مروری بر زندگی مهدی اخوان ثالث

مهدی اخوان ثالث (م . امید) در سال 1307 در مشهـد چـشم به جـهان گـشود. تحـصیلات ابـتدایی و متوسطه را در هـمین شهـر طی کرد و در سال 1326 دوره هـنرستان مشهـد (رشته آهـنگـری) را به پایان برد، و هـمان جا، در هـمین رشته، آغاز به کار کرد. سپس به تـهـران آمد، آموزگـار شد و در این شهـر و اطراف آن (کریم آباد ورامین) به تـدریس پـرداخت. اخوان چـند بار به زندان افـتاد و یک بار نیز به حومه کاشان تـبعـید شد. در سال 1329 ازدواج کرد و درست یک سال پس از آن، یعنی در سال 1330 "ارغنون" را منتشر کرد. در سال 1333 برای بار چـندم، به اتـهام سیاسی، یازده ماه زندانی شد. پس از آزادی از زندان به علت فضای تاریکی که پشت سر گذاشته بود شعر "زمستان" را منتشر کرد و همچنین به کار در رادیو پـرداخت و مدتی بعـد به تـلویزیون خوزستان مـنـتـقـل شد. در سال 1356 در دانـشگـاه های تـهـران، ملی و تـربـیت معـلم به تـدریس شعـر دوره سامانی و معـاصر روی آورد؛ و دو سال بعـد، در سازمان انـتـشارات و آموزش انـقـلاب اسلامی (فرانکـلین سابق) به کار پـرداخت و سرانجام در سال 1360 بدون حـقوق و با محـرومیت هـمیشگـی از تمام مشاغل دولتی، بازنـشسته شد.

در سال 1369 به دعـوت "خانه فرهـنگ آلمان" برای برگـزاری شب شعـری از تاریخ 4 تا 7 آوریل (15 - تا 18 فروردین) برای نـخـستین بار و آخرین بار به خارج رفـت و ضـمن این سفـر، از کـشورهای انگـلیس، دانمارک، سوئد، نروژ و فـرانسه دیدن کرد. سرانجام، در اوایل شهـریورماه هـمین سال، چـند ماهی پس از بازگـشت به میهـن در بستر بیماری افتاد و پس از آن دیده از جـهان فروبـست. وی در توس، در کنار آرامگـاه فردوسی، به خاک سپـرده شد. از اخـوان ثـالـث چـهار فرزند (یک دخـتر، و سه پـسر) به یادگـار مانده است. مـهـدی اخـوان ثـالـث، بی تردید یکی از دو سه سیاره بزرگ و ماندنی منـظومه رنگـین و پـربار شعـر نـیمایی است که گـرایش نیرومند و پـر دامنه ای در قـلمرو خـویش اعـمال می کند، و ماه ها و ماهـواره های فراوانی، هـمچـنان و هـنوز، به گـردش می گـردند و خواهـند گـشت. سروده های جادویی وی، که سرشت اجـتماعی سوگـمندانه ای دارند، در قالب سبک و دیدگـاه و زبانی که ویژه خود اوست، از بس صمیمی، از بس پـر عاطفه از بس پـر احساسند که روح خوانندگـانشان را در دریاهای اشک غـرقه می کـنند. استعـداد شاعـرانه شگـفت انگـیز او، احساس و عاطفـه نیرومندش، هـمراه با زبان پـر صلابت خراسانی اش، شعـرهایش را چـنان از شسته و رفـتگـی و استـواری و پاکـیزگی سرشار می کند که اغـلب حتی یک واژه اش را نمی توان تـغـیـیـر داد و یا جابجا کرد. اخـوان ثالث که در نوع خود یگـانه پاسدار اصیل و یگـانه میراث دار ادبی و فرهـنگی این سرزمین باستانی است، چـنان بزرگ است که وی را تـنها با شاعـران بـزرگ جـهان می توان مـقایسه کرد.

اشعار اخوان ثالث:

• ارغـنون - انتـشارات تـهـران 1330
• زمستان - انتـشارات زمان 1335
• آخر شاهـنامه - زمان 1338
• از این اوستا - انتـشارات مروارید 1344
• منظومهً شکار  -  مروارید 1345
• پـائـیـز در زندان  -  مروارید 1348
• عاشـقانه ها و کـبود  -  جوانه 1348
• بـهـترین امید - 1348
• برگـزیده اشعـار -  1349
• در حـیاط کوچک پائـیـز در زندان - 1355
• دوزخ، اما سرد -  1357
• زندگـی می گوید اما باز باید زیست - 1357
• تـرا ای کـهـن بوم بر دوست دارم - 1368
• گـزینه اشعـار -  1368

دیگر آثار اخوان ثالث:

• • آورده‌اند که فردوسی (کتاب کودکان، 1354)
  • درخت پیر و جنگل (1355)
  • پیر و پسرش (قصه‌ای نه کوتاه برای بچه‌ها)
  • نقیضه و نقیضه سازان (بحث و تحقیق ادبی)
  • کتاب مقالات (جلد اول)
  • بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج (کتابی مفصل در بحث و تحقیق شیوه نو نیمایی در شعر فارسی، 1357)
  • عطا و لقای نیما یوشیج (1361)
  • برگزیده اشعار (1349)
  • گزینه اشعار (1368)
  • شاملو مردی دوست داشتنی