معرفی رشته فیزیوتراپی

مشخصات کلی

مقدمه: با عنایت به اینکه درصدی از جمعیت هر کشوری را بطور معمول معلولین تشکیل می‌دهند نیاز به خدمات توانبخشی از جمله فیزیوتراپی مخصوصاً پس از انقلاب اسلامی و در خلال جنگ تحمیلی بعلت افزایش تعداد معلولین مشهود واضح می‌باشد، رشته فیزیوتراپی که یکی از رشته‌های توانبخشی می‌باشد در ایران از سابقه‌ای طولانی برخوردار نبوده و رشته‌ای نوپا است و امکانات آن فعلاً محدود است.

بر این اساس زیر شاخه فیزیوتراپی با بررسی نحوه، آموزش فیزیوتراپی در بیش از 35 کشور جهان و مطالعه پیشنهادات ارسالی از سوی صاحبنظران و نظرخواهی از متخصصین توسط رسانه‌های گروهی و پرسشنامه و مشورت با افراد مختلف معایب و محاسن نظام قبلی را بررسی نموده و کوشیده است که تا حد امکان در ابعاد مختلف ارائه آموزش و خدمات تغییرات اساسی ایجاد نماید.

1- تعریف و هدف:

تعریف: فیزیوتراپی رشته ای است که با استفاده از عوامل فیزیکی (مثل گرما، سرما، نور، الکتریسیته و...) و عوامل مکانیکی (تمرینات و حرکتهای مختلف) در جهت کمک به درمان و بهبود یا بازگرداندن کار اعضای بدن و هدایت بیمار برای استفاده از توانائی‌های باقیمانده و بدست آمده برای جبران هرچه بیشتر ناتوانائی‌ها و محدودیت‌ها برای رسیدن به زندگی مستقل فرد معلول و بیمار در حد امکان کوشش می‌نماید.

هدف: هدف تربیت افرادی است که متعهد و متخصص که پس از طی دوره کارشناسی فیزیوتراپی بتوانند براساس تشخیص پزشک درمان فیزیکی بیماران را بعهده بگیرند.

2- طول دوره و شکل نظام:

دوره کارشناسی فیزیوتراپی 4 سال و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه آموزشی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مصوب شورایعالی برنامه ریزی است.

دروس بصورت عملی، نظری - عملی و کارآموزی عرضه می‌شود.

3- واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی برای دوره کارشناسی این رشته 135 واحد درسی و 24 واحد کارآموزی در عرصه به شرح زیر است:

1- دروس عمومی 20 واحد

2- دروس اختصاصی 91 واحد (دروس پایه 47 واحد و تخصصی 44 واحد)

3- کارآموزی در عرصه 24 واحد

4- نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان دوره کارشناسی می‌توانند پس از تشخیص بیماری که توسط پزشک صورت گرفته است فیزیوتراپی بیمار را بعهده بگیرند و نیز می‌توانند بمنظور تأمین نیازهای تحقیقاتی و آموزشی در زمینه فیزیوتراپی پس از احراز شرایط معین وارد دوره کارشناسی ارشد و تربیت مدرس شده، تحصیلات خود را ادامه دهند.

5- ضرورت و اهمیت:

بیماریها، حوادث طبیعی (زلزله، سیل ، طوفان و...) گسترش زندگی ماشینی، تصادفات، جنگ،... باعث ایجاد معلولیتها و افزایش آن می‌گردد و بطور متوسط درصدی حدود 10 % از جمعیت هر کشوری را طبق آمارهای جهانی معلولین تشکیل می‌دهند که تعداد زیادی از اینها به خدمات فیزیوتراپی نیازمندند، مخصوصاً در کشور اسلامی ما که در نتیجه جنگ تحمیلی تعداد معلولین افزون شده است و باتوجه به وسعت زیاد مملکت و پراکندگی استانها و دوری آنها از مرکز و نیز کمبود متخصص این رشته در سطح جامعه نیاز به گسترش برنامه‌های آموزشی و خدماتی فیزیوتراپی بخوبی احساس می‌شود.

کارشناسی ارشد این رشته

مقدمه:

باتوجه به نیازهای آموزشی، درمانی تحقیقاتی در سطح جامعه کنونی ایران که با معلولین بجا مانده از مبارزات مردم شهیدپرور ایران با رژیم طاغوت و جنگ تحمیلی آمریکا مواجه است و این نیاز به علت کمبودهای آموزشی و تحقیقاتی بجائی رسیده است که کادر آموزش فعلی دانشکده های توانبخشی، توانائی تربیت دانشجوی مورد نیاز را ندارد. لازم به تذکر است که تعداد فارغ التحصیلان توانبخشی در سطح کارشناسی ارشد کم بوده و جوابگوی نیازهای آموزشی، پژوهشی این رشته نمی‌باشد. از لحاظ درمانی نیز در این مقطع ارائه تکنیکهای پیشرفته جدید و کامل تر امکان پذیر است، لذا برای ارائه هرچه بهتر خدمات ذکر شده شاخه توانبخشی گروه پزشکی شورایعالی برنامه ریزی برنامه جدید را ارائه می‌نماید.

1- تعریف و هدف:

تعریف: کارشناسی ارشد فیزیوتراپی یکی از رشته‌های توان بخشی است که وظیفه آن شناخت حرکات طبیعی و غیرطبیعی بدن و یافتن راه حل‌های درمانی و اصلاحی حرکات غیرطبیعی و کمک به معلول در جهت بهبود حرکات از طریق هدایت او برای جبران ناتوانی‌ها با کمک گرفتن از توانائی‌های باقیمانده و باز یافته با استفاده از عوامل فیزیکی و مکانیکی می‌باشد.

هدف: هدف تربیت افراد متعهد و کارآمدی است که پس از طی این دوره دانشگاهی تحت نظر پزشک متخصص قادر به تشخیص ضایعات حرکتی (عصبی، عضلانی و استخوانی) بدن انسان بوده و روشهای درمانی لازم را با ارائه و آموزش دهند.

2- طول دوره و شکل نظام:

دوره کارشناسی ارشد فیزیوتراپی 2 سال و نظام آموزش آن مطابق آئین نامه های آموزشی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مصوب شورایعالی برنامه ریزی است. دروس بصورت نظری، عملی، نظری – عملی عرضه می‌شود.

3- واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی ارشد فیزیوتراپی طبق جداول پیوست 32 واحد می‌باشد.

1- دروس اجباری 19 واحد

2- دروس اختیاری 9 واحد

3- پایان نامه 4 واحد

4- نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد فیزیوتراپی قادر به انجام امور زیر خواهند بود:

ارائه خدمات توانبخشی

استفاده از تکنیکهای پیشرفته و موبیلیزاسیون ستون فقرات و اندامها انجام تحقیقات و پژوهش جهت یافتن تکنیکهای درمانی جدیدتر

5- ضرورت و اهمیت:

بیماریها، حوادث طبیعی (زلزله، سیل، طوفان....)، گسترش زندگی ماشینی تصادفات جنگ و... باعث ایجاد معلولیتها و افزایش آن می‌گردد. و بطور متوسط درصدی حدود 10 % از جمعیت هر کشوری را طبق آمارهای جهانی معلولین تشکیل می‌دهند که تعداد زیادی از آنها به خدمات فیزیوتراپی نیازمندند بخصوص در کشور اسلامی ما که در نتیجه جنگ تحمیلی تعداد معلولین و جانبازان افزون شده است. و همچنین جهت بالا بردن سطح آموزش و تحقیقات در دانشکده های توان بخشی وجود متخصصین در رشته‌های مختلف توان بخشی از جمله کارشناسی ارشد فیزیوتراپی از اهمیت خاصی برخوردار است.

6- شرایط ورود به دوره کارشناسی ارشد فیزیوتراپی:

الف – شرایط عمومی: شرایط عمومی و اخلاقی داوطلبین ورود به دوره را مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی درمورد گزینش استاد و دانشجو تعیین می‌کند.

ب – شرایط اختصاصی:

دارا بودن درجه کارشناسی در رشته‌های فیزیوتراپی و کار درمانی

موفقیت در آزمون ورودی که مفاد آن به شرح زیر پیشنهاد می‌گردد:

1-2- آناتومی (اندامها، مغز و اعصاب و استخوان شناسی)

2-2- کینزیولوژی (حرکت شناسی)

3-2- اعضای مصنوعی و وسایل کمکی

4-2- اصول توان بخشی و طب فیزیکی

5-2- فیزیک و مکانیک

6-2- فیزیوتراپی در بیماریهای مختلف

7-2- ارزشیابی و اندازه گیری

8-2- الکتروتراپی

9-2- اصول حرکت درمانی

پذیرفته شدگان رشته کار درمانی بایستی 6 واحد الکتروتراپی (2 واحد نظری و 3 واحد عملی) و 6 واحد حرکت درمانی (3 واحد نظری و 3 واحد عملی) و 5 واحد کارآموزی فیزیوتراپی را در سال اول بعنوان دروس پیشنهادی با نمره قبولی بگذرانند.

دکترای این رشته

مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دوره دکتری (Ph.D) رشته فیزیوتراپی

مقدمه:

باتوجه به نیازهای آموزشی، پژوهشی و درمانی در زمینه‌های مختلف فیزیوتراپی در دانشگاهها‌، مراکز درمان و مؤسسات پژوهشی و به منظور نیل به استقلال علمی، جبران کمبود استاد در دانشگاهها و ارتقاء سطح علمی مدرسین این رشته و کمک به ارزیابی و درمان بیماران طرح کلی دوره دکترای فیزیوتراپی (Ph.D) ارائه می‌گردد.

1- تعریف و هدف:

دکترای فیزیوتراپی به دوره‌ای اطلاق می‌شود که تحصیلات بالاتر از کارشناسی ارشد فیزیوتراپی را شامل شود و هدف از ایجاد آن تربیت افرای متخصص و مسلط به مطالب علمی و قادر به انجام پژوهش در رشته مربوطه می‌باشد تا با بکارگیری روشهای پیشرفته تحقیق و درمان در این رشته آگاهی، کارآیی و مهارت علمی و عملی بالاتری را جهت آموزش، پژوهش بدست آورند.

2- محور اصلی:

محور اصلی فعالیتهای دوره دکترای فیزیوتراپی پژوهش و کسب تبحر در یکی از زمینه‌های عصبی - عضلانی، عضلانی - اسکلتی، قلبی - ریوی و بیومکانیک است و آموزش وسیله برطرف کردن کاستی‌های آموزشی دانشجویان این دوره است تا راه را برای وصل به اهداف دوره هموار سازد.

3- طول دوره:

حداکثر مدت مجاز تحصیل (آموزشی پژوهشی) 5/4 سال است. درصورتیکه دانشجو در مدت مجاز تحصیل نتواند دروس خود را به پایان رسانیده و از رساله خود دفاع نماید از ادامه تحصیل در آن رشته محروم می‌شود.

مراحل دوره:

بطور کلی برطبق آیین نامه دوره دکتری مصوب شورای عالی برنامه ریزی مورخ 8/12/1372 دوره دکترا شامل دو مرحله آموزشی و پژوهشی است.

الف - مرحله آموزشی:

واحدهای درسی مرحله آموزشی شامل دو قسمت اجباری و انتخابی است.

واحدهای اجباری شامل 10 واحد می‌باشد و واحدهای انتخابی شامل 27 واحد می‌باشد که دانشجو با توجه به زمینه رساله و نظر استاد راهنما موظف به گذراندن 10 یا 11 واحد از واحدهای انتخابی است. طول مدت مجاز مرحله آموزشی 2 تا 5 نیمسال تحصیلی است.

ب - مرحله پژوهشی:

مرحله پژوهشی شامل 24 واحد رساله تحصیلی است و دانشجو باید حداکثر تا یک نیمسال تحصیلی پس از قبولی در امتحان جامع، موضوع رساله خود را با موافقت استاد راهنما تعیین و پس از تصویب شورای تحصیلات تکمیلی مرحله پژوهشی را آغاز نماید.

4- شرایط ورود:

جهت ورود و ادامه تحصیل در دوره دکترای فیزیوتراپی داشتن دانشنامه کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) فیزیوتراپی از یکی از دانشگاههای داخل و یا خارج که به تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و آموزش عالی رسیده باشد الزامی است.

سایر شرایط ورودی طبق آیین نامه دوره دکترای (Ph.D) می‌باشد.

مواد امتحانی و ضرایب مربوطه:

1- فیزیوتراپی در انواع بیماریها مثل الکتروتراپی - تمرین درمانی - اورنر - برونر - ارزشیابی و اندازه گیری (ضریب 4).

2- الکترونوروفیزیولوژی شامل: فیزیولوژی کار - نوروفیزیولوژی عصب و عضله (ضریب 2).

3- زبان تخصصی (ضریب 3).

5- نقش و توانایی:

باتوجه به برنامه جامع و مدون دوره دکترای فیزیوتراپی فارغ‌التحصیلان این دوره در زمینه‌های آموزش تحقیق و توان بخشی توانایی‌های زیادی را کسب خواهند نمود بطوریکه با توانایی بیشتری قادر خواهند بود در علوم کلینیکی و پایه تحقیق نمایند و با فراگیری روشهای توان بخشی جدید موجب بهبود و اعتلای سطح کیفی امور آموزش و خدمات توان بخشی شوند.

6- ضرورت و اهمیت:

در عصر کنونی اکثر درمانهای ارائه شده در علم پزشکی بر مبنای تحقیقات و داده‌های علمی استوار است در این راستا علم فیزیوتراپی نیز برای ارزیابی اثر روشهای کنونی و همچنین ابداع روشهای توانبخشی جدید احتیاج به تحقیق و پرورش محققین کارآزموده شدیداً احساس می‌شود علاوه بر تحقیق، تربیت مدرسین علم آموخته که بتوانند یافته‌ها و علوم توان بخشی را به نحو مؤثر به دانشجویان بیاموزند از احتیاجات مبرم دانشکده‌های توان بخشی کشور است. تأسیس دوره دکترای فیزیوتراپی می‌تواند با پرورش افراد ماهر راه رسیدن به اهداف مزبور را همراه س