اوقات شرعی

محاسبه دقیق اواقت شرعی از دیرباز نزد منجمان رایج بوده‌ است اما اوقات شرعی یا زمان دقیق اذان چگونه محاسبه می شود؟ و مهم تر اینکه در ماه رمضان اگر توجه کرده باشید روز به روز  لحظه اذان اندکی جابجا می شود. در ادامه مطلب پرتال آسمونی به شرح کاملی از اوقات شرعی می پردازیم و همچنین زمان اذان برای افطار در استان ها و شهرها را معرفی می کنیم.

اوقات شرعی چیست؟

اوقات شرعی، وقت شرعی دقیق برای خواندن نماز صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا اوقات شرعی به زمانهای مشخص و دقیقی از شبانه روز گفته می‌شود که شخص دین دار در آن زمان رفتار دینی زماندار خود را انجام می‌دهد. محاسبه دقیق زمانهای شرعی از دیرباز نزد منجمان رایج بوده‌است. پورتال آسمونی در ادامه این مقاله وقت شرعی دقیق برای خواندن نماز های روزانه را برای شما عزیزان عنوان می کند.

مشاهده اوقات شرعی روزانه شهرها

برای مشاهده اوقات شرعی امروز وارد لینک زیر شوید و فقط کافیست نام استان و شهر خود را وارد کنید:

https://prayer.aviny.com/city_time.aspx?Code=1

زمان اذان 

• اذان صبح

زمان صبح شرعی از آغاز سپیده ‌دم تا طلوع خورشید است. اذان صبح در آغاز صبح خوانده می ‌شود و ادای نماز صبح تا طلوع خورشید مجاز است. صبح هنگام اولین پرتوهای نور صبحگاهی وارد جو زمین می شوند که اصطلاحا به این پدیده فجر صادق می گویند. هنگامی که ارتفاع خورشید حدودا 17 الی 19 درجه زیر خط افق باشد، زاویه ساعتی خورشید را به دست می آید و با تعدیل زمان می شود به وقت اذان صبح رسید. موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران زاویه 17.7 درجه زیر خط افق را مرجع محاسبات خود قرار داده و اوقات شرعی را با توجه به این زاویه اعلام می کند. وقتی خورشید با خط افق مماس می شود، طلوع رخ می دهد.

• اذان ظهر

طلوع خورشید لحظه دیدن خورشید در هر سرزمین است. خورشید بر اثر شکست نور همیشه بالاتر از مکان واقعی خود دیده می شود که مقدار این شکست به طور متوسط 34 دقیقه قوسی است و هر درجه 60 دقیقه قوسی است.
هنگامی که خورشید به بالاترین ارتفاع خود از افق و ایجاد کوتاه ترین سایه برسد اذان ظهر است. در این هنگام نماز ظهر خوانده می شود. عصر حدود چهار، زمان پس از ظهر است. اذان عصر وقت فضیلت نماز عصر است و نماز عصر از بعد از نماز ظهر تا غروب خورشید خوانده می شود. محاسبه این ارتفاع به طول جغرافیایی ناظر بستگی دارد. تفاوت ساعت اذان ظهر شهرهای مختلف با اختلاف طول جغرافیایی آنها متناسب است به طوری که هر 15 درجه طول جغرافیایی نماینده یک ساعت تفاوت زمان اذان ظهر است.

• اذان مغرب

غروب خورشید کاملا مشابه زمان طلوع است که خورشید کاملا مماس با خط افق قرار می گیرد. وقتی مرکز قرص خورشید 50 دقیقه قوسی زیر خط افق ناظر باشد غروب اتفاق می افتد که این تفاوت به علت شکست نور و شعاع ظاهری خورشید ایجاد می شود.
بعد از غروب خورشید، پرتوهای باقی مانده در جو می مانند و با تشکیل سایه، نوار سرخ رنگی را در آسمان ایجاد میکنند. ارتفاع این نوار سرخ رنگ هر لحظه بیشتر می شود تا زمانی که به سمت الراس برسد. بر اساس محاسبات صورت گرفته، وقتی که خورشید در ارتفاع -4.5 درجه زیر خط افق قرار دارد، زمان اذان مغرب است.

• نیمه شب شرعی

نیمه شب شرعی ممکن است دقایقی قبل یا بعد از نیمه شب نجومی یعنی ساعت 00:00 بامداد باشد.

وقت نمازهای یومیه

وقت نماز صبح

از طلوع فجر صادق (اذان صبح) است تا هنگامی که سرخی طرف مشرق آشکار شود (تقریبا تا هنگامی که ستارگان در آسمان پیداست و هوا هنوز روشن نشده است). ملاک برای شروع در نماز صبح، طلوع فجر است اگر با شروع اذان و یا تمام شدن اذان علم به دخول وقت پیدا شود می‏توان نماز را شروع نمود. لکن چون نظر منجمین در تشخیص ساعت دقیق طلوع فجر اختلاف دارد احتیاط آن است که تا چند دقیقه پس از اذان نماز صبح را تأخیر بیاندازیم و ملاک قضا شدن نماز صبح طلوع آفتاب است. بنابراین وقت نماز صبح از اول طلوع فجر تا طلوع آفتاب است. بنابراین:

1. ساعت نماز صبح از هنگام طلوع فجر تا طلوع آفتاب است .
2. معیار شرعی در مورد وقت نماز صبح، فجر صادق است (نه کاذب)، و احراز آن موکول به تشخیص مکلف است.
3. فرقی بین شبهای مهتابی و غیر مهتابی در طلوع فجر (وقت فریضه‌ی صبح) نیست، هر چند احتیاط در این زمینه خوب است.
4. مقتضی است که مؤمنین محترم «ایدهم الله تعالی» جهت رعایت احتیاط در مورد وقت نماز صبح، حدود پنج الی شش دقیقه بعد از اذان صبح از رسانه‌ها شروع به ادای فریضه‌ی صبح نمایند.
5. ملاک طلوع خورشید (پایان وقت نماز صبح) دیدن آن در افق مکان نمازگزار است نه رسیدن نور آن بر زمین.

وقت نماز ظهر

ساعت نماز ظهر از اول ظهر (یعنی هنگامی که سایه‌ی هر چیزی پس از آن که بر اثر بالا آمدن آفتاب کاملاً کوتاه شد مجدداً به طرف مشرق شروع به زیاد شدن کند) است تا هنگامی که فقط به قدر نماز عصر تا غروب آفتاب وقت باقی مانده است.

وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر به مغرب وقت باقی مانده باشد که اگر کسی تا این زمان نماز ظهرش را نخوانده باشد، نماز ظهر او قضا شده و باید اول نماز عصر را بخواند و بعد نماز ظهرش را قضا نماید. و مراد از [مغرب] غایب شدن آفتاب نیست؛ بلکه مراد همان وقت اذان مغرب است؛ یعنی، هنگامی که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب پیدا می‏شود از بالا سر انسان بگذرد.

وقت نماز عصر

ساعت نماز عصر از هنگامی است که به قدر خواندن نماز ظهر، از ظهر گذشته تا غروب آفتاب.

از زمانی آغاز می شود که سایه شاخص (چوب یا میله ‏ای صاف که در زمین مسطح به صورت عمود نصب شود) به اندازه خودش برسد (بعد از تمام شدن وقت فضیلت ظهر) تا هنگامی که سایه به دو برابر خود برسد. حدود 3:20 ساعت بعد از وقت ظهر. وقت مخصوص نماز عصر هنگامی است که به اندازه خواندن چهار رکعت به غروب آفتاب باقی باشد و پایان وقت نماز عصر, غروب آفتاب است.

وقت نماز مغرب

ساعت نماز مغرب از هنگامی است که سرخی بعد از غروب آفتاب که از طرف مشرق بالا می‌آید زائل شود تا هنگامی که فقط به قدر نماز عشا تا نیمه شب مانده است.

هنگام نماز مغرب از وقتی است که سرخی طرف مشرق (که بعد از غروب آفتاب پیدا می‏شود) از بالای سر انسان بگذرد. هرگاه به اندازه خواندن سه رکعت نماز به طور معمولی گذشت وقت مخصوص به نماز مغرب گذشته و وارد وقت مشترک بین مغرب و عشا می‏شود. اگر کسی تا زمانی که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب باقی باشد، نماز مغرب را عمدا نخوانده باشد باید اول نماز عشا و بعد از آن، نماز مغرب را بخواند و اگر کسی به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخوانده، بنا بر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح بدون این که نیت ادا و قضا کند (یعنی فقط به نیت آنچه بر عهده او بوده است قربة‏الی اللّه‏) به جا آورد.

وقت نماز عشا

ساعت نماز عشا از هنگامی است که به قدر خواندن نماز مغرب از اول وقت گذشته است تا نیمه شب؛ همچنین موقعی است که شفق (سرخی طرف مغرب) از بین برود تا [یک سوم] از شب بگذرد. حدود 2 ساعت بعد از وقت مغرب.

برای شناختن پایان وقت شرعی نماز عشا دو روش وجود دارد:

1. شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند و نصف نمایند, پایان وقت نماز عشا بدست می آید.
2. یازده ساعت و یک ربع (15/11) بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز عشا است.  

اهمیت نمازهای یومیه

1. نمازهای روزانه‌ ای که در پنج نوبت خوانده می‌شود از واجبات بسیار مهم شریعت اسلامی بوده و بلکه ستون دین است، و ترک یا سبک شمردن آن شرعاً حرام و موجب استحقاق عقاب است.
2. نماز در هیچ حالی ترک نمی‌شود حتی در حال جنگ، بنابراین رزمنده‌ ای که در جبهه به علت شدت درگیری قادر بر قرائت فاتحه یا سجده و یا رکوع نباشد، باید به هر نحوی که برایش امکان دارد نماز بخواند، و اگر قادر بر انجام رکوع و سجده نیست، ایما و اشاره به جای رکوع و سجود کافی است.

تعداد نمازهای واجب یومیه

1.  نماز صبح: دو رکعت.
2. نماز ظهر: چهار رکعت.
3. نماز عصر: چهار رکعت.
4. نماز مغرب: سه رکعت.
5. نماز عشا: چهار رکعت.

توجه: در سفر، نمازهای چهار رکعتی (ظهر و عصر و عشا) دو رکعت خوانده می‌شود، خصوصیات و احکام آن خواهد آمد ان‌شاء الله تعالی.