- آسمونی
- مجله اینترنتی
- هنر
- صنایع دستی
- چادرشب بافی هنر زنان قاسم آباد گیلان
چادرشب بافی هنر زنان قاسم آباد گیلان
معرف چادرشب بافی
چادرشب بافی هنوز هم یکی از مهم‌ترین صنایع دستی منطقه شرق گیلان به ویژه منطقه روستایی قاسم‌آباد از توابع شهرستان چابکسر به شمار می‌آید. چادرشب بافی و نمد مالی دو صنعت دستی شاخص منطقه قاسم آباد بوده‌اند، که نمدمالی حرفه‌ای کاملا مردانه و چادر شب بافی کاملا زنانه بوده است. برخلاف نمدمالی که اکنون ردپایش را تنها در یک خانه در قاسم آباد و چند خانه در رامسر می‌توان یافت، چادرشب بافی اگر چه رونق پیشین را ندارد، اما هنوز از رواج نسبی خوبی برخوردار است. هنوز پاچال در گوشه تلار خانه‌های قاسم‌آباد و یا در کنج اتاق‌ها به چشم می‌خورد و همچنان دخترانی هستند که برای یادگیری این هنر نزد استادان این فن می‌روند.
در گذشته پاچال بخشی از زندگی زنان قاسم‌آباد را تشکیل می‌داده است. هر دختری پیش از رفتن به خانه شوهر باید برای خود و فامیل شوهر چادرشب می‌بافته است. این پارچه‌ها با توجه به نقش‌شان کاربردهای گوناگونی داشته‌اند: لباس مردانه و زنانه، رختخواب پیچ، زیرانداز، کمردبد و .... . همچنان رسم است مادران چند چادر شب یکرنگ گرانبها در جهاز دخترانشان قرار می‌دهند یا به عنوان چشم‌روشنی به عروس هدیه می‌دهند. در عروسی‌ها پشت سر عروس و داماد پارچه چادرشب یکرنگ آویزان می‌کنند.
در گذشته چادرشب را با ابریشم می‌بافتند و از این رو از ارزش بالاتری نیز برخوردار بوده و به عنوان سرمایه خانواده به شمار می‌رفته است. خانواده‌ّ با فروش یک یا چند چادرشب سرمایه کار و کشاورزی یا خرید و ساخت خانه را فراهم می‌کرده است. امروزه هم چادرشبهای ابریشمی قدیمی از ارزش خوبی برخوردار هستند و به عنوان گنجینه‌ای گرانبها در صندوقچه‌ها نگهداری شده و تنها سالی یک بار هنگام عید برای هوادهی و جلوگیری از بیدزدگی بیرون آورده می‌شوند. تلار چوبی خانه‌های قاسم‌آباد وقتی با این چادرشب‌ها رنگارنگ است دیدنی‌تر از همیشه است.
چادرشب همواره به صورت ذهنی بافته می‌شده و این روند هنوز هم ادامه دارد. هنگام چله کشی زنان صاحب نظرتر بر روی رنگ و چیدمان رنگ نخ‌های چله نظر می‌دهند و این انتخاب‌ها به حس و حال‌شان خیلی بستگی دارد. اگر چادرشب یکرنگ بافته شود، چله کشی ساده‌تر و تنها از یک رنگ استفاده میشود اما هر نقشی که بر روی چادرشب می‌افتد، در هر زمان با رنگش گویای حس بافنده‌اش است و بافنده به صورت ذهنی رنگ و طرح را انتخاب می‌کند.
فرایند ثبت جهانی چادرشب بافی
فرآیند ثبت جهانی روستای قاسم آباد از اسفند ماه پارسال آغاز شد که پس از طی مراحل فشرده و پذیرش پروپوزال ارسالی به شورای جهانی صنایع دستی ، غاده حجاوی رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی به همراه کوین موری و ویدا توحدی از ارزیابان رسمی این شورا ، اوایل دی ماه امسال از این روستا بازدید کردند.
و سرانجام شورای جهانی صنایع دستی در تاریخ 8 بهمن امسال مطابق با 28 ژانویه 2020 ، روستای قاسم‌آباد رودسر را با محوریت چادرشب بافی در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی ثبت کرد.
