- آسمونی
- مجله اینترنتی
- دین و اندیشه
- قرآن کریم
- معرفی سوره المزمل
معرفی سوره المزمل
مزمل
مزمّل در اصل متزمّل است يعنى آنكه به لباسش پيچيده است .
مفهوم کلی سوره
يادآورى توحيد و معاد؛
لزوم آمادگى روحى رهبر الهى ؛
اهميت نماز شب و قرائت قرآن .
اسامی سوره
مزمّل
علت نام‌گذاری
«سوره مزمّل»؛ نام اين سوره، مزمّل به معناى «جامه به خود پيچيده» است كه از آيۀ اول آن گرفته شده است.
تعداد آیات
سوره مزمّل بیست آیه دارد.
تعداد کلمات
سوره مزمّل دویست‌وهشتادوپنج کلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
تعداد حروف
سوره مزمّل هشتصدوسی‌وهشت حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه ها
مهم ترين هدف سوره مزمل ارائۀ برنامه اى عبادى، اجتماعى و اقتصادى براى آماده ساختن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مسلمانان است.
محتوا و موضوعات
محتواى سوره مزمّل را مى توان در پنج بخش خلاصه كرد:
بخش اول: آيات آغاز سوره است كه پيامبر را به قيام شبانه براى عبادت و تلاوت قرآن دعوت مى كند، و براى آمادگى براى پذيرش يك برنامه سنگين آماده مى سازد.
بخش دوم سوره: او را به صبر و شكيبايى و مقامت و مدارا با مخالفان در اين مقطع خاص دعوت مى كند.
در بخش سوم: بحثهايى پيرامون معاد، و ارسال موسى بن عمران به سوى فرعون و سركشى و سپس عذاب دردناك او را بيان مى دارد.
در بخش چهارم: دستورات شديدى را كه در آغاز سوره پيرامون قيام شبانه آمده است به خاطر گرفتاريهاى مسلمانان تخفيف مى دهد.
و در بخش پنجم: يعنى آخرين بخش سوره، بار ديگر دعوت به تلاوت قرآن، و خواندن نماز و دادن زكات و انفاق فى سبيل اللَّه و استغفار مى نمايد.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب گويد: كه پيغمبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «كسى كه سوره مزمّل را قرائت كند سختى در دنيا و آخرت از او برداشته می‌شود».
منصوربن‌حازم از امام صادق عليه السلام روايت نموده كه فرمود: «كسى كه سوره مزمّل را در نماز عشاء يا در آخر شب قرائت كند، شب و روز و خود سوره به نفع او گواهى و شهادت دهند و خداوند او را زندگانى پاك داده و پاكيزه او را مي‌ميراند».
محل نزول
بعضى از مفسّرين گفته اند تمام سوره مزمّل در مكّه نازل شده و بعضى گفته اند در مدينه، و بعضى هم گفته اند كه برخى از آن مكّى و برخى هم مدنى ميباشد.
زمان نزول
تاريخ نزول سوره مزمّل ما بين ابتداء وحى و هجرت مسلمين به حبشه است و بعد از سوره ن وَ الْقَلَم نازل شده است.
فضای نزول
با توجه به اینکه سوره مزمّل از نخستين سوره هايى است كه در اول بعثت نازل شده است فضایی را که خداوند متعال برای پیامبر ترسیم می نماید فضای آمادگی روحی و روانی و همت مضاعف برای پذیرش مسئولیتی بس عظیم می‌باشد.
اين سوره رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را امر مى كند به اينكه نماز شب بخواند، تا به اين وسيله آماده و مستعد گرفتن مسئوليتى گردد كه به زودى به او محول مى شود، و آن قرآنى است كه به وى وحى خواهد شد، و دستورش مى دهد در برابر حرفهاى بيهوده اى كه دشمنان مى زنند، و شاعر و كاهن يا ديوانه اش مى خوانند صبر كند، و به نحوى پسنديده از آنان كناره گيرى نمايد، و در اين آيات تهديد و انذارى هم به كفار شده، و حكم صبر را به همه مؤمنين تعميم داده، در آخر تخفيفى را كه براى رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و مؤمنين قائل شده ذكر مى كند.
ترتیب در مصحف
سوره مزمّل هفتادوسومين سوره در چينش كنونى قرآن است.
ترتیب بر اساس نزول
سوره مزمّل سومين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره قلم نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سوره جنّ را به ذكر پيامبران پايان داد سوره مزمّل را به نام پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله شروع نمود.
ویژگی
سوره مزمّل از نخستين سوره هايى است كه در اول بعثت نازل شده است حتى بعضى گفته اند: دومين يا سومين سوره اى است كه بر قلب مقدس نبى اكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.
سوره مزمل از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.
روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.
