

و هشام از امام صادق علیه السلام علت روزه را پرسید فرمود: «خداوند روزه را واجب کرد تا غنی و فقیر با هم مساوی باشند. و بدان جهت که غنی رنج و گرسنگی را لمس نکرده تا به فقیر رحم کند و هر وقت چیزی خواسته قدرت بدست آوردن آن را داشته است خدا خواسته است که میان بندگانش یکنواختی بوجود آورد و خواسته است ثروتمند طعم گرسنگی را بچشد، و اگر جز این بود ثروتمند بر مستمند و گرسنه ترحم نمی کرد.» (وافی، ج2، ص8)

روزه، سدی در مقابل اسراف و تبذیر بوده و باعث عدم تبعیض و شکاف طبقاتی از نظر اقتصادی است زیرا بوسیله بذل و بخشش و انفاق مالی، هیچ گاه فردی در اجتماع مسلمین گرفتار فقر و تنگدستی نخواهد شد.

امیرمومنان علی علیه السلام می فرماید: فقر و تنگدستی ، مرگ بسیار بزرگ و فجیع است.(میزان الحکه ج7، ص504)

زیرا سختی مرگ یک بار است اما سختی فقر و تنگدستی بی شمار است. روزه فریضه ای است که مسلمان را از غرقه شدن در مادی گرایی و حرص و آز برای لذت های مادی، و مسابقه برای مصرف و تن پروری می رهاند، و به او می آمزود که به فکر دیگران باشد و بر خواهشهای جسمانی خویش مسلط گردد و به مصرف به قدر نیاز قناعت ورزد و از اسراف و تبذیر بپرهیزد.

روزه به مسلمان قناعت و مناعت را می آموزد و ارزش این صفات و تاثیر آن در ایجاد صفت برجسته دیگر همچون زهد و بخشش بسیار است. قانع از دیگران بی نیاز است و تن به ذلت و خواری نمی دهد، جامعه ای که روح قناعت را در خود بپرورد بر خود متکی خواهد بود و بیا دوری از مصرف بی رویه می تواند بر پای خویش بایستد و از بیگانه بی نیاز باشد.

4- آثار بهداشتی

روزه از نظر بهداشت جسم و سلامت بدن مخصوصا در سلامت معده و پاکسازی آن از انواع غذاها که موجب بیماریهاست اثرات فوق العاده دارد.

معده و دستگاه گوارش از اعضا پرکار اندام آدمی است و با سه وعده غذا که معمول مردم است تقریبا در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم و تحلیل و جذب و دفع مشغول است.

روزه باعث می شود که از یک سو این اعضا استراحت کنند و از فرسودگی مصون بمانند و نیروی تازه ای بگیرند و از سوی دیگر ذخایر چربی که زیانهای مهلکی دارند تحلیل رفته و کاسته شوند.

رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: روزه بگیرید تا سالم بمانید.(سفینة البحار، ج2، ص78)

از نظر روانی و اخلاقی ، مردمی که همیشه سیر می خورند تدریجا یک حالت طغیان و غرور بر ایشان دست می دهد و در نتیجه به کارهای ناپسندی دست می زنند و علاوه بر این از بسیاری کمالات معنوی باز می مانند پر واضح است که انسان وقتی همیشه سیر خورد کم کم شهوات بر او غالب می شود و چه بسا او را به نافرمانی از خدا وادار می کند، مخصوصا اگر جوان و عزب باشد و نیز پس از گذشت مقداری از زمان تغذیه خواب بر او مستولی می شود و هر اندازه معده از غذا پرتر باشد تسلط خواب بر انسان بیشتر است و قهرا انسان را از کسب کمالات و فضایل زیادی از قبیل تحصیل علوم و عبادات و... باز می دارد.

لذا رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید: «بپرهیزید از پرخوری و امتلاء معده، زیرا پرخوری موجب فساد بدن و سوء هاضمه و باعث انواع بیماریها و عامل کسالت بدن از اجرای عبادات الهی خواهد شد»

یا در جای دیگر، حضرت می فرمایند: « آن کس که عادت به پرخوری داشته و زیاد می نوشد قلب او سیاه می گردد (یعنی آمادگی بیشتری برای جنایت و کارهای زشت پیدا می نماید و نمی تواند مخلصانه و با حال بندگی عبادت خدا کند»