دربی منچستر، از عصر نیوتون هیث و وست‌گوردون تا امروز + عکس

دربی های منچستر بین دو تیم منچستر یونایتد و منچستر سیتی از قدیم جزء مسابقات فوتبال جذاب جزیره بوده است که تماشاگران را به ورزشگاه های این دو تیم پر طرفدار می کشاند. به بهانه و در آستانه داربی منچستر برای آشنایی با تاریخچه دربی ها و گلزنان برتر این بازی ها با آسمونی همراه باشید.

بازی دوستانه ای که نبرد مرگ و زندگی شد!

174 مسابقه از روز 12 نوامبر 1881 تا پیش از مسابقه 10 دسامبر 2017. روزی که دو تیم «وست‌گوردون» و «نیوتون هیث» در روزهای اوج امپراتوری ملکه ویکتوریا به مصاف هم رفتند، کسی فکر نمی‌کرد که این رقابت تا بیش از 130 سال دوام آورد. اما این اتفاق رخ داد؛ در هر حالی که در اواخر قرن 19 وست‌گوردون به منچسترسیتی و نیوتون‌هیث به منچستریونایتد تغییر نام دادند اما در ماهیت دربی منچستر تغییری ایجاد نشد. هنوز هواداران سیتی از دو برد (6ـ1) در سال‌های 1926 و 2011 و برد (5ـ0) مقابل یونایتد با افتخار یاد می‌کنند و شیاطین هم به برد (5ـ0) سال 94 می‌نازند. زیرا هواداران حاضرند تیمشان سقوط کند، اما به رقیب همشهری نبازد! در بین تمام رکوردداران، نام «ریان گیگز» ولزی در این دربی می‌درخشد. بازیکنی که 36 بار دربی منچستر را تجربه کرده است. اما در بازی‌های دو تیم، چه اتفاقات دیگر رخ داده است؟

دیداری لذتبخش در قرن 19

در روز 12 نوامبر 1881 وست‌گوردون (من‌سیتی) که در آن ایام با نام «سنت‌مارکز» هم شناخته می‌شد میزبان نیوتون‌هیث شد که با پیراهن زرد و سبز در میادین حاضر می‌شد. مسابقه با 3 گل به سود نیوتون‌هیث (یونایتد) خاتمه یافت. در حالی که خبرنگار نشریه اشتون از مسابقه با عنوان «دیداری لذتبخش» یاد کرد. آن روزها این دو تیم، با نگاهی کاملاً معمولی و گمنام در بین سایر تیم‌های شهر منچستر بودند و هیچ نقطه شاخصی، آن‌ها را در بین سایر تیم‌ها متمایز نمی‌کرد. اما پس از یک دهه شرایط متفاوت شد. وست‌گوردون به «آردویک سیتی» تغییر نام داد و طبق گزارش‌های مانده از آن روزها تبدیل شد به «تیمی با استانداردهای جهانی». دو تیم به قدرت‌های شهر منچستر بدل شدند و بین سال‌های 1888 تا 1893 تمامی عناوین «منچستر کاپ» به دو تیم تعلق یافت. پس از آن که اتحادیه فوتبال باشگاهی انگلستان تأسیس شد. دو تیم چند تلاش ناموفق برای حضور در لیگ داشتند تا این که سرانجام نیوتون در 1892 و در چهارمین تلاش پیاپی خود، وارد لیگ یک شد. آردویک هم در همان سال‌، کار خود را در لیگ 2 شروع کرد.

دربی‌ منچستر در دسته دوم

اولین دیداری که در تیم در لیگ با هم برگزار کردند، به فصل 95ـ1894 بازمی‌گردد. در سوم نوامبر 1894، سرخپوشان که همچنان نام نیوتون هیث را یدک می‌کشیدند. در لیگ دو انگلیس با نتیجه (5ـ2) منچسترسیتی را شکست دادند. در آن روز 14 هزار نفر به «هاید رود» آمده بودند. مسابقه برگشت نیز در روز اول ژانویه 1895 با برتری (4ـ1) نیوتون‌ خاتمه یافت. در این بازی نیز 12 هزار نفر به استادیوم نیوتون (بنک‌استریت) آمدند. دو تیم تا پایان سال 1903، ده بار دیگر در دسته دوم مقابل هم قرار گرفتند که 4 پیروزی از آن یونایتد شد و دو برد از آن سیتی. تعداد تماشاگران حاضر در بنک استریت نیز تا 40هزار نفر افزایش یافت. این آخرین مسابقاتی بود که دو تیم در لیگ دو انجام دادند و پس از آن، هرگز دو تیم به صورت همزمان در این لیگ حضور نیافتند و تمامی مسابقات آن‌ها در لیگ 1 (و بعدها لیگ برتر) برگزار شد.

از من سیتی به یونایتد

دو تیم برای اولین بار در اول دسامبر 1906 در لیگ یک با هم مسابقه دادند. 40 هزار تماشاگر به هایدرود آمدند و برتری (3ـ0) منچسترسیتی را دیدند. درآمد حاصل از فروش بلیت این دیدار، بالغ بر 1000 پوند شد؛ رقمی که برای آن عصر، بی‌نظیر بود. در همان ایام منچسترسیتی در ماجرای پرداخت غیرقانونی حقوقی به بازیکنانش از طرف اتحادیه گناهکار شناخته شد و 17 بازیکن این تیم محروم شدند. به این ترتیب تیم فاتح جام حذفی در سال 1904 از هم پاشید و زمانی که محرومیت بازیکنان در ژانویه 1907 خاتمه یافت چهار ستاره من‌سیتی راهی یونایتد شدند. این نفرات عبارت بودند از جیمی بنیستر، هربرت برگس، بیلی مردیت و سندی ترنبول. آن‌ها به یونایتد کمک کردند تا برای اولین بار در سال 1908 فاتح لیگ شود. برخلاف امروز، در آن ایام انتقال بازیکنان از تیم‌های همشهری به یکدیگر، به سادگی انجام می‌شد و باشگاه‌ها تلاش می‌کردند که به رفقای همشهری کمک کنند. یک فصل بعد، کرنبول به اولین بازیکن تاریخ دربی بدل شد که از مسابقه اخراج می‌شود.

یک رسم فراموش شده

تا قبل از جنگ جهانی دوم، و از 1908 تا 1937 دربی منچستر 10 بار به سود یونایتد و 10 بار به نفع سیتی خاتمه یافت. آن روزگار، اکثر تماشاگران عادت داشتند که وقتی سیتی میزبان بود، برای تشویق این تیم به «مین‌رود» می‌رفتند (این استادیوم از 12 سپتامبر 1925 محل برگزاری بازی‌های سیتی شد) و یک هفته بعد و به هنگام میزبانی یونایتد، راهی اولد‌ترافورد می‌شدند که اولین بار در 17 سپتامبر 1907 میزبان دربی‌ شد و 60 هزار نفر را در خود جای داد. دربی‌ 12 سپتامبر 1925 دو تیم هم که با تساوی (1ـ1) خاتمه یافت، برای همیشه در تاریخ، ماندگار شد. زیرا از آن پس، تعداد دقیق تماشاگران هر دربی ثبت شد. در آن مسابقه 62994 نفر در مین‌رود، بازی را از نزدیک دیدند.

دربی زیر نور «نورافکن»

اولین دربی منچستر که زیر نور برگزار شد، مربوط به 26 فوریه 1889 در «بله ویواتلتیک گراند» است. برای اولین بار چراغ‌های الکتریکی در کناره‌های زمین روشن شدند و 10 هزار نفر بازی را از نزدیک دیدند. جایی که نیوتون هیث (3ـ2) برنده شد. این مسابقه خیریه برای کمک به خانواده‌های قربانیان فاجعه معدن زغال‌سنگ در هاید برگزار شده بود. پس از آن تا سال 1956 خبری از نورافکن در دربی نبود تا این که در جام خیریه 1956 دو تیم در برابر نورافکن‌ها مسابقه دادند. طبق رسم آن ایام، مسابقه باید در خانه قهرمان لیگ برگزار می‌شد. اما در اولدترافورد نورافکن‌ها نصب نشده بودند و به این ترتیب، دیدار در مین‌رود انجام گرفت.

دیدار دنیس‌لو

روز 27 آوریل 1974 روزی سرنوشت‌ساز برای یونایتد بود. یک هفته به پایان لیگ مانده بود و شیاطین قبل از مسابقه با استوک‌سیتی، در خانه مقابل سیتی ایستادند. یونایتد برای فرار از سقوط می‌جنگید و در همین حال امید داشت که نورویچ مقابل بیرمنگهام پیروز شود. بازی تا دقیقه 80 گلی در بر نداشت تا این که فرانسیس لی، توپ را به دنیس لو داد و این بازیکن در حالی که پشتش به دروازه بود، دروازه آلکس استینلی و تیم سابق خود را باز کرد. لو بلافاصله پس از گل تعویض شد و دیگر هرگز در لیگ بازی نکرد. اما تماشاگران خشمگین یونایتد به زمین هجوم آوردند. بازی به پایان نرسید و نتیجه (1ـ0) برای بازی منظور شد. سقوط یونایتد حتمی شد و این تیم با گل بازیکن سابق خود، راهی دسته دوم شد!

همسایه‌های پر سر و صدا

منچستریونایتد از اوایل دهه 90 در لیگ برتر به قدرت مطلق بدل شد و در همان حال، سیتی از لیگ یک، راهی دسته دوم شد! اما بعدها سیتی به روزهای اوج بازگشت تا عبارتی که آلکس‌فرگوسن درباره آن‌ها گفته بود، کم‌کم مفهوم خود را از دست بدهد. فرگوسن آن‌ها را «پرسر و صدا» نامیده بود و حال آبی‌های پر سر و صدا، موفق‌تر از یونایتد در لیگ ظاهر می‌شوند. هرچند که شاید در آینده، باز هم داستان دو تیم، حکایتی متفاوت از امروز داشته باشد.

دربی منچستر از نگاه آمار

از مجموع دیدارهای دو تیم، 72 برد از آن منچستریونایتد و 52 برد به سیتی رسیده است و 52 مسابقه دو تیم مساوی شده است. در لیگ سیتی 44 برد و منچستریونایتد 61 برد داشته‌اند و 51 مسابقه نیز مساوی شده است. در جام حذفی یونایتد 6 بار برده است و سیتی 3 بار. دو مسابقه دو تیم در کامیونیتی شیلد با برتری شیاطین سرخ خاتمه یافت و در لیگ کاپ، یک بازی مساوی شده است و هر دو تیم 3 بار در برابر رقیب برنده شده اند.

بهترین گلزنان

• 1ـ وین رونی (یونایتد): 11 گل
• 2ـ جوهایس (سیتی) و فرانسیس لی (سیتی): 10 گل
• 3ـ بابی چارلتون (یونایتد): 9 گل
• 4ـ سرخیو آگوئرو، کالین بل (سیتی)، اریک کانتونا (یونایتد)، جو اسپنس (یونایتد): 8 گل
• 5ـ پل اسکولز (یونایتد)، دنیس ویولت (یونایتد): 7 گل

مقایسه افتخارات دو تیم

یونایتد در لیگ 20 بار قهرمان شده است و سیتی 4 بار. در جام حذفی نیز شیاطین سرخ در قهرمانی‌ها (12ـ5) پیش هستند. در لیگ کاپ (جام اتحادیه) یونایتد (5-4) در کسب مقام اول پیش است و در کامیونیتی شیلد (جام خیریه) یونایتد (21ـ4) پیش است. در جام باشگاه‌های اروپا منچستر یونایتد 3 بار قهرمان شده است اما سیتی هرگز این افتخار را کسب نکرده است. آبی‌ها در سوپرکاپ اروپا، جام بین قاره‌ای و جام جهانی باشگاه‌ها نیز تا به حال حضور نداشته‌اند. اما یونایتد هر یک از این جام‌ها را یک بار برده است. ضمن این که هر دو تیم یک بار برنده جام یوفا شده‌اند. به این ترتیب منچستریونایتد 66 بار طعم قهرمانی و کسب جام را چشیده است. در حالی که سیتی 18 بار به افتخار دست یافته است.