همه چیز در مورد خرگوش ها

خَرگوش پستانداری است علفخوار، از خانوادهٔ خرگوشان (Leporidae) و دارای اندامی شبیه به گربه و گوش‌های دراز و لب‌های شکافدار. دست‌های خرگوش از پاهایش کوتاهتر است. و بسیار تند حرکت می‌کند، و دارای انواع مختلف است. در حدود 6 تا 8 بچه به دنیا می‌آورد. در هنگام زمستان به دلیل داشتن قهوه‌ای شدن آن. می‌توان این خرگوش را مانند آفتاب پرست دانست که او نیز تغییر رنگ می‌دهد. خرگوش قطبی سوراخ‌هایی به عمق 2 متر در برف حفر می‌کند که این مکان جای مناسبی برای مخفی کردن کودکان به هنگام خطر است.

زیستگاه خرگوش

زیستگاه اصلی ‏این جانور اسپانیا و آفریقای شمالی است اما به بعضی از کشورهای دیگر هم مهاجرت کرده‌است. این خرگوش گیاهان بومی را می‌خورد و باعث می‌شود که سایر جانوران گرسنه بمانند. این جانور همچنین محصولات کشاورزی را منهدم می‌کند و برای خود سوراخ‌های زیرزمینی حفر می‌کند.یکی از گونه‌های خرگوش، خرگوش آنقوره است. با توجه به میانگین 5 تا 6 بچه در هر زایمان، می‌توانند 50 الی 60 بچه در سال تولید کنند. این نوع خرگوش می‌تواند از سه ماهگی باردار شود.

خرگوش‌ها بیش از 44 گونه‌اند (اهلی و صحرایی). رنگ آن‌ها خاکستری و قهوه‌ای است. خرگوش‌های دست آموز رنگ‌های گوناگونی دارند. طول آن‌ها تا 60 سانتیمتر و وزن آنها تا 5 کیلوگرم هم می‌رسد. طول عمر آنها تا 6 سال و دشمنان آنها روباه، مار، عقاب، و انسان هستند. آن‌ها از نوع پستان‌داران هستند. سرعت خرگوش به 40 کیلومتر در ساعت هم می‌رسد. خرگوش ماده قادر است که 5 تا 8 بچه به دنیا بیاورد.

محل زندگی

خرگوش‌ها می‌توانند در چمنزار، علفزار، جنگل‌های کم درخت، جنگل‌های انبوه، تالاب و حتی بیابان زندگی کنند. این جانور به صورت دسته جمعی زندگی می‌کند. شناخته شده ترین گونهٔ آن‌ها یعنی خرگوش اروپایی در سوراخ‌هایی درون زمین زندگی می‌کند.

بیش از نیمی از خرگوش‌های جهان در آمریکای شمالی زندگی می‌کنند. همچنین جنوب غربی اروپا، آسیای جنوب شرقی، سوماترا، برخی جزیره‌های ژاپنو بخش‌هایی از آفریقا و آمریکای جنوبی هم زیستگاه این جانورند. به صورت طبیعی نباید در بیشتر بخش‌های اوراسیا خرگوش پیدا کرد با این حال هم اکنون شماری از گونه‌های خرگوش صحرایی در این منطقه یافت می‌شود. بیشتر خرگوش‌ها در اثر مبادلهٔ بزرگ میان آمریکا وارد آمریکای جنوبی شدند. بیشتر این قاره تنها یک گونه از این جانور، خرگوش برزیلی، را دربر دارد؛ درحالی که بیشتر مخروط جنوبی آمریکا بدون خرگوش است.

خواب

میانگین زمان خواب برای یک خرگوش در قفس 8٫4 ساعت است.

تولید مثل 

نرخ تولید مثل خرگوش‌ها بسیار بالا است. فصل جفت‌گیری بیشتر خرگوش‌ها 9 ماه‌ است. فصل جفت‌گیری برای خرگوش‌های استرالیا و زلاندنو از روزهای پایانی ژوئیه آغاز می‌شود و تا پایان ژانویه ادامه دارد در حالی که برای دیگر خرگوش‌ها، در بازهٔ فوریه تا اکتبر است. دوران بارداری معمولی هم برای آن‌ها سی روز است و می‌توان انتظار داشت در هر بارداری، چهار تا دوازده بچه به دنیا آید. یک بچه خرگوش، چهار تا پنج هفته شیر می‌خورد، این بدین معنی است که یک در یک فصل، یک خرگوش ماده می‌تواند 800 بچه، نوه و نتیجه (فرزند نوه) تولید کند. یک خرگوش ماده، از شش ماهگی و یک خرگوش نر، از هفت ماهگی، آمادهٔ جفت‌گیری است. فرایند جابجاییاسپرم، نزدیک به 30 تا 40 ثانیه بیشتر طول نمی‌کشد. رفتارهایی مانند لیسیدن، بو کردن (خرخر کردن) و دویدن به دنبال خرگوش ماده، از جمله کارهای میانهٔ جفت‌گیری است. همچنین پاشیدن ادرار (برای کشیدن قلمرو) از دیگر رفتارهای جنسی این جانور است. گاهی برخی خرگوش‌های ماده در دورهٔ بارداری ممکن است کمی از موهای بدنشان را از دست بدهند.

تخمک‌گذاری، ده ساعت پس از جفت‌گیری آغاز می‌شود. خرگوش ماده پس از جفت‌گیری، لانه اش را می‌سازد و با خزهای زیر گردن، شکم و پهلویش مرز لانه اش را مشخص می‌کند. خرگوش ماده با این کار خزهای روی پستانش را کم می‌کند تا آسان تر بتواند به نوزادان در راهش، شیر بدهد. نوزاد خرگوش هنگامی که به دنیا می‌آید، کور است بدنش خز ندارد و کاملا ناتوان است. دستگاه ایمنی بدن نوزادان بسیار کم توان است و نمی‌تواند پادتن تولید کند برای همین پادتن از طریق جفت به بدن نوزاد می‌رسد.

طبیعت شیر خرگوش به گونه‌ای است که نوزادان تنها یک یا دو بار در روز آن هم برای چند دقیقه به شیر مادر نیاز پیدا می‌کنند.  بدن برهنهٔ نوزادان پس از چند روز از یک موی نازک و نرم پوشیده می‌شود، پس ده تا یازده روز، چشمشان باز می‌شود و پس از 14 روز، می‌توانند به تنهایی غذا بخورند. در سن 5 تا 6 هفتگی، پوشش نرم دوران نوزادی خود را از دست می‌دهند و خزهای پیش از بزرگسالی روی بدنشان می‌روید. در سن 6 تا 8 ماهگی خرگوش‌ها کاملا بزرگسال اند و خزهای دوران پیش از بزرگسالیشان با خزهای دوران بزرگسالی جایگزین شده‌است. از این پس، خرگوش‌ها دو بار در سال موهای کهنهٔ بدنشان را از دست می‌دهند و موی تازه پیدا می‌کنند.

یک خرگوش می‌تواند 9 تا 12 سال زندگی کند. پیرترین خرگوش جهان، 18 سال زندگی کرده‌است.

عادت‌های غذایی

خرگوش جانوری گیاه‌خوار است که برای پیدا کردن غذا به میان چمن، علف‌های هرز، و چوب‌های برگدار می‌رود. بخش گسترده‌ای از خوراک خرگوش را سلولز می‌سازد که ماده‌ای با گوارش دشوار است. خرگوش‌ها برای حل این مشکل دارای دو گونه مدفوع اند، یکی تکه‌های سخت و دیگری گلوله‌های نرم سیاه و روانرو که بی درنگ توسط خرگوش خورده می‌شوند. خرگوش‌ها مدفوع خود را می‌مکند (برخلاف گاو و بسیاری علفخواران که می‌جوند و نشخوار می‌کنند) تا مواد مغذی بیشتری از آن بیرون بکشند و بیشتر آن را گوارش کنند.

نکته: خرگوش نمی‌تواند استفراغ کند.

نگهداری خرگوش عنوان حیوان خانگی

خرگوش‌های اهلی را می‌توان به عنوان حیوان خانگی در حیاط خانه و یا درون خانه در قفس نگهداری کرد و اجازه داد که در فضای درونی گردش کنند. خرگوش‌هایی را که درون فضای خانه نگاه می‌دارند با نام خرگوش خانگی می‌شناسند. البته این خرگوش‌ها جای مناسبی (اتاق پذیرایی خانه) برای دویدن و ورزش دارند و هم یک قفس ویژهٔ خود. می‌توان به خرگوش‌ها آموزش داد که در جعبهٔ خود باشند و یاد بگیرند که هنگامی که نامشان را صدا می‌کنیم به سوی ما بیایند. خرگوش‌هایی هم هستند که در طول روز در بیرون خانه و فضای بازند و در هنگام شب به خانه باز می‌گردند.

خرگوش‌ها برای بازی گوشی به ابزارهایی مانند توپ، تونل، پوسته (چادر) و دیگر اسباب بازی‌ها نیازمندند. معمولا برای خرگوش‌های خانگی فضایی افزون بر آنچه دارند هم در نظر گرفته می‌شود برای نمونه آن‌ها را به بیرون می‌برند تا در چمن بازی کنند و در فضای امنی بدوند.

خرگوش خانگی به صورت نامحدود می‌تواند لوئیچهٔ چمنی و دیگر علف‌های خشک را بخورد همچنین باید اندکی از خوراک‌های ترکیبی صنعتی خرگوش که از پیش فراوری شده‌است هم به آن داد. حتما باید به اندازهٔ کافی برای آن سبزیجات تازه فراهم کرد و دسترسی نامحدود به آب تازه و پاک داد. خرگوش حیوانی اجتماعی است. خرگوش خانگی می‌تواند با بسیاری از موجودات زندهٔ پیرامونش مانند سگ، گربه، دیگر خرگوش‌ها، پرندگان، چینچیلا، خوکچه هندی و حتی انسان دوست شود. البته در چنین وضعیتی باید بیشتر از آن‌ها نگهداری کرد چون ممکن است این جانوران به خرگوش حمله کنند. خرگوش حیوانی خجالتی است و به آسانی وحشت زده می‌شود. استخوان‌های آن‌ها بویژه در پشت، بسیار شکننده‌است برای همین هنگام بغل کردن آن‌ها باید شکم و پشتشان را هم گرفت تا آسیب نبینند.

نحوه شستن خرگوش

1. خرگوش را با آب گرم شستشو دهید.
2. اگر میخواهید از شامپو استفاده کنید حتما بدون بو و بدون مواد شیمیایی باشد.
3. برای خشک کردن حوله را روی بدن خرگوش گذاشته فشار دهید و بر دارید حوله را روی خزها نکشید.
4. اگر خرگوش از آب میترسد از پودرهای شستشوی خشک مخصوص استفاده کنید و دستورالعمل روی برچسبش را اجرا کنید.
5. شستن خرگوش را فقط در موارد لازم و با تایید دامپزشک انجام دهید چرا که استرس زیادی برای او دارد.
6. دادن تشویقی و غذا هنگام شستشو به آرام ماندن او کمک میکند.
7. اگر میتوانید فقط ناحیه مورد لزوم را بشویید نه همه بدن خرگوش را.
8. مواد شوینده و شامپو میتواند واکنش آلرژپک ایجاد کند.
9. آب خیلی گرم میتواند پوست حساس او را دچار آسیب کند.
10. در بیشتر موارد یک حوله مرطوب یا دستمالهای مرطوب بدون بو کافی میباشد.

پرخاشگری در خرگوش‌ها

خرگوش‌ها ممکن است خرخر کنند، ناگهانی بپرند و حتی گاز بگیرند. البته معمولا آنقدر محکم گاز نمی‌گیرند که پوست کنده شود. خرگوش‌ها هنگامی که بترسند پرخاشگر می‌شوند. می‌توان این رفتارهای خرگوش را با ابزارهای مناسب بهبود داد. انجمن خانهٔ خرگوش می‌گوید که دارندهٔ خرگوش باید با کمک رفتارهای مناسب، اعتماد او را به خود جلب کند.

پرورش خرگوش در ایران

گوشت خرگوش در ایران به دلیل مسایل مذهبی مصرفی ندارد و حدودا بین سالهای 1346 تا 1360 بخاطر موهای آن خرگوشی به نام خرگوش انقوره تولید می‌شد و به صورت صنعتی پرورش داده می‌شد و به صورت فله به کشور ترکیه صادر می‌شد. از سال 1360 به بعد حدودا کلیه مزارع تعطیل شد. و پرورش به صورت پراکنده در ایران صورت می‌گرفت در سال 1387 آقای بهروز نصیری پدر علوم پرورش حیوانات خاص مقاله‌ای مفصل و جامعه به نام پرورش خرگوش دو منظوره در مجله دام کشت صنعت به چاپ رساند که باعث به وجود امدن مزارعی کوچکی در ایران گردید و این صنعت در حال گسترش در ایران می‌باشد.