جاذبه‌های گردشگری قشم

جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس و جزو استان هرمزگان است. دوستداران طبیعت، جاذبه‌های طبیعی این جزیره را عجایب هفتگانه می‌نامند و عقیده دارند در پهنه‌ای 1400 کیلومتر مربعی، وجود چنین طبیعتی تنها با واژه بی‌نظیر قابل توصیف است. جزیره قشم علاوه بر برخورداری از ویژگی‌های طبیعی، از موقعیت خاص استراتژیک در صحنه سیاسی نیز برخوردار است. 

دیدنی‌ها و جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم به سه گروه اصلی تقسیم می‌شود:

• گروه اول: جاذبه‌های طبیعی برای دوستداران طبیعت، محیط زیست، تفریحات ورزشی ساحلی و دریایی، پژوهشگران علوم زمین، محققان علوم جانورشناسی و ...
• گروه دوم: جاذبه‌های فرهنگی برای دوستداران هنر، فرهنگ، آداب و رسوم بومی و سنتی
• گروه سوم: جاذبه‌های تجاری مناسب برای خرید از بازارهای سنتی و مدرن

 جاذبه های طبیعی قشم 

• غار نمک

در فاصله 90 کیلومتری شهر قشم، در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره (تقریباً به موازات ساحل جنوبی) در کوه گنبدی شکل به ارتفاع 237 متر از سطح دریا، غار نمک قرار دارد. وجود رگه‌های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره‌ای جالب و دیدنی را ایجاد کرده است.

فاصله دهانه غار نمک از جاده همجوار ساحل دریا حدود دو کیلومتر است که بهتر است با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک، به ویژه در اعماق آن، تاریک است و برای مشاهده استالاکیت‌های بلورین نمک نیاز به یک چراغ قوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیل‌های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده‌اند و منظره‌ای بدیع را به وجود آورده‌اند. جریان آب‌نمک در کف غار نیز از منظره‌های دلپذیر غارهای نمکی جزیره قشم است.
رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غارها سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل‌ها می‌شود و شکل آن را پیوسته تغییر می‌دهد.
از دل کوه نمکدان یک جریان آب زیرزمینی دائمی می‌جوشد و راه خود را به بیرون می‌گشاید و پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر شده و در گودال مقابل خود حوضچه‌ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می‌آورد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد.

نمک‌های غار نمک قشم از بهترین نوع نمک خوراکی شناخته شده است و در ترکیب آن عناصر دیگری همچون منیزیم وجود دارد. به همین دلیل می‌تواند به عنوان نمک طبی به ویژه برای مصرف ورزشکاران حرفه‌ای به صورت کپسول مصرف شود.

با بررسی‌های به عمل آمده توسط زمین‌شناسان دانشگاه شیراز و کشور چک معلوم شده که این غار طولانی‌ترین غار نمک جهان (به درازای 6400 متر) است. نظیر غار نمک جزیره قشم در کمتر نقطه‌ای از ایران دیده شده است. تحقیقاتی که اخیراً بر روی فضای داخلی غار نمک انجام شده حاکی از قابلیت ویژه آن است. باقی ماندن و تنفس در داخل غار نمک قشم می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی کمک کند.

ارزش دیدن مسیر غار نمک و محیط اطراف آن همراه با تسهیلات جهانگردی لازم به حدی است که بخش اعظم نیاز ایرانیان و خارجیان شیفته به دیدار از مناطق دیدنی منحصر به فرد کره زمین را برآورده می‌نماید.

• کوه ها و تندیس های قشم

در جزیره قشم کوه‌های کم‌ارتفاع و شگفت‌انگیز بسیاری وجود دارد که از تحولات دورانی و فروکش آب و بیرون آمدن این کوه‌ها از دل آب حکایت می‌کند. سطح این کوه‌ها را لایه‌های مرجانی، اسفنجی و دوکفه‌ای‌ها پوشانده‌اند که این امر موجب حفاظت سنگ‌های نرم شیست و مارن زیر سطح مرجانی شده است.

در اثر فعل و انفعالات طبیعی، وزش باد و طوفان‌های باران‌زا، تندیس‌های دیدنی و زیبایی در سراسر جزیره پدید آمده است که جزیره قشم و جزایر اطراف آن را از دیگر جزایر خلیج فارس متمایز و شگفت‌انگیز می‌نماید. این تندیس‌های طبیعی را در شکل‌های گوناگون و عجیب در سراسر جزیره می‌توان مشاهده کرد.

• جنگل دریایی حَرّا ، زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری

درخت‌های حرا که نام علمی آن‌ها به افتخار حکیم و فیلسوف ایرانی پوست درخت حرا وجود دارد، این درخت بخش شیرین آب دریا را جذب نموده و نمک آن را دفع می‌کند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه آب‌شیرین‌کن طبیعی و خدادادی است.

در تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان (‌فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر) جنگل حرا در گستره‌ای معادل 200 کیلومتر مربع پدید آمده و از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر همچون حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و ... است که از مناطق گرمسیری به آن‌جا می‌آیند.

جنگل حرا زیستگاه مناسبی برای نرم‌تنان، سخت‌پوستان و ماهیان پدید آورده است که منبع غذایی مهمی برای ماهیان و پرندگان وحشی هستند. ارتباط میان تولید اولیه بوم‌سازگان (اکوسیسم) حرا و تولید ماهیان ارزشمند و صدف در دیگر نواحی حاره به خوبی مشخص شده است.

بستر مرطوب جنگل حرا، محل مناسبی برای زندگی و تولید مثل مرغان ماهی‌خوار دریایی و به طور مشخص ماهی خوار دریایی سفید (اگرات آلبا) به وجود آورده و از میان دیگر گونه‌ها، مرغ باران یا آبچلیک (کارادریده) در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور می‌کنند. جنگل حرا در زمستان زیستگاه مناسبی برای تغذیه آبچلیک‌ها و پلوه‌ها است. تعداد قابل توجهی از گونه‌های پرندگان اروپایی – آسیایی (که حدود 43 گونه از آن‌ها ماهی‌خوار هستند) در مسیر مهاجرت سالانه خود به آفریقا از جنوب ایران و از میان خلیج فارس در نقطه باریک تنگه هرمز میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی عبور می‌کنند. مناطق جزر و مدی حفاظت شده حرا به مثابه سرزمین استراحت و تغذیه پرندگان ماهی‌خوار و گونه‌های دیگری از پرندگان مهاجر است.

دیدار از جنگل حرا خاطره‌ای به یاد ماندنی در اذهان دوستداران طبیعت، آب، هوا، درخت و پرندگان و سکوت استثنایی باقی می‌گذارد.

•  انجیر معابد یا درخت سبز یا درخت لول (یا لور)

از رستنی‌های شگفت‌انگیز مناطق حاره، مخصوصاً جزایر خلیج فارس، درخت همیشه سبز، درخت لور (معروف به انجیر معابد) است که تاجی بزرگ با ریشه های هوایی متعدد دارد. میوه رسیده نارنجی‌رنگ درخت لور مطبوع و خوراکی است.

یکی از زیباترین درخت‌های لور در تم سینتی (منطقه توریان) قرار دارد و در نزدیکی آن بقعه‌ای دیدنی با طرح معماری کهن به نام زیارت پیر واقع شده است.

• حیات وحش دریایی قشم

به طور کلی 11 گونه خرچنگ از سه خانواده در جزیره قشم وجود دارد. آب‌های جزیره قشم غنی از انواع ماهی است. لاک‌پشت سبز در آب‌های جزیره‌های قشم، هنگام و لارک و همچنین در تنگه خوران و شرق لافت دیده می‌شود. ساحل شنی در شرق کانی در قسمت جنوب شرقی، یک مکان دلخواه برای لاک‌پشت‌های دریایی است. دلفین بینی‌بطری نیز از مهم‌ترین پستانداران منطقه است.

جاذبه های فرهنگی قشم

• غار خَربِز (خَربِس)

غار خربس بر سینه کوهی مشرف به دریا و دشت میانکاسه و به فاصله 12 کیلومتری قشم در کنار جاده جنوبی، قرار دارد. غار خربس از غارهای دریایی است که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه‌ها از حفره سنگ‌ها به وجود آمده. اما در دوره‌های پیش از اسلام، مردمان با افزودن بر وسعت غار خربس در بخش‌های تالار میانی و دهلیزهای انشعابی به احتمال زیاد از آن برای پناهگاه و یا نیایشگاه استفاده کرده‌اند.

• چاه های تل آب یا تَلا

در 76 کیلومتری شهر قشم و در 30 کیلومتری شمال فرودگاه بین‌المللی قشم، چاه‌های تلا قرار دارد. در روستای لافت قبل از همه، بادگیرهای منازل روستائی چشم مشتاقان دیدار از قشم را به خود جلب می‌نماید. پس از آن، به محض ورود به لافت و در جوار قلعه نادری، حلقه‌های چاه آب متعدد در داخل گودال دامنه کوه به چشم می‌خورد که حکایت از فناوری ذخیره آب پارسیان جزیره‌نشین عهد هخامنشی و دوره زرتشتیان دارد. چون فناوری چاه‌کنی و حفر قنات تا آنجا که روشن است خاص گبریان و زرتشتیان بوده است.

مردم سخت‌کوش این منطقه، با زحمت زیاد در دل سنگ‌های شیستی برای ذخیره آب زلال باران چاه‌هایی حفر کرده‌اند. تل مشرف بر این چاه‌ها، با سطح سنگی مرجانی، آب باران را به گودال محل چاه‌ها هدایت می‌کند و چون کف چاه‌ها به لایه های گچی ختم شده است، آب برای مدت طولانی نسبتاً سالم و خنک در آن باقی می‌ماند.

در بالای چاه‌های تلا دو اثر تاریخی برج دیده‌بانی بازمانده از قرن هفدهم وجود دارد. اما بیش از همه، بادگیرهای خانه‌های روستای لافت در دو جبهه خیره‌کننده است. این آثار از نظر فناوری تهویه هوا در نقاط گرمسیری در نوع خود بی نظیر هستند.

گفته می‌شود تعداد چاه‌های تلا به تعداد روزهای کبیسه یک سال شمسی (366 حلقه) بوده و در گذشته در هر روز از سال درپوش یکی از آن‌ها را باز نموده و از آن استفاده می‌کردند. بعضی به غلط و به دلیل ارزش بالای آب در جزیره، واژه طلا را به این چاه‌ها اطلاق می‌کنند در حالی که صحیح آن تلا = تل او  است (تل به معنی تپه و او به معنی آب است).

• سدهای ساسانی و هخامنشی

در قشم آب شیرین برای نوشیدن انسان، حیوان و گل و گیاه ارزش حیاتی دارد. به همین دلیل، مردم از قدیم با ساخت سد در تنگه‌ها و دره‌ها، آب‌های شیرین فصل بارانی را جمع‌آوری و به تدریج به مصرف شرب و کشت می‌رساندند.

• سد پی پشت

سد پی پشت در نزدیکی روستای پی پشت و در 37 کیلومتری شهر قشم و 28 کیلومتری فرودگاه بین‌المللی قشم و در شمال جزیره قرار دارد. در مدخل تنگه، تأسیسات تقسیم آب این سد تاریخی از دوره ساسانی به چشم می‌خورد.

• سد گوران

سد گوران در 78 کیلومتری شهر قشم و در کنار روستای گوران در نزدیکی جاده طبل- باسعیدو قرار دارد. سنگ بنای اولیه سد به دوران گوران (گبران یا زرتشتیان) و هخامنشیان مربوط می‌شود.

سایر آثار تاریخی و باستانی قشم

• مسجد شیخ برخ

در جزیره قشم آثار تاریخی حاکی از تمدن و شهرنشینی وجود دارد. وجود لوحه‌ای به خط کوفی در یک مسجد قدیمی داخل جزیره موسوم به گوشه (مشهور به شیخ برخ) حاکی از آن است که این مسجد در سال 244 ه.ق تعمیر شده است و قبل از آن آتشکده بوده است.

• قلعه قشم

قلعه قشم قبل از سلطنت شاه عباس توسط پرتغالی‌ها به عنوان دژ نظامی و اعمال حاکمیت و تسلط و کنترل ترافیک دریایی منطقه هرمز و خلیج فارس ساخته شده است.

• نیایشگاه ناهید

در تپه کولغان در فاصله حدود پنج تا سه کیلومتری شمال غربی شهر قشم و در سر راه جاده درگهان، زرتشتیان به پرستش خداوند می‌پرداخته‌اند. از کوچه‌های این شهر منظره دریای پارس چشم‌ها را نوازش و دل‌ها را آرامش می‌داده است.

• ماهیگیری تفریحی

با توجه به تنوع و کثرت ماهی در خلیج فارس، حدود سیصد کیلومتر ساحل در جزیره قشم و همجواری با سه جزیره دارای سواحل متعدد مرجانی، امکان ماهیگیری در تمامی فصول سال مهیا است. می‌توان از ساحل و یا در قایق و برقراری تورهای مختلف ماهیگیری در مکان‌های مختلف برای صید ماهی اقدام نمود. علاوه بر این، با وجود مناطق متعدد مرجانی در عمق‌های کم به شکار ماهی با تفنگ زیر آبی نیز می‌توان پرداخت.

جاذبه های تجاری قشم

بازارها و مراکز خرید شهر قشم به شرح زیر است:

• بازار قدیم قشم

بازار سنتی قشم از قدیم فعال بوده و امروز همچنان نقش عمده‌ای در عرضه انواع محصولات دارد. این بازار در مرکز شهر و در نزدیکی اسکله سنگی (شهید ذاکری) قرار دارد.

• مجتمع های تجاری قشم

در سال‌های اخیر، بازارهای جدیدی به صورت مجتمع نیز در قشم به وجود آمده‌اند. از جمله:

• بازار ستاره

این بازار که در سال 1376 به بهره‌برداری رسید، دارای 641 فروشگاه در سه طبقه تجاری است که شعب بانک‌های ملی، سپه، صادرات، واحد فروش برگ سبز، موزه تاکسی‌درمی، بازی‌های کامپیوتری، سالن بیلیارد، رستوران سنتی، کافه تریا، پیتزا فروشی، آرایشگاه زنانه و مردانه، پله برقی، سیستم تهویه مرکزی، سیستم پیجینگ، نمازخانه، نمایندگی محصولات شوارتسکلف آلمان، آرکانسیل، نیوا، کلیون، آرکون، آیوا، سامسونگ، JVC – LG – SONY - تفال – BYC ، چای احمد، فیلیپس را در خود جای داده‌اند.

• بازار بزرگ فردوسی

این بازار دارای سه طبقه است. دو طبقه تجاری آن مجموعاً 450 فروشگاه را شامل می‌شود و طبقه سوم از 180 واحد اداری مسکونی تشکیل شده است. آسانسور، پله برقی، رستوران، سیستم تهویه مرکزی، سیستم صوتی مرکزی، نماز خانه و سرویس‌های بهداشتی از جمله امکانات این بازار هستند.

• بازار پردیس

بازار پردیس دارای چهار طبقه است. طبقات اول و دوم تجاری بوده و 148 فروشگاه، کافی‌شاپ، کافی‌نت و خدمات کامپیوتری، کلاس‌های آموزش زبان و کامپیوتر، نمایندگی انحصاری ایران خودرو، آسانسور شیشه‌ای، سیستم تهویه مرکزی، شعبات بانک تجارت و موسسه مالی بنیاد، نمایندگی محصولات جین، ماشین، رنگ ویندوز، کنوود و ماتسوشیتا را شامل می‌شود. همچنین در طبقات سوم و چهارم 90 واحد مسکونی جای گرفته است.

• بازار خلیج فارس

این بازار چهار طبقه است. طبقه‌های اول و دوم تجاری بوده و 80 فروشگاه دارد. طبقه سوم شامل 30 واحد اداری مسکونی است. طبقه چهارم رستوران خلیج فارس، چهار آسانسور، سیستم تهویه مرکزی، نمایندگی محصولات JVC، کنوود، فارلین، TDK، نوکیا، وست پوینت، کارول، لومینارک و آرکوپل را در خود جای داده است.

• بازار مرجان

بخش‌های فاز اول بازار مرجان عبارتند از: طبقه زیرزمین شامل سوپرمارکت، طبقه همکف و اول شامل 60 فروشگاه، طبقه دوم مسکونی دارای 8 واحد آپارتمان.

بخش‌های فاز دوم بازار مرجان عبارتند از: زیرزمین شامل سوپرمارکت متصل به زیرزمینِ فاز اول، همکف دارای واحدهای تجاری اداری (50 فروشگاه)، چهار طبقه روی همکف شامل هتل آپارتمان (هر طبقه 18 واحد جمعا 72 واحد)

• مجتمع اداری و تجاری نخل زرین

فاز اول این مجموعه مشتمل بر 72 واحد تجاری و اداری و زیربنای حدود 6000 متر مربع است.

فاز دوم این مجتمع دارای زیربنای 68000 متر مربع و مشتمل بر فضای تفریحی، خدماتی، اقامتی، تجاری است. از این بخش، بلوک‌های B ،A و C هر یک به مساحت تقریبی 5000 مترمربع احداث شده‌اند. در بخش‌های A و B فاز دوم، تعداد 45 باب مغازه و 45 باب واحد اداری موجود است و تعداد 31 باب سوئیت با اعمال تغییرات لازم به هتل سوئیت‌های مجهز تبدیل شده است.

همچنین بخشی از این مجتمع نقش یک مجتمع دانشگاهی را بر عهده دارد.

• بازار سیمرغ

بازار سیمرغ چهار طبقه است. طبقه زیرزمین شامل 24 باب انبار، طبقات همکف و اول شامل 71 فروشگاه، طبقه دوم شامل رستوران، کافی شاپ، سالن بیلیارد، سیستم تهویه مرکزی، سیستم پیجینگ و آنتن مرکزی است.

• سایر مجتمع های قشم

• بازار راه ابریشم

بازار راه ابریشم دارای دو فاز و در مجموع 90 فروشگاه در دو طبقه است. اتصال ساختمان فاز اول و دوم به وسیله پل هوایی شیشه‌ای انجام شده است. آسانسور، پله برقی، آنتن مرکزی، سیستم تهویه مطبوع، سیستم سانترال، درب‌های برقی، پارکینگ و فضای سبز از سایر امکانات این بازار هستند.

• مجتمع اداری مسکونی خورشید

در دو طبقه تجاری زیر زمین و همکف فعال است. طبقه اول دارای کاربری اداری و طبقه دوم و سوم به صورت مسکونی است.

• مجتمع تجاری پاسارگاد

• بازارچه امام قلی خان

این بازارچه تقریباً به طور کامل محل استقرار واحدهای اداری است و فعالیت بازرگانی زیادی ندارد.

رستوران های قشم

• رستوران بانی

انتهای بلوار امام قلی خان(جنب سینما دریا) 07635228901

• رستوران نعیم

میدان امام قلی خان- جنب شهرک ساحلی 07635226665

• رستوران شاد

بازار فردوسی- پلاک 2016 07635223351- 09133150511

• رستوران آریا

خیابان شهید باهنر- روبروی پاسگاه مرکزی 07635221300

• رستوران سید

خیابان شهید منتظری – جنب بانک کشاورزی - طبقه زیر زمین – پاساژ نور -

• رستوران آبیدر

خیابان شهید منتظری – جنب مخابرات 07635228457-09177672476

• رستوران عرفان

نرسیده به میدان ولایت روبروی مبل ولوازم خانگی هوم سنتر -

• رستوران پردیس

پشت بازار پردیس 07635220635

• رستوران خلیج فارس

بازار خلیج فارس – طبقه چهارم 07635242594

• غذاسرای 133

کوچه جنب بازار پردیس – پشت ساختمان بانک صنعت ومعدن شماره 7 07635240582

• کبابسرای کردستان1

میدان جهاد – ایستگاه قدیم درگهان 07635223148

• کبابسرای کردستان 2

بلوار ولی عصر نرسیده به چهار راه پردیس 07635224752

• کبابی دبش

بازار فردوسی- طبقه زیرین- نبش استادیوم ورزشی تختی 07635223343

• غذاخوری زیتون

پشت بازار فردوسی – روبروی استادیوم ورزشی تختی -

• کبابی شقایق

بازار قدیم - روبروی بانک صادرات شعبه مرکزی 07635229177

• پیتزا تنوری سان برگر

بلوار ولی عصر، چهار راه جانبازان، طبقه زیرزمین سوپر فاروق 07635225224

• پیتزا ساندویچ جزیره

میدان جهاد- ایستگاه قدیم درگهان – جنب سید مظفر 07635229341-07635224625

• پیتزا ساندویچ رامیسا

بازار فردوسی – پلاک2003 07635240941

• پیتزا ساندویچ رامیسا

ایستگاه قدیم درگهان - 07635225186

• پیتزا دلف

بازار پردیس ،جنب بانک کشاورزی پلاک 12 07635240636

• پیتزا و ساندویچ زیتون

بازار قدیم – جنب بانک ملت 07635228533-07635223328

• پیتزا و کنتاکی شب

میدان ولایت (ساعت) 07635229414

• کباب ترکی و رامیسا

میدان پاسداران - ایستگاه قدیم درگهان 07635229117

• ساندویچ گلشن

خیابان شهید منتظری جنب بانک کشاورزی مرکزی -

• ساندویچ شب‌های جزیره

بازارقدیم- میدان پاسداران – نبش کوچ مسجد صاحب الزمان -

• ساندویچ هایدا

بازار فردوسی

• رستوران سبز شاندیز

پشت بازار بین المللی ستاره قشم 07635243126-09177632463

شما هم خاطرات و تجربه‌های خود از سفر به این جزیره زیبا را در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.