- آسمونی
- مجله اینترنتی
- گردشگری
- ایرانگردی
- آشنایی با استان مرکزی
آشنایی با استان مرکزی
آسمونی : استان مرکزی تقریباً در مرکز ایران قرار دارد. این استان از شمال به استانهای تهران و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای تهران، قم و اصفهان محدود است. این استان با مساحتی معادل 29٬530 کیلومتر مربع حدود 1، 82 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص دادهاست. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری درسال 1375، استان مرکزی دارای 8 شهرستان، 15 بخش، 19 شهر، 60 دهستان و 1٬394 آبادی دارای سکنه و 46 آبادی خالی از سکنهاست. مرکز این استان شهر اراک است. شهرهای مهم این استان عبارتاند از: خمین، ساوه، محلات، دلیجان، تفرش، شازند ، فراهان ، آشتیان و اراک. استاندار استان مرکزی علی اکبر شعبانی فرد است.
مردم و زبان
جمعیت استان طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1385 بالغ بر 1326826 بودهاست که از این تعداد 1015375 باسواد بودهاند. بیشتر مردم استان مرکزی به زبان فارسی سخن میگویند. در دلیجان مردم به زبان راجی حرف میزنند که ریشه در زبان مادی دارد. در کنار فارسی گویشهایی مانند لری و لکی و وفسی و همچنین در بسیاری از روستاهای اطراف مناطقی مانند اراک، سربند و ساوه و شهرهایی مثل شازند و خنداب، ترکی آذربایجانی و ترکی خلجی نیز رواج دارد. زبان کردی در این استان در میان ایل کلهر دیده میشود و زبان راجی نیز در مناطقی از دلیجان و محلات و نراق استفاده میشود. زبان تاتی نیز در برخی قسمتها مانند شرا، کزاز و سربند صحبت میشود.همچنین اقلیتهای مذهبی مانند ارامنه و زرتشتیان و تعداد کمی از یهودیان نیز در استان موجود هستند که به زبان خویش سخن میگویند. شمار روستاهای فارسینشین در استان بیشتر از روستاهای ترکنشین است و در زبان ایشان ته لهجهای دیده میشود. در گروههای ترکزبان مناطق مختلف استان همچون شهرستان خمین، زبان ترکی کمکم به دست فراموشی سپرده میشود و بهجز چند روستا جوانان رغبتی به یادگیری و استفاده از آن، ندارند.
محصولات کشاورزی
غلات شامل گندم، جو، ذرت دانهای و... حبوبات پنبه چغندرقند محصولات جالیزی مانند خربزه، هلو، شلیل، آلو، توت درختی و فرنگی و... گیاهان دارویی
دین
قبل از ورود اسلام به ایران اهالی این منطقه پیرو دین زرتشتی بودند و وجود آتشکدههای گوناگون مانند آتشکوه وره در آشتیان و آتشکده خورهه در محلات و آتشکده برزو در راهجرد شاهد این مدعاست.هم اکنون اهالی استان مرکزی اکثرا مسلمان و شیعه هستند و مسیحیان ارمنی و زرتشتیان و عدهای کم از کلیمیان از اقلیتهای مذهبی این استان هستند.
صنایع دستی
در اکثر شهرستانهای استان مرکزی صنایع مختلف دستی وجود دارند که عمدتاً خاص عشایر منطقهاند. عشایری که در محدوده استان زندگی میکنند، بومی منطقه نیستند و اکثر آنها از نواحی دیگر به این منطقه مهاجرت کرده و سکنی گزیدهاند. مهمترین گروههای ایلی استان شامل شاهسونها، ایل کلهکویی، ایل میش مس (مست)، ایل خلج، ایل راوه و ایل کرد (کلهر) هستند که به ویژه زنان و دختران انواع صنایع دستی را در آنها تولید میکنند. مهمترین صنعت دستی استان فرش است که فرش ساروق از شهرتی جهانی برخوردار است. علاوه بر آن گیوه که نوعی پاپوش دستدوز تولید شده از نخهای قالیست، از جمله صنایع دستی در خور توجه این استان است که در سنجان و وفس تولید میشود.
موقعیت اقتصادی
بخشهای خدمات، صنعت و کشاورزی به ترتیب اهمیت اساس اقتصاد استان را تشکیل میدهد. از جمله صنایع مهم این استان میتوان به صنعت ماشینسازی، هپکو٬ کابل سازی، آلومینیم سازی، واگنسازی، قند، صنایع دستی و... اشاره کرد.
