چرا نباید ایستاده آب نوشید
در کتاب نفیس حلیه المتقین علامه مجلسی (اعلی الله مقامه) اشاره ای به این پاسخ دارند و آن این است که: «احادیث بسیار وارد شده است که ایستاده آب خوردن خوب است و آب را به یک نفس خوردن خوب است و لیکن بهتر است به سه نفس خورده شود و در روز ایستاده بخورد و در شب نشسته». آنگاه ایشان چهار روایت را نقل می کند. مفاد یکی از روایات نقل شده از امام صادق علیه السلام این است که آب ایستاده خوردن باعث غلبه زرداب و صفرا می شود. و در حدیث دیگر آن حضرت فرمود که ایستاده آب خوردن بیشتر باعث قوت و صحت بدن می شود. اما دو روایت مخالف این مطلب نیز نقل می کند. یکی از علی علیه السلام که از آن حضرت نقل شده که فرمود: در حالت ایستاده آب مخورید زیرا باعث دردی می شود که دوا نداشته باشد مگر آن که خدا عافیت دهد. و در حدیث صحیح دیگر از امام صادق علیه السلام نقل شده است که آن حضرت فرمود: در حالت ایستاده آب مخورید و بر دور هیچ قبر گردش نکنید و دور مزن و در آب ایستاده بول مکن، پس هر که چنین کند و بلائی به او برسد ملامت نکند مگر خود را. همان طور که ملاحظه می کنید دو دسته روایات داریم که دلالت آنها با هم متفاوت است. از نظر کارشناسان دینی و فن استنباط و اجتهاد در صورت صحت سند همه این روایات بهترین راه و عاقلانه ترین راه که مورد تأیید عقل و عقلا است جمع بین مفاد این روایات در حد امکان است. لذا در اصول فقه که علم رصد استنباط و اجتهاد است، این قاعده معروف است که «الجمع مهما امکن اولی من الطرح». نتیجه جمع این روایات همان طور که علامه مجلسی از فقیه عالی مقام مرحوم شیخ صدوق که از ارکان فقه شیعه است نقل کردند «ابن بابویه (مرحوم صدوق) علیه الرحمه گفته است که مراد از این احادیث (که ایستاده آب خوردن را نهی می کند) آب خوردن شب است.» گرچه ممکن است به طرق دیگر نیز بتوان بین از روایات جمع کرد و لیکن چون مرحوم صدوق در نقل روایات و احادیث اهل بیت از بزرگان این فن بوده و کتب روائی او منابع اصلی تلقی می شود، احتمالا به قرینه سایر روایات که در دسترس داشته و ملاحظه فرمودند، این گونه بین مفاد روایات جمع نموده و چنین استنباطی نمودند.
هیچ یک از دستورات الهی و تکالیف شرعی بدون حکمت و مصلحت وضع نشده اند، گرچه ما نمی توانیم به همه این حکمت ها آگاهی پیدا کنیم زیرا تنها به اندازه اطلاعات و به میزان معلومات بشری خود در هر عصر و زمان می توانیم فلسفه و اسرار احکام الاهی را دریابیم، نه همه آنها را و اصولاً با عمق و وسعت آن دستورات و محدودیت علم ما، نباید غیر از این انتظار داشته باشیم.
ولی با توجه به اینکه خدای حکیم و عادل هیچ قانونی را بی حکمت وضع نکرده است ما یقین داریم که هیچ تکلیفی خالی از حکمت و مصلحت خاص خود نیست و خداوند متعال هرگز فرمانی را به ضرر بنده اش صادر نمی کند بلکه هر دستوری که به ما می دهد، صلاح و خیر ما در آن است.
بر همین اساس روحیه بندگی اقتضا می کند تا فرمانبرداری بی چون و چرای پروردگار خود باشیم و همه دستورات او را اطاعت کنیم .
با این حال در احادیث به حکمت نوشیدن آب به طور ایستاده در روز و به طور نشسته در شب، اشاره شده است که به برخی اشاره می شود:
الف) حضرت امام صادق (ع): «آب نوشیدن به حالت ایستاده در شب، زرد آب را در بدن ایجاد می کند.»
ب) حضرت امام صادق (ع): «نوشیدن آب در روز به حالت ایستاده موجب فزونی عرق و بیشتر شدن نیروی بدن می گردد.»
ج) حضرت امام صادق (ع): «ایستاده آشامیدن آب در روز، غذا را گوارا می سازد و ایستاده آشامیدن آب در شب، زرد آب می آورد.
علت اینکه گفتن شب ایستاده آب نخورین به خاطر جاذبه ماه هست که تمام مایعات رو به سمت بالا میکشونه