مازوت یا نفت سنگین ؛ متهم اصلی آلودگی هوا را بشناسید
یکی از مشکلات روزمره مردم در شهرهای صنعتی بخصوص در فصل سرما، آلودگی هوا است. سال ها پیش بنزین متهم اصلی آلودگی هوا بود اما آن طور که مسوولان در ایران اعلام کردند افزایش کیفیت بنزین، این فراورده نفتی را از گردونه خارج کرده اما همچنان احتراق بد خودروهای فرسوده و موتورسیکلت ها مورد اتهام است اما بیش از آن، آنچه که امسال مورد توجه قرار گرفته مازوت سوزی صنایع و نیروگاه ها است. با آسمونی همراه باشید.
مازوت (Mazut) نوعی نفت کوره است که ویسکوزیته بالا و کیفیت پایینی دارد و به طور معمول حاوی مقادیری با درصدهای مختلف از گوگرد است. این ماده ارزان‌ترین ماده سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتور‌های دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است.
کاربرد مازوت یا نفت کوره
- برای گرمایش خانه و مراکز تجارتی و صنعتی به کار برده می شود و سوخت کامیون ها، کشتی ها و بعضی از خوردو ها می باشد.
- در اروپا کاربرد دیزل معمولا به خودروها (40 درصد) ، کامیون ها و اتوبوس ها (بیشتر از 99 درصد) و SUV ها (بیش از 90 درصد) محدود می شود.
- نفت کوره باقیمانده کمتر مفید است و بسیار ویسکوز است بنابراین برای گرم کردن آن سیستم گرمایشی خاصی مورد نیاز است.
- استفاده از نفت کوره باقیمانده برج تقطیر در قدیم رایج تر بود. برای لوکوموتیوهای بخاری جاده های ریلی، بویلرها و کشتی های بخاری مورد استفاده قرار می گیرد.
- تعدادی از بویلرهای صنعتی یا ساختمان های قدیمی به عنوان مثال در نیویورک از نفت کوره استفاده می کنند.
- نفت کوره سنگین همچنان در بویلرها برای تجهیزات مورد نیاز برای روشن کردن در نیروگاه هایی که از زغال به عنوان سوخت استفاده می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد.
طبقه بندی نفت کوره
اگرچه مواردی که در ادامه گفته می شود عموما درست هستند، سازمان های گوناگون ممکن است مشخصه های عددی گوناگونی برای هر کدام از ای طبقه بندی ها اختصاص دهند. نقطه جوش و طول زنجیره های کربنی در سوخت ها با افزایش عدد نفت گاز افزایش می یابد. ویسکوزیته نیز با افزایش عدد نفت گاز افزایش می یابد. قیمت نفت کوره معمولا با افزایش عدد نفت گاز کاهش می یابد.
نفت گاز شماره 1:
برشی فرار از تقطیر نفت که برای تبخیر کوره های pot-type استفاده می شود. این برش پالایشگاهی کروسین است که بلافاصله بعد از برش نفتای سنگین که برای بنزین مورد استفاده قرار می گیرد از سیستم خارج می شود، نام های پیشین شامل نفت زغال، نفت اجاق، و range oil بود.
نفت گاز شماره 2:
برش تقطیر برای نفت گرمایشی خانه است. این سوخت گاهی اوقات Bunker A نامیده می شود. کامیون ها و تعدادی از خوردوها سوخت دیزل مشابه با محدوده عدد ستان که کیفیت احتراق سوخت را توصیف می کند. هر دو عموما از برش نفت گاز سبک بدست می آیند. نفت گاز به منشا اصلی پیدایش سوخت مربوط می شود که این برش را در اواخر قرن نهم و اواخر قرن ده استفاده می کردند. برش نفت گاز به عنوان عامل تقویت کننده برای آب گاز( ترکیبی از کربن مونواکسید و هیدروژن) کاربورات مورد استفاده قرار می گرفت.
نفت کوره شماره 3:
برش نفتی است که برای مشعل هایی که سوخت با ویسکوزیته پایین نیاز دارند استفاده می شود. ASTM مشخصه این سوخت را با نفت گاز شماره 2 ترکیب کرده است. و این شماره به ندرت از اواسط قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت.
نفت کوره شماره 4:
نفت گرمایشی تجاری است که برای نصب و راه اندازی مشعل هایی که به پیش گرم کن مجهز نیستند مورد استفاده قرار می گیرد. این نفت کوره ممکن است از برش نفت گاز سبک نیز بدست آید.
نفت کوره شماره 5:
نفت گرمایشی صنعتی از نوع باقیمانده برج است که باید تا دمای 77 تا 104 درجه پیش گرم شود تا برای شکستن به ترکیبات کوچکتر در مشعل به‌طور مناسب آماده شوند. این سوخت ممکن است به Banker B نیز شناخته شده باشد. این ممکن است از برش نفت گاز سنگین نیز بدست آید یا ممکن است با ترکیبی از نفت باقیمانده برج با مقدار کافی از نفت کوره شماره دو ترکیب شود تا بتوان آن را بدون پیش گرم کردن پمپ کرد.
نفت کوره شماره 6:
نفت باقیمانده برج با ویسکوزیته بسیار بالا که نیاز است تا دمای 104 تا 127 درجه سانتی گراد پیش گرم شود. باقیمانده به این معنی است که موادی که بعد از تقطیر نفت خام پس از خارج سازی برش های مختلف با ارزش از برج تقطیر در انتهای برج باقی می مانند. این باقی مانده ممکن است انواع گوناگونی از ناخالصی های نامطلوب داشته باشد که شامل 2 درصد آب و نیم درصد خاک معدنی است. این سوخت به عنوان نفت کوره باقیمانده یا RGO نیز شناخته شده است. در مشخصات دریایی Banker C و در Pacific Specification به عنوان PS-400 شناخته شده است.
مازوت 100
| نوع مازوت | درصد گوگرد |
| «گوگرد بسیار کم» (Very Low Sulfur) | 0/5 |
| «گوگرد کم» (Low Sulfur) | 0/5 – 1 |
| «گوگرد معمول» (Normal Sulfur) | 1 – 2 |
| «گوگرد زیاد» (High Sulfur) | 2 – 3/5 |
مازوت 100 نوعی نفت کوره است که با مشخصه‌های خاصی به تولید می‌رسد. تفاوت اصلی میان انواع مازوت 100 در مقدار گوگرد آن است که در جدول بالا به آن‌ها اشاره کردیم.
مازوت بر سلامتی انسان چه تاثیری دارد؟
در اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد همچون مازوت، ترکیباتی موسوم به SOx منتشر می‌شوند که بخش بیشتر آن‌را SO2 تشکیل می‌دهد. SO2 گازی سمی است که برای سلامتی مضر است. این گاز، وزن بیشتری نسبت به هوا دارد و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از 500 ppb برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح، کشنده است.
این گاز در غلظت‌های پایین‌تر، درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، قرمزی چشم و افزایش احتمال بروز بیماری‌های قلبی و تنفسی را به همراه دارد. به طور کلی، غلظت معمول این گاز در اتمسفر کمتر از 10ppb ذکر می‌شود که در این غلظت اثر مخربی بر سلامتی نخواهد داشت.
