ممنوعیت استفاده از خارجی ها

قانونی مفید برای سرخابی ها و فوتبال ایران!

اختصاصی آسمونی

نوشته از مهدی زارعی

  حضور بازیکنان خارجی در تیمهای فوتبال، سابقه ای بسیار طولانی دارد و عمر آن، به قدمت فوتبال می رسد. فوتبال را انگلیسی ها ابداع کردند و دریانوردان بریتانیایی، آن رو به سراسر دنیا بردند. به همین خاطر، در اواخر قرن 19 و دهه های ابتدایی قرن بیستم، در تمام دنیا می شد تیمها و بازیکنای انگلیسی را دید. مثلا وقتی باشگاه لوهاور در سال 1900 در فرانسه قهرمان شد، 7 نفر از 11 بازیکن اصلی این تیم، انگلیسی بودن یا زمانی که آرژانتینی ها فدراسیون فوتبال خودشان رو تاسیس کردند، حتی اداره کارهای فدراسیون را به انگلیسی ها سپردند. در داخل انگلیس هم، بریتانیایی های غیر انگلیسی زیادی توپ می زدند. حتی در سال 1872 در اولین فینال جام حذفی انگلیس، می شد 4 اسکاتلندی را در ترکیب تیم مهندسان سلطنتی انگلیس دید. با گذشت زمان، شرایط استفاده از بازیکنای خارجی در تیمها تغییر کرد. خیلی از بازیکنا وقتی راهی یک کشور جدید می شدند تا در باشگاه های آن، بازی کنند، امکان برگشتن به کشور خودشان رو نداشتند و ترجیح می دادند در تیم ملی جدیدشان بازی کنند؛ چون هنوز قانونی نبود که جلوی آنها رو بگیرد. با چنین شرایطی ایتالیا جام جهانی 1934 رو فتح کرد که 4 بازیکن آرژانتینی در ترکیب خود داشت. البته در همان زمان هم بعضی کشورها، قوانینی در ممنوعیت استفاده از بازیکنای خارجی داشتند. مثلا سال 1930 رودی هیدن دروازه بان تیم رویایی اتریش تا آستانه حضور در آرسنال پیش رفته بود اما وزارت کار انگیس از دادن مجوز به او خودداری کرد تا انتقال هیدن از « ویِنِر اشپورت کلوب» اتریش به آرسنال صورت نگیره. این کار به منظور حمایت از شغل دروازه بانان انگلیسی بود.

بازیکن خارجی استقلال چند دهه بعد، سفر به کشورهای دیگر برای بازی کردن، راحت تر شد و قوانین هم به همان اندازه پیچیده تر و بازیکنایی مثل لادیسلاو کوبالا و آلفردو دی استفانو که در 3 تا تیم ملی، بازی کردند، به افسانه ها پیوستند. گسترش فوتبال در سراسر دنیا باعث شد که از دهه 70 بازیکنای آسیایی هم به شکلی جدی مورد توجه اروپایی ها قرار بگیرند. از جمله اولین ایرانی هایی که با موضوع ترانسفر مواجه شد، حسن نظری مدافع تیم ملی ایران بود که در سال 1977 رئال مادرید می خواست او را به خدمت گیرد، اما فدراسیون فوتبال ایران به خاطر نزدیک بودن مسابقات انتخابی جام جهانی، از این انتقال جلوگیری کرد. سه دهه گذشت و این بار فوتبال ایران به شکل دیگری با مساله لژیونرها روبه رو شد. وقتی اسم لیگ ایران، حرفه ای شد، تیمهای ایرانی هم از قوانین کنفدراسیون فوتبال آسیا تبعیت کردند؛ یعنی به خدمت گرفتن 4 بازیکن خارجی شامل یک بازیکن آسیایی. اما از همان ابتدا مشخص شد خریدهای بازیکنای خارجی چندان با دقت و کارشناسی انجام نمی شود. در سال 1383 بود که پرسپولیس دو بازیکن خرید و تازه بعد از قرارداد بود که معلوم شد آنان نزدیک 40 سال دارن و علی پروین در جمله ای معروف گفت: به پرسپولیس قالب شدند! یک سال بعد سامپو جوجی به پرسپولیس آمد و گفته شد ماشین گلزنی باشگاه زاربروکن آلمان بوده است، اما در پرسپولیس فقط یک گل زد و بعد هم برای همیشه ناپدید شد؛ اتفاقی که یک دهه بعد درباره دی کارمو، مهاجم برزیلی پرسپولیس اتفاق افتاد. تو سالهای اول حضور این بازیکنان، وضع اقتصادی تیمها بهتر بود و تیمها راحت تر می توانستند ریخت و پاش کنند. حتی یه بار در سال 1387 چیزی نانده بود فابیو بالا درحالی قراردادی 250 میلیون تومانی با استقلال ببندد که بعدا معلوم شد اصلا رباط صلیبی سالم ندارد. استقلالی ها بعدا روی بازیکنی دست گذاشتند که هپاتیت داشت و استیل آذین دروازه بانی را به ایران آورد که یکی دو روز بعد از آمدن به ایران، در اثر ایدز از دنیا رفت. حتی یک بار هم باشگاه نفت تهران فیلم یه بازیکن هلندی را دید و بعد از بستن قرارداد با او فهمید که اشتباها با پسرعموی بازیکن داخل فیلم قرارداد بسته است! تمام این اشتباهات کوچک و بزرگ، به مرور به یک بهمن تبدیل شد. بهمنی که از سال 1384 و با کسر امتیاز از پرسپولیس به خاطر شکایت بازیکن سابقش رافائل آغاز شد. به مرور هزینه ها بالا رفت، شرایط اقتصادی تیمها بد و بدتر شد اما روند خریدها تغییر نکرد.

بازیکن خارجی پرسپولیس شاید ساده ترین کار این بود که در سیستم خرید بازیکنان از کشورهای همسایه تقلید کرد. اما تنها کاری که فوتبال ایران، از کشوری مثل امارات تقلید کرد، این بود که یک شبه ورود دروازه بانهای خارجی به ایران را ممنوع کرد. اتفاقی که چون ناگهانی رخ داد، فقط نرخ دروازه بانهای ایرانی را به شکلی وحشتناک بالا برد. حالا اکثر تیمهای ایرانی- و در راس همه آنها استقلال و پرسپولیس- چنان بدهی هایی دارند که اگه هر جای دیگر دنیا این اتفاق می افتاد، یا به دسته های پایین تر فرستاده می شدند؛ یا رسما انحلال آنها اعلام می شد. اتفاقی که در دهه اخیر برای پارما ایتالیا و گلاسکو رنجرز اسکاتلند به شکلی نسبتا مشابه رخ داد. اما عجیب است که سرخابی ها تا همین جای کار، نه فقط پابرجا مانده اند، بلکه هیچ وقت جلوی خریدهای آنها هم گرفته نشده تا حداقل با این بدهی های میلیاردی، ناچار شوند از جوانهای خودشان استفاده کنند. هر مدیری که به این تیمها آمده، از بدهی های تیمها گفته و باز هم وسوسه کسب عنوان و محبوبیت، مانع از ریخت و پاشهای این مدیران دولتی نشده است. ممنوعیت استفاده از بازیکنان و مربیان خارجی برای سرخابی ها می تواند آغازگر یه روند خوب باشد. البته به شرط این که آنها در استفاده از بازیکنای تیمهای داخلی هم، با چنین محدودیت هایی مواجه شوند و البته مدیرهای آنها، در برابر کوچک ترین هزینه ها ناچار به پاسخگویی باشند.

بازیکنان تیم استقلال