زمان مطالعه: 5 دقیقه
نقد فیلم جاده قدیم

نقد فیلم جاده قدیم

جاده قدیم فیلمی به کارگردانی و تهیه‌کنندگی منیژه حکمت محصول سال 1396 است. آسمونی در این بخش به معرفی و نقد...
نقد فیلم جاده قدیم
نقد فیلم جاده قدیم


جاده قدیم فیلمی به کارگردانی و تهیه‌کنندگی منیژه حکمت محصول سال 1396 است. آسمونی در این بخش به معرفی و نقد فیلم جاده قدیم می پردازد.

معرفی فیلم جاده قدیم

«جاده قدیم» چهارمین فیلم سینمایی منیژه حکمت در مقام کارگردان پس از 10 سال دوری است. منیژه حکمت با فیلم سینمایی «جاده قدیم» تنها بانوی فیلمساز حاضر در بخش سودای سیمرغ سی و ششمین جشنواره فیلم فجر است.

بازیگران فیلم جاده قدیم
  • آتیلا پسیانی
  • مهتاب کرامتی
  • لیلی رشیدی
  • پرویز پورحسینی
  • شیرین یزدان‌بخش
  • محمدرضا غفاری
  • ترلان پروانه
  • هدی زین‌العابدین
  • بانیپال شومون
  • بهناز جعفری
  • محمدرضا هدایتی
خلاصه داستان فیلم جاده قدیم

این فیلم داستان زنی کارمند را روایت می‌کند که شب عید نوروز با مشکلاتی مواجه می‌شود.

old-road-movie
old-road-movie


نقد فیلم جاده قدیم

پیش از هر چیز باید بگویم که برای منیژه حکمت به عنوان فیلمساز، احترام بسیاری قائلم، چرا که همواره جسورانه به طرح مسائل مربوط به همجنسانش می پردازد؛ درست و به اندازه، بی آن که شعار بدهد یا جنس مخالف را سرکوب کند.

حالا او پس از یازده سال، با «جاده قدیم» مجدداً به عرصه فیلمسازی بازگشته است. فیلمی که در سکوت کامل خبری ساخته شد و همین امر، تا حد بسیاری کنجکاوی مخاطبانش را نسبت به اثر جدید او برانگیخت.

«جاده قدیم» به نسبت نقطه اوج کارنامه منیژه حکمت یعنی فیلم درخشانِ «زندان زنان» اثر دراماتیک تری است. فیلمی که سعی می کند با روایتی کلاسیک داستان خود را طرح کند و در عین حال به بخشی از دغدغه مندی های اجتماعی فیلمساز نیز بپردازد.

طرح مسئله «تجاوز» هنوز هم اقدام حساسیت برانگیزی در سینمای ایران به شمار می رود. پیش تر چند کارگردان (بارزترینشان اصغر فرهادی) به انحای مختلف این مسئله را دستمایه ساخت آثار خود قرار داده اند و این بار یک فیلمساز زن از منظری دیگر به این مقوله پرداخته است.

نقد فیلم جاده قدیم
نقد فیلم جاده قدیم


«جاده قدیم» در اجرا خوب و تمیز از آب درآمده است و انتظاراتی که از حکمت می رود را برآورده می سازد، فیلمنامه ی کار اما پستی و بلندی هایی دارد که باید به آنها بیشتر پرداخت. فیلم ابتدا با فضایی خانوادگی آغاز می شود. یک فضای شاد و یک دورهمی خانوادگی با حضور تعداد زیادی شخصیت که به نظر می رسد همچون نمونه های مشابه باید بعداً یک به یک به کار فیلمساز بیایند و نقشی در پیشبرد درام ایفا کنند اما این اتفاق نمی افتد و این تعدد شخصیت ها که در ابتدا بسیار کنجکاوی برانگیز است به مرور و با وقوع حادثه اصلی و درواقع بحران اصلی درام، ناکارآمد و بیهوده به نظر می آید.

نکته دیگری که به باور من از اشکالات فیلمنامه به حساب می آید، آغاز شدن داستان فیلم با مسئله ی خسرو و پریسا (محمدرضا غفاری و هدی زین العابدین) است که به نظر می آید قرار است مانور اصلی فیلمساز روی آن باشد اما با آغاز بحران اصلی، این زوج به حاشیه رانده می شوند و در انتهای فیلم به طرز رفع تکلیف واری مجدداً معضل آنها پیش کشیده می شود و به شکل خوش بینانه ای نیز بحران مربوط به آنها حل و فصل می گردد. پرداختن به مسئله برادر درگذشته ی مینو نیز برایم تعجب برانگیز بود زیرا انتظار داشتم این اشاره ناگهانی به او وسط بحران بزرگ و فاجعه آمیز فیلم نقش کاربردی در اثر ایفا کند اما این اشاره نیز در حد همان اشاره نوستالژیک باقی می ماند و حتا به نظرم می تواند برای اکران عمومی از فیلم حذف شود.

old-road-movie
old-road-movie


اما آن چه تماشای فیلم منیژه حکمت را لذت بخش می سازد این است که خوشبختانه بخش های مریوط به واقعه اصلی یعنی "تجاوز" فارغ از زوائد و اضافاتِ فیلمنامه بسیار درست و بجا در جای خود قرار گرفته اند و فیلمساز کاملاً بر موقعیت ها و حالات درونی کاراکتر خود پس از این رویداد اشراف و آگاهی داشته است. چینش درست سلسله مراتب دگردیسی طی شده توسط زن و برخوردها و نوع واکنش های مختلف اطرافیانش با او، نقش بسزایی در باورپذیری فیلم و درک موقعیت بحرانی زن دارد و باعث می شود این بخش ها بسیار ملموس به نظر برسند.

نوع روابط در فیلم حکمت حائز اهمیت اند. شخصیت پردازی درست و نوع روابط شخصیت ها با یکدیگر باعث می شود فیلم لحن شعاری به خود نگیرد و کنش های آدم های فیلم با خود و با یک دیگر کاملاً واقعگرایانه باشد. مثلاً در مواجهه با واقعه ی تجاوز، همسر مینو (آتیلا پسیانی)، پسرخوانده اش، مادرش (شیرین یزدانبخش)، دخترش (ترلان پروانه)، پدرشوهرش (پرویز پورحسینی)، خواهرشوهرش (لیلی رشیدی) و حتا دوستش (بهناز جعفری) هریک دست به رفتارها، اقدامات و واکنش هایی می زنند که این سلسله رفتارها نه تنها زائد نیستند بلکه فیلم را رو به جلو می برند و درواقع پیامِ اصلی فیلم حکمت اند.

نقد فیلم جاده قدیم
نقد فیلم جاده قدیم


منیژه حکمت قرار نیست بیانیه ای صادر کند، او قصد ندارد با فیلمش به جامعه پند و اندرز بدهد و یا بر بار شعاری و آموزشی فیلم خود بیفزاید. او در «جاده قدیم» رسالت دیگری بر عهده دارد و آن نمایش اتفاقاتیست که پس از تجاوز به عنف برای یک زن در جامعه امروزی رخ می دهد.بخشی از این اتفاقات کنش های درونی او هستند و بخشی نیز کنشهای برونیِ او با جامعه. شناخت درست فیلمساز از جنس زن، موجب می شود اغراقی در کارش دیده نشود.

برخلاف برخی از فیلمسازان فمینیست، حکمت همه ی شخصیت های مرد فیلمش را به یک چوب نمی راند. همانقدر که پدرشوهر مینو، نگران آبروی خانواده است و با زورگویی عنان خانواده پسرش را نیز بدست گرفته، همسر و پسرخوانده مینو مردانی روشنفکر هستند که موقعیت زن را درک می کنند و درحالیکه مخاطب پیش بینی می کند رفتار بهرام پس از آشکار شدن قضیه تجاوز باهمسرش تغییر کند این اتفاق نمی افتد و مرد به شدت رفتار درستی از خود نشان می دهد.

old-road-movie
old-road-movie


منیژه حکمت همچون فیلمهای قبلش میزانسن های خوبی دارد. فضاسازی کار او فیلمش را واقعگرا جلوه می دهد و دقت و مهارت او در هدایت بازیگران کاملاً چشمگیر است. مهتاب کرامتی بازی درخشانی از خود ارائه می دهد. البته او پیش تر نیز نقش هایی این چنین درونی و پرکلنجار را در کارنامه خود داشته است اما نقش مینو و ایفای آن از سوی کرامتی هرگز شباهتی به نقش های پیشین این بازیگر ندارد و می توان بازی او را یکی از بازی های قوی جشنواره به شمار آورد. علاوه بر کرامتی، آتیلا پسیانی، ترلان پروانه، بهناز جعفری و شیرین یزدان بخش نیز بازی های بسیار خوبی دارند.

در انتها باید اذعان کنم که همچنان «زندان زنان» فیلم موردعلاقه ی من در کارنامه سینمایی منیژه حکمت است زیرا اساساً فیلم بکرتری ست اما این بدان معنا نیست که «جاده قدیم» را دوست ندارم بلکه اتفاقاً صراحت و جسارت حکمت در طرح و ارائه چنین مسئله ای برایم احترام انگیز است و خوشحالم این بار از نگاه یک فیلمساز زن فیلمی را درباره این معضل حساس اجتماعی می بینم.

همچنان معتقدم که فیلمسازان زن سینمای ایران بسیار دغدغه مندند و این دغدغه مندی و مسئولیت پذیری نسبت به جامعه و مشکلاتش را می توان در فیلم های آن ها مشاهده کرد.

نقد فیلم جاده قدیم
نقد فیلم جاده قدیم
نظر خود را درباره «نقد فیلم جاده قدیم» در کادر زیر بنویسید :
لطفا شرایط و ضوابط استفاده از سایت آسمونی را مطالعه نمایید
ارزیابی مهاجرت
: برای دریافت مشاوره درباره نقد فیلم جاده قدیم فرم زیر را تکمیل کنید

هزینه مشاوره ۳۰ هزار تومان می باشد

پاسخ مشاوره شما ظرف 1 روز کاری در پنل شما درج می شود و پیامک دریافت می کنید


دسته بندی های وب سایت آسمونی

آسمونی شامل بخش های متنوعی است که هر کدام از آنها شامل دنیایی از مقالات و اطلاعات کاربردی می باشند، شما با ورود به هر کدام از دسته بندی های مجله اینترنتی آسمونی می توانید به زیردسته های موجود در آن دسترسی پیدا کنید، برای مثال در دسته فیلم و سینما؛ گزینه هایی مثل نقد فیلم، معرفی فیلم ایرانی، فیلم بین الملل، انیمیشن و کارتون و چندین بخش دیگر قرار دارد، یا بخش سلامت وب سایت شامل بخش هایی همچون روانشناسی، طب سنتی، نکات تغذیه و تناسب اندام می باشد.