نقد روانشناختی روزهای نارنجی

اختصاصی آسمونی نوشته مرجان دلپسند

از سال های گذشته تاکنون  با موضوع کودکان کار،کارگران فصلی،زنان سرپرست خانواده،خانواده هایی که در آن مردان به تنهایی نمی توانند پاسخگوی نیازهای همسر و فرزندان خود باشند و...فیلم ها وسریال های متعددی ساخته شده است.اما درنخستین اثرسینمایی آرش لاهوتی باعنوان"روزهای نارنجی"با یک نوآوری روبرو هستیم.کارگردان در این فیلم زنانی را موضوع فیلم خود قرار داده است که باعنوان کارگران فصلی درمراتع مرکبات همانند مردان مشغول کار هستند اما حقوقی بسیارناعادلانه می گیرند. این فیلم ازسال 1396 تاکنون توانسته است در چهل  وسومین جشنواره فیلم تورنتو،جشنواره بین المللی فیلم زوریخ وسائوپائولو و... شرکت کند . همچنین تقدیر ویژه از بازی هدیه تهرانی در این فیلم توسط هیئت داوران وحضورش درسی و هفتمین جشنواره فیلم فجر دربخش نگاه نو رااز آن خودنماید.

نکته مثبت این فیلم سینمایی حضور دوبازیگرمطرح کشورمان"هدیه تهرانی"و"علی مصفا"به عنوان دو شخصیت اصلی می باشد."هدیه تهرانی" ایفاگر نقش"آبان " است که شباهت هایی با نقشش درسریال "هم گناه" دارد.بانویی بازندگی پر ازسختی هاومشکلات وفعالیت های مردانه اش و وجودهمسری که واضح ترین صفت شخصیتی اش  بی مسئولیتی نسبت به امورخانه و زندگی مشترکشان می باشد ودرسکانس های ابتدایی  فیلم شاهد آن  هستیم."علی مصفا"ایفاگر"مجید"رادرشروع این فیلم تنها با آکواریوم وماهی هایش می بینیم که به نظر می رسد؛تنها مشغله وسرگرمی اش است .نهایتا خودروی وانت او،که  این بار قرار است ؛بار آن مرکبات وکارگران زنی باشد که اورا در رسیدن به هدفش یاری برسانند .در این فیلم سینمایی "آبان"با دوچهره متفاوت به مخاطب نشان داده می شود.درسکانس هایی ابتدایی این فیلم او را در کسوت یک باغدارکه زمانی خودش نیز  یک کارگر فصلی باغ مرکبات بوده می بینیم.او‌ اتفاقاتی برایش درگذشته  روی داده و برای همیشه از  داشتن فرزند محروم شده است.اماحالاخودش جز آن دسته بانوانی است که این توانایی را درخودمی بیند که بتواند پابه پای دیگر مردان شهرش وظیفه ومسئولیت چیدن محصولات یک باغ را به عهده بگیرد.اما نکته روانشناختی این شخصیت واتفاقاتی راکه برایش افتاده است را درنحوه برخورد او با این اتفاقات می توان دید.

در این فیلم وجهه"آبان"را مانند بانویی می بینیم که با وجود  شکست هاهمچون فردی باقدرت واعتماد به نفس بالا سعی درقویتر نشان دادن خود درشهر و روستایی دارد که زنان را حتی درتصمیم گیری هایشان دخالت نمی دهند.به عبارتی زنان راصاحب فکر و اندیشه ودارای قدرت که بتوانند نقشی درپیشرفت امورمربوط به خانه و خانواده داشته باشند؛نمی دانند.حتی از جانب دیگر هم روستایی های خودش دائما پیشنهاداتی مبنی برفروش باغ و رها کردن شغل باغداری و خانه نشینی را دریافت می کنند.همان چیزی که از دیگر زنان آن روستا خواسته شده است.همان طور که درسکانس هایی از این فیلم با بازی"مهران احمدی"بازیگر نقش"کاظم"نیز  می بینیم که وی به نحوی در مشکلات   آبان نقش داشته  است. اما کارگردان تنها به آن اشاره کرده  است. اما مخاطب را با این سوال مواجه می کند که چرا  رها کردن کردن این شغل ازسوی “آبان “برای “کاظم” تا این حد  مهم بوده است که دائما به آن اصرار می ورزد.حتی درجمع دیگر مردان درحال چیدن محصول مرکبات درباغی دیگرصاحب فرزندنشدن آبان را به رخ او می کشد تا او را باضعف ودرماندگی روبرو کند.

دربخش هایی دیگر از این فیلم ما با آن‌روی دیگرشخصیت"آبان"مواجه می شویم.امادرمواجهه باهمسرش “مجید” آنچنان قدرتمند ظاهرنمی شود،بانویی که دربین دیگرمردان روستاییش بسیارقدرتمند است . تاجایی که حتی قدرت شرط بندی در یک کارمردانه رانیز درخود می بیند.اما این بار یک چهره غمگین وشکننده را به مخاطب  نشان می دهد. درحالی که درسکانس های ابتدایی این فیلم به تنهایی توانست ازعهده کاری که مردان روستاییش ادعای انجام آن‌را داشتند؛بر بیاید.  این فیلم را می توان جز آن دسته ازفیلم هایی دانست که بسیارموشکافانه به زنان ومشکلات شخصیتی که جامعه امروز با رفتارهایش برای این قشر ازجامعه رقم می زند؛پرداخته است اما  یکی از وجوه زنانه را  شخصیتی ناتوان و وابسته ارائه داده است .  خوشبختانه زنان امروزی با افزایش عزت نفس خود توانسته اند خلاف این امر را در عمل ثابت نمایند.این فیلم را می توانید در فیلیمو ببینید.