فرهنگ لغت های فارسی

فرهنگ لغت چیست؟

فرهنگ واژگان، فرهنگ لغت، واژه‌نامه، لغت‌نامه، فرهنگ یا فرهنگنامه

کتابی است که در آن معانی واژه‌های یک زبان معین با توضیحات مربوط به ریشه شان، تلفظ شان، یا اطلاعات دیگر مربوط به آنها به ترتیب حروف الفبای همان زبان گردآوری می‌شوند.
فرهنگ واژگان با دانشنامه (دایرة المعارف) تفاوت دارد. در یک واژه‌نامهٔ معمولا، فقط به معنای واژه‌ها اکتفا می‌شود و اطلاعات دیگری (نظیر تاریخچه) داده نمی‌شود. به علاوه، در واژه‌نامه‌ها فقط به واژه‌های عمومی یک زبان اشاره می‌شود، و اسامی خاص (مانند اسم مکان‌ها و اشخاص) کمتر نوشته می‌شود. با این حال، مرز دقیقی بین واژه‌نامه و دانشنامه نمی‌توان تعیین کرد، و برخی کتب به نوعی در هر دو طبقه جا می‌گیرند، مانند لغتنامهٔ دهخدا.

فهرست فرهنگ واژگان فارسی معاصر

فرهنگ معین

فرهنگ معین یکی از فرهنگ‌های مهم واژگان فارسی است. نویسنده این فرهنگ دکتر محمد معین و ناشر آن انتشارات امیرکبیر است اولین بار در سال 1350 پس از فوت دکتر محمد معین با همت دکتر جعفر شهیدی چاپ گردید.
فرهنگ معین در شش جلد تدوین شده و بارها در ایران به چاپ رسیده‌است.

لغتنامه دهخدا علی اکبر دهخدا

لغت‌نامهٔ بزرگ دهخدا که در 16 جلد به چاپ رسیده است شامل شرح و معنی واژگان آثار دبی و تاریخی زبان فارسی است. این لغت‌نامه، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اثر دهخدا است، که بیش از 40 سال از عمر او، صرف آن شد. لغت‌نامه دهخدا، معانی، تفاسیر، و شروح تاریخی چندی از واژه‌های عربی را نیز داراست.

لغت‌نامه بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای دقیق، و اشعار و اطلاعاتی دربارهٔ آنهاست. با این وجود، این لغتنامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و صنعتی فارسی است که بیشتر در دهه‌های پس از تألیف این لغتنامه به حوزه زبان فارسی وارد شدند، منابع بسیاری در دنیای مجازی از این لغت نامه استفاده می‌کنند. این کتاب اکنون در 26٬475 صفحهٔ سه ستونی، به قطع رحلی، با تعداد شش هزار دوره، در دسترس علاقه‌مندان است.

فرهنگ عمید

فرهنگ عمید واژه‌نامه‌ای دوجلدی است، شامل واژه‌های فارسی و لغات عربی و اروپایی و ترکی به کار رفته در زبان فارسی و اصطلاحات ادبی و علمی که به دست حسن عمید نوشته شده‌است. این واژه‌نامه نخستین بار در سال 1342 هجری خورشیدی با سرمایهٔ کتابخانه ابن سینا چاپ شد. حسن عمید در سال 1333 واژه‌نامه‌ای را به نام فرهنگ نو به چاپ رساند، ولی کامل‌ترین فرهنگ او که فرهنگ عمید نام دارد در سال 1342 به چاپ رسید.

فرهنگ سخن

فرهنگ سخن از تازه‌ترین واژه‌نامه‌های زبان فارسی است و به سرپرستی دکتر حسن انوری تألیف شده‌است. این واژه‌نامه دو ویرایش اصلی دارد:

ویرایش بزرگ (فرهنگ بزرگ) در هشت جلد
ویرایش کوچک (فرهنگ فشرده) در دو جلد

فرهنگ معاصر فارسی

فرهنگ معاصر فارسی یک فرهنگ لغت در زبان فارسی است. این فرهنگ را غلامحسین صدری افشار با همکاری نسرین حکمی و نسترن حکمی نگاشته‌است. این کتاب در سال 1377 برنده جایزه کتاب سال شد.

فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه گذاری

فرهنگ زبان آموز فارسی بهروز صفرزاده

فرهنگ جغرافیایی سخن دکتر حسن انوری

فرهنگ زبان‌آموز فارسی

فهرست فرهنگ واژگان فارسی تاریخی

از سدهٔ هشتم میلادی نوشتن فرهنگ های پارسی آغاز شد. برخی ازبرجسته‌ترین آنهاعبارت است از:

فرهنگ قواس
بحر الفضایل فی منافع الافاضل
دستور الافاضل فی لغات الفضایل 
اداة الفضلا
شرف نامه
مفتاح افضلا
تحفة السعادة
مؤیدالفضلا
تحفة الاحباب
کشف اللغات
فرهنگ وفایی
فتح الکتاب
مجموعة اللغات
مدارالافاضل
فرهنگ جهانگیری
چهار عنصردانش
جمع الجوامع
لطایف اللغات
برهان قاطع
فرهنگ رشیدی
سراج اللغات وچراغ هدایت
محمود اللغات
بهارعجم
قسطاس اللغه
شمس اللغات
اصطلاحات شعرا
هفت ملزم
غیاث اللغات
تسهیل اللغات
بحرعجم
ارمغان آصفی
آنندراج
آصف اللغات
نقش بدیع
فرهنگ نظام