در این مقاله با مسیر یادگیری کار با تجهیزات اتوماسیون صنعتی از قبیل PLC و HMI آشنا میشوید و پس از آن یک نمونه پروژه صنعتی را با هم بررسی میکنیم.
سرفصل های این مطلب:
بعد از گرفتن لیسانس برق از دانشگاه وقتش بود که یکی از شاخههای برق را به صورت جدی دنبال کنم. یکی از شاخههایی که توجه من را به خود جلب کرده بود حوزه اتوماسیون صنعتی بود. از آنجایی که چند تا از دوستان من در اتوماسیون صنعتی فعالیت میکردند، من هم تصمیم گرفتم وارد این صنعت شود. من آموزش اتوماسیون صنعتی را ابتدا از مقالات و ویدیوهای آموزشی داخل اینترنت شروع کردم. با مفهموم اتوماسیون صنعتی بیشتر آشنا شدم و با تجهیزات سادهای مثل انواع سنسورها آشنا شدم. سنسورهایی مثل دما، کنترل حرکت، کنترل کیفیت هوا، RTD و غیره. سپس کمی بیشتر آموزش اتوماسیون صنعتی را در بر گرفتم و با دستگاهی به نام PLC آشنا شدم.
PLC مهمترین تجهیز در اتوماسیون صنعتی است که امکان کنترل و نظارت بر سایر تجهیزات و دستگاههای صنعتی و مکانیکی را برای ما فراهم میسازد. برندهای مختلفی هستند که پی ال سی تولید میکنند، ولی تعداد محدودی از آنها در ایران موجود هستند. برخی از این برندها دلتا، زیمنس و فتک است که به راحتی در بازار یافته میشوند. تصمیم گرفتم با پی ال سی دلتا کار را شروع کنم. با دوستان اتوماسیون کارم مشورت کردم و آنها گفتند که برند دلتا بخاطر قیمت مناسب و راحتی کار باهاش بهترین برند برای یادگیری هستش. برای همین در کوگا عبارت <<آموزش PLCدلتا>> را سرچ کردم و از سایت نیک صنعت دورههای رایگان پی ال سی دلتا را مشاهده کردمو بعدا در دوره آموزشی حضوری این شرکت هم حضور پیدا کردم تا به صورت عملی و اصولی کار با این تجهیزات را یاد بگیرم.
دوره حضوری برای کسانی که میخواهند شروع به برداشتن پروژه و کسب درآمد کنند الزامی است. کار به صورت عملی با تجهیزاتی مثل پی ال سی، اینورتر و اچ ام آی قبل از انجام یک پروژه واقعی ضروری است و نمیتوان یک پروژه برداشت در صورتی که شما حتی یکبار هم پی ال سی رو از نزدیک ندیدید یا باهاش کار نکردید.
بعد از یادگیری PLC با تجهیزات دیگر اتوماسیون صنعتی که با پی ال سی گره خورده اند آشنا شدم. اولین این تجهیزات اینورتر یا همان درایو بود که برای کنترل موتورهای صنعتی استفاده میشود. در حین یادگیری اینورتر با تجهیز دیگری به نام تاچ پنل (HMI) آشنا شدم. تاچ پنل در واقع یک صفحه نمایش لمسی است که برای رابط کاربری سادهتر و راحتتر استفاده میشه و به تجهیزاتی مثل پی ال سی و اینورتر متصل میشود.
اولین پروژه اتوماسیون صنعتی من پروژه بهینه سازی یک سیستم پیچیده و صنعتی است بود. این پروژه را دوستان قدیمی دانشگاهی من برداشته بودند و به من پیشنهاد دادند که برای کسب تجربه به آنها ملحق شوم و این سیستم را بهینه و بروز رسانی کنیم. در این قسمت میخوام اولین پروژه اتوماسیون خودم رو به همراه چالشها و راهحل های این پروژه برایتان شرح دهد.
اولین مرحله هر پروژهای شناخت و درک کامل از آن پروژه است. در این پروژه که میخواستیم میزان بهرهوری و راندمان را بالا ببریم، ابتدا پروسه و فرآیند خط تولید را از ابتدا تا پایان بررسی کردیم و همچنین تمامی تجهیزات، دستگاهها، کابلها و سیمبندی ها را جهت اطمینان از سلامت و کیفیت چک کردیم تا مطمئن شویم تمام تجهیزات و ماشین آلات این سیستم به درستی کار میکند. در نهایت برای قیاس افزایش راندمان قبل و بعد از پروژه، میزان برق و انرژی مصرفی این سیستم را اندازه گیری کردیم.
مشکل دیگری که متوجه آن شدیم خطا در برخی از اینورترهای این سیستم بود. با این که اینورترها توان بالایی داشتند، همچنان با خطای OL یا Overload مواجه میشدیم که دلیل آن خرابی سختافزاری و داخلی اینورتر بود. با توجه به بودجه محدود با مشورت با کارفرما به این نتیجه رسیدیم که اینورتر جدید نخریم و همین اینورتر ال اس خود را به نمایندگی LS برای تعمیر بسپاریم. پس از ارسال اینورتر جهت تعمیر، پس از چند روز اینورتر تعمیر شده برای ما ارسال شد و اینورتر بدون خطا مشغول به کار شد.
با اینکه پی ال سی قبلی این پروژه به درستی کار میکرد، ولی مشخص بود که بعد از سالها کار عمر این پی ال سی به انتها دارد میرسد. برای همین تصمیم گرفته شد این پی ال سی قدیمی که آخرای عمرش بود را با یک پی ال سی مدل جدید و نو جایگزین کنیم.
یکی از مشکلاتی که در این پروژه با آن مواجه شدیم، خوردگی سیمها و کابلهای قدیمی سیستم بود. به دلیل نگهداری نادرست و زمان این سیمها دچار خوردگی شده بودند که برای افزایش راندمان و کاهش انرژی مصرفی لازم بود حتما این سیمها را برداریم و از نو سیمکشی کنیم. این پروسه با اینکه خیلی ساده بود، ولی بسیار مهم و زمانبر بود، ولی با صرف مقداری زمان بیشتر توانستیم سیم کشی جدید را به درستی انجام دهیم.
پس از اجرا و اعمال تغییرات فوق در پروژه، زمان تحولی پروژه بود، ولی قبل از آن باید یک تست دیگر از میزان مصرف بر برق سیستم میگرفتیم و با مقایسه آن با مقدرا قبلی میزان افزایش راندمان و مصرف انرژی را بر حسب درصد حساب میکردیم. پس از جرای تست و محاسبات به رقم 24% رسیدیم که فراتر از انتظارمان بود. پس از تحویل پروژه و دریافت دستمزد آنرا بین 3 سه نفری که بودیم تقسیم کردیم. اولی کسب درآمد من در اتوماسیون صنعتی شرینی خاصی داشت، به طوریکه بعد از تحولی پروژه میخواستم سریع یک پروژه دیگه را انجام دهم.
یکی از شیرین ترین بخشهای انجام پروژههای صنعتی هستش که وقتی شما یک پروژه را به درستی و موفقیت به پایان برسانید، احتمال اینکه کارفرما برای پروژههای بعدی خود با شما تماس بگیرد بسیار بالاست، همین اتفاق هم افتاد و بنده برای بار دوم به محل کارخانه رفتم و روی دستگاه جدید آنها کار کردم.
دستگاه از نظر مکانیکی تقریبا تکمیل بودش ولی از نظر برقی ناقص بودش و یکی از نقصهای آن نبود اینورتر بودش، کارفرما برای این پروژه به دنبال یک اینورتر با کیفیت ولی با قیمت اقتصادی بود و بنده با توجه به شناخت خود با برندهای متفاوت، برند INVT را به آنها پیشنهاد دادم و فرآیند خرید آنرا هم از نمایندگی اینوت در لاله زار تهران خریداری کردم.
اتوماسیون صنعتی شاخه ای از رشته برق است که علاقهمندان اتوماسیون و صنعت میتوانند آن را برای کسب درآمد در بر گیرند. در اتوماسیون صنعتی شما با تجهیزاتی مثل پی ال سی، اینورتر، HMI، سروو، انواع سنسورها و ... سروکار دارید. برای کسب درآمد با اتوماسیون صنعتی میتوانید در یک شرکت مشغول به کار شوید یا به صورت تنهایی به برداشتن و انجام پروژههای مختلف بپردازید. درنهایت اتوماسیون صنعتی حرفهای است که هرچه تخصص و تبهر شما در آن بالاتر باشد درآمد بیشتری از آن خواهید داشت، از این رو جای پیشرفت همیشه براش شما وجود دارد.