زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین !؟

زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین !؟

زایمان به طور کلی به دو صورت است. این مطلب را فراموش نکنیم که زایمان یا طبیعی است یا سزارین. در زایمان طبیعی برای اینکه مادر آرامش داشته باشد، می توانیم کمک‌هایی به او بکنیم. از آن جمله تزریق مُسکن به مادر در حین داشتن درد که باعث می شود مادر، دردها را بهتر تحمل کند و اذیت نشود. روش دیگر، زایمان با روش سزارین است که در واقع به معنی شکافتن شکم و ایجاد یک برش بر روی رحم زن باردار به منظور خارج کردن جنین از داخل رحم می باشد.

به هر حال کسب آگاهی از روش های زایمان برای مادران آینده در خصوص مسائل ضروری مثل :

مراقبتهای بارداری، انواع مسکن های مورد استفاده، مکان و نوع زایمان، که نیاز به تصمیم گیری و مراقبت دارند، ضروری به نظر می رسد.

زایمان ‌‌سزارین :

سزارین در واقع پروسه ایمنی است و میزان عوارض جدی در آن بی نهایت پایین است . با اینحال خطرات شخصی آن بیشتر از زایمان طبیعی است.

عوارضی که ممکن است فرد را تهدید کند عبارتند از :

1- عفونت مثانه یا رحم

2-  آسیب به سیستم ادراری

3- آسیب به جنین .

همچنین سزارین ممکن است در بارداری های بعدی مشکلاتی ایجاد کند. مواردی که ممکن است در بارداری بعدی ریسک بالایی داشته باشند،

عبارت اند از:

1-جفت سر راهی

2-رشد جفت در عضله رحم: که بعد از خروج جنین، به سبب سخت جدا شدن جفت از رحم، موجب خونریزی بعد زایمان و در بعضی موارد نیاز به درآوردن رحم می شود.

همه اعمال جراحی دارای ریسک هستند، عوارض بیهوشی ممکن است شامل :

حساسیت به داروها، و مشکلات تنفسی باشد.

خطرات جراحی بطور کلی عبارتند از:

خونریزی – ایجاد لخته در عروق پا یا لگن – عفونت – ایجاد چسبندگی در داخل شکم و لگن.

چرا این عمل انجام می شود؟

تصمیم به انجام این روش ممکن است به پزشک زنان ، محل زایمان ، زایمان های قبلی یا تاریخچه بیماری های خانم باردار بستگی داشته باشد.به هر حال در برخی موارد به دلیل حفظ سلامت جنین و مادر این روش توصیه می شود.

1- دلایل جنینی:

ضربان غیر طبیعی قلب جنین ، پوزیشن غیر طبیعی جنین در رحم (مثل عرضی بودن یا عدم تطابق سر جنین با لگن مادر) مشکلات تکاملی جنین ( مثل تجمع مایع مغزی در سر جنین) یا اشکالات مهره ای و نخاعی و یا بزرگ بودن شکم ، که البته نوع زایمان تاثیری در عاقبت جنین نخواهد داشت. چند قلویی (سه قولویی و بعضی موارد دوقولویی) که البته بسته به مهارت پزشک ممکن است زایمان به صورت طبیعی نیز پیشنهاد شود.

2- دلایل بارداری :

ضایعه فعال عفونت تبخالی ( فیبروم بزرگ در ناحیه تحتانی رحم ) وجود بدخیمی دهانه رحم عفونت HIV(ایدز)در مادر جراحی رحمی قبلی(مثل جراحی فیبروم و سزارین قبلی)البته در موارد قبلی، ریسک کمی برای پارگی رحم وجود دارد. بنابراین بهتر است قبل از تصمیم به زایمان طبیعی، با پزشکتان در مورد فواید و خطرات اینکار، مشورت کنید. بیماری شدید مادر(مثل بعضی موارد بیماری قلبی ومسمومیت حاملگی)

3- مشکلات جفت یا بند ناف :

سر راهی بودن جفت(placenta previa) جدا شدن پیش از موعد جفت از دیواره رحم(دکولمان) خروج بند ناف از دهانه رحم پیش از تولد جنین(پرولاپس بند ناف)

4-وجود اشکالاتی در زایمان طبیعی

عدم تطابق سرو لگن بدلیل بزرگی سر یا کوچک بودن لگن وقتی سیر زایمان طبیعی طولانی یا متوقف شود وقتی جنین خیلی بزرگ باشد(باکروزومی) حالت غیر طبیعی جنین(اولین عضوخروجی، صورت، چانه یا پیشانی باشد)که ممکن است نیاز به سزارین باشد.

انتخاب سزارین توسط خانم باردار :

از آنجایکه سزارین امروزه ایمن ترشده و بیشتر انجام می شود و زنان نقش فعالتری در مراقبت های مامایشان بر عهده گرفته اند، این مسئله مطرح شده است که زنان باید قادرباشند تا سزارین دلبخواهی را انتخاب کنند. دلایلی که مادران تمایل به سزارین دارند، شامل اجتناب از آسیب های کف لگن، کاهش ریسک آسیب به جنین، اجتناب از شک و تردید ودودلی و جلوگیری ازدرد زایمان طبیعی و بی دردسری آن است.

مسایل اخلاقی:

انجام سزارین دلبخواهی، از نظر اخلاقی مسایلی را بدنبال خواهد داشت که مورد تردید است. بنظر می رسد مادر باید حداقل از مزایا و معایب روش های زایمان اطلاع داشته باشد، آن دسته از مادرانی که هنگام زایمان طبیعی به مشکل برخورد کرده اند، ممکن بود از سزارین بهره بیشتری ببرند و یا بلعکس.

ناخوشی مادر ضمن سزارین:

ناخوشی مادر بدنبال سزارین حدوداً 2 برابر زایمان طبیعی مشاهده شده است . در مطالعه villaو همکارانش درسال 2007 دلایل عمده ناخوشی مادر، عفونت های زایمانی، خونریزی و ترومبو آمبولی ( لخته شدن خون در سیاهرگ ها) تشخیص داده شد. در مطالعه سال 1997دیده شده که بروز پارگی مثانه بدنبال سزارین، 4/1در 1000بوده وآسیب حالب، 3/0در1000بوده است اگر چه آسیب مثانه، بلافاصله تشخیص داده می شود، ولی آسیب حالب ممکن است دیرتر تشخیص داده شود. همه این ناخوشی ها، همراه با افزایش زمان بهبودی (ریکاوری) در بیمارستان، منجر به افزایش هزینه ها نسبت به زایمان طبیعی می شود. متوسط زمان بستری شدن در بیمارستان بعد از سزارین 4-2روز است. البته راه رفتن بیمار در روزعمل به بهبودی سریعتر کمک می کند و بسیاری از بیماران می توانند فردای روز عمل مرخص شوند.

سزارین در واقع پروسه ایمنی است و میزان عوارض جدی در آن بی نهایت پایین است. با اینحال خطرات شخصی آن بیشتر از زایمان طبیعی است

زایمان طبیعی

زایمان طبیعی:

بطور کلی زایمان طبیعی یک فرایند کاملا طبیعی است و فقط نیاز به اقدامات پیشگیری و حمایتی دارد و نسبت به زایمان سزارین دارای مزایای بیشتری هم برای مادر و هم برای جنین و نوزاد می باشد.

روش بی حسی موضعی یا اپی دورال

روش بی حسی موضعی یا اپی دورال که در تمام زایمان های طبیعی بدون درد (مثل هیپنوتیزم، زایمان در آب، طب سوزنی) استفاده می شود.

بی حسی موضعی:

8 تا 10 جلسه آموزش نفس کشیدن، به شما کمک می کند تا هنگام انقباض ها، واکنش درستی داشته باشید. دهانه رحم به هنگام زایمان باید 10 سانتی متر باز شود، و زمانیکه به اندازه 4 سانتی متر باز شد به شما اپی دورال تزریق می شود، در این صورت شما فقط دردهای اولیه را که اصلاً جدی و آزار دهنده نیست را متحمل می شوید. البته قبل از تزریق این ماده، داروهایی برای تحمل دردهای اولیه به شما داده می شود. با ورزش هایی که دردهای قبل از تزریق را کنترل می کنند مثل ریلکسشن، تمرین تنفسی و بعضی حرکات های ورزشی یوگا براحتی می توان دردهای اولیه را تخفیف داد و یا از بین برد. اپی دورال در خارج از لایه ای که مایع نخاعی را در بر گرفته تزریق می شود. در این صورت ریشه های عصبی که درد را به مغز منتقل می کند از کار افتاده و باعث می شود تا شما دردی احساس نکنید. این تزریق بعد از بیست دقیقه اثر می کند. تنها تفاوت مهم این است که طول زمان فاز دوم زایمان از زمان بازشدن کامل دهانه رحم تا زمان خروج جنین حدود 25 دقیقه نسبت به حالت بدون بیحسی افزایش می یابد. ریسک عوارضی چون عفونت و تجمع خون و آسیب های عصبی در محل تزریق فوق العاده نادر است.

عوارض کلی زایمان طبیعی :

1-اپی زیوتومی :

یک برش جراحی در ناحیه پرینه یا میاندوراه (ناحیه عضلانی بین واژن و مقعد) است و قبل از انجام برش بیحسی موضعی داده می شود. اگر ماما یا پزشک تشخیص دهد که نیاز به گشاد کردن واژن به وسیله برش وجود دارد، این کار را انجام می دهد که سبب تسهیل زایمان وجلوگیری از پارگی های شدید می شود. استفاده از این روش ممکن است در زایمان اول ودوم لازم باشد. این برش به دو صورت خط وسط و جانبی داده می شود. ترمیم اپی زیوتومی،معمولاً 1 تا 3هفته طول می کشد و عوارض آن، شامل خونریزی، عفونت، درد ازهم گسیختگی زخم است.

2-آسیب(تروما)های زایمانی:

در بررسی گروهی از زنان 2 ماه پس از زایمان طبیعی، مشاهده شد که آنها نسبت به خانم هایی که زایمان سزارین انجام داده اند، به میزان بیشتری دچار مشکلات ادراری و درد هنگام نزدیکی و اجابت مزاج بوده اند.

3-عفونت :

عفونت در محل اپی زیوتومی یا عفونت لگنی در صورت طول کشیدن سیر زایمان یا طولانی شدن پارگی پیش از موعد کیسه آب رخ می دهد.

4-تجمع خون در محل پارگی :

در صورت موفق نبودن پزشک در توقف خونریزی(که نیاز به تخلیه دارد) رخ می دهد.

5-اختلال عملکرد کف لگن :

در زایمان های سخت، بدلیل تحت فشار قرارگرفتن وآسیب عضلات، اعصاب و بافت های لگنی، موجب افتادگی مثانه و یا بی اختیاری ادراری در مواقع استرس می شود.

6-خونریزی بعد زایمان :

این عارضه ممکن است در صورت طولانی شدن سیر زایمان و جمع نشدن رحم به طور طبیعی وهمچنین گیر کردن سر جنین در داخل لگن وپارگی رحم، ایجاد شود.

7-آسیب به اعصاب پا :

این عارضه در اثر طولانی قرارگرفتن پاها روی تخت زایمان، در زایمان های سخت ایجاد می شود که معمولاً درعرض 6ماه بهبود می یابد.

8-آسیب جنین :

خطر عفونت جنین هم در زایمان های طولانی زیاد می شود و ممکن است در اثر استفاده از وسایل کمکی جهت خروج سر ( فورسپس یا وکیوم )، آسیب های جنینی ایجاد شود. حالت ورم سر جنین؛ ممکن است در اثر قرار گرفتن طولانی مدت سر در کانال زایمان ایجاد شود.

9-گیر کردن شانه جنین:

برای زنانی که قد کوتاهی دارند یا دیابت بارداری دارند یا مشکلات لگنی قبلی داشته اند و یا موقع استفاده از وسایل کمکی برای خروج سر جنین ( فورسپس یا وکیوم )، احتمال گیر کردن شانه جنین حین خروج از واژن وجود دارد، که می تواند سبب آسیب های واژن و خونریزی بعد از زایمان شود، همچنین ممکن است در جنین آسیب های شانه و اعصاب بازویی را ایجاد کند. اگر چه در سال اول زندگی درمان می شود ولی حالت خوشایندی نیست. البته تکنیک هایی وجود دارد که ضمن زایمان طبیعی از این مسئله جلوگیری کرد.

10-نارسایی دهانه رحم:

در صورتی که دهانه رحم در زمان زایمان آسیب ببیند، ممکن است در بارداری های بعدی ، رحم نتواند بخوبی جنین را نگه دارد.