- آسمونی
- مجله اینترنتی
- فیلم و سینما
- نقد فیلم
- نگاهی به فیلم جنگ جهانی سوم
نگاهی به فیلم جنگ جهانی سوم
۸ شهریور ۱۴۰۲
فیلم جنگ‌جهانی سوم
ظاهرا قرار بوده است فیلم جنگ‌جهانی سوم در مورد مردی باشد که مشکلات به او آنچنان فشار می آوردند که دست به کارهایی می زند که خودش را بیشتر به دردسر می‌اندازد.
نمی دانم چه کسی با خواندن این دو خطی تصمیم به تماشای فیلم می گیرد؟! زیرا همان طور که از این چند خط نشان می‌دهد فیلم نه هیجانی دارد، نه سری و نه انتهایی، نه حتی قهرمانی. شکیب ( محسن تنابنده) کارگر ساده ای است که هر کاری انجام می دهد تا پولی به دست بیاورد. او گوشه ی میدانی نشسته که برای کار سر صحنه ی فیلم برداری به سراغش می آیند.
ظاهرا یکی دو روزی گذشته زیرا گذر زمان در فیلم مشخص نیست وبدون این که مای مخاطب فرقی بین او و سایر کارگران ببینیم، ناگهان تبدیل به شخصیت مورد توجه تهیه کننده می شودو به همین دلیل یکی دیگر از کارکنان صحنه، به او حسادت می کند و ظاهرا به نظر می رسد که قرار است او مشکلاتی برای «شکیب »به وجود بیاورد. مخاطب به امید شکل گرفتن تنش از این طریق، منتظر می ماند اما متوجه می شود که وی تنها با یکی دو جمله مثلا انتقامش را می گیرد!!
باز بدون این که مخاطب دلیلش را متوجه شود کارگردان «شکیب »را برای بازی در نقش هیتلر انتخاب می کند و تماشاچی سردرگم هم با شنیدن این جمله " حتما یه چیزی در تو دیده" مجبور است قضیه را بپذیرد. اما حتما این سوال در ذهنش نقش بسته که چرا از یک بازیگر دیگر دعوت به همکاری نشده است؟ این سوال حتما در ذهن هومن سیدی جوابی داشته اما درست این است که مخاطب هم متوجه چرایی قضیه بشود. چندان راه دوری هم نمی رود زیرا فیلمی که در ده دقیقه ی آخر شروع می شود، حداقل باید برای دقایق ابتدایی چیزی برای عرضه کردن داشته باشد.
مثلا کارگردان دیده که «شکیب »استوار و محکم است و حقش را می گیرد و برای خواسته اش می جنگد بنابراین تصمیم می گیرد او را برای نقش هیتلر انتخاب کند، این گونه هم مخاطب توجیه می‌شود هم این که کنش های شکیب در آخر داستان معنا پیدا می کند. این تا این جا؛ شکیب عاشق دختری کر و لال شده است. دختر که دقیقا معلوم نیست چه کاره بوده و چه مشکلاتی داشته از جایی که هست فرار می کند و به شکیب پناه می برد.
فارغ از این که زبان اشاره با اختلاف زیباترین زبان دنیاست، اما مخاطب باید از زیرنویس بهره مند می شد تا اقلا فیلم یکنواخت و حوصله سر بر را با شنیدن حرف های این دو نفر، قابل تحمل تر می دید و کمتر متوجه ی کش آمدن فیلم می شد. مسلما هومن سیدی تصمیم داشته که فضای فیلمش یک دست باشد و کر و لال بودن دختر برجسته تر نشان داده شود اما متاسفانه باعث شده که ما شاهد صحنه هایی گنگ و کش دار باشیم.
در ابتدا گفتم که فیلم قهرمان نداشت. ممکن است که این سوال پیش آید که «شکیب »چه کاره ی فیلم است؟ جواب : هیچ. زیرا کاراکتر «شکیب »با قهرمان تعریف شده زمین تا آسمان تفاوت دارد. انقدری که تهیه کننده در فیلم برای نجات فیلمش به هر دری می زند و زمین و آسمان را به هم می دوزد و در این راه حاضر است هر بدی ای را انجام دهد، «شکیب »هیچ کنش فعالی ندارد.
او که خانواده اش را در زلزله از دست داده و کارگری بی سر و زبان و تو سری خور است، ناگهان تبدیل به قاتل می شود. این تغییر کاراکتر یا همان آرک شخصیت لازمه ی هر فیلمی است اما نه این گونه ناگهانی و بی مقدمه. او که تا حالا هر کسی هر چیزی گفته را پذیرفته چگونه دست به قتل عده ای می زند؟ این مسیر را چگونه جهیده؟ شکیب حتی بعد از مشاهده ی آتش سوزی لوکیشن هم هیچ رفتار خاصی نشان نداد و فقط گریه کرد و نالید و این رفتار را بعدا هم نشان داد و باعث القای هر چه بیشتر این احساس شد که او فردی بی دست و پاست که بعد از هر خرابکاری فقط می نالد.
اگر بسیاری از صحنه های بی مورد در فیلم حذف می شد و به جای آن مسیر تغییر قهرمان اصلی شکل می گرفت، اتفافات پایانی فیلم دلچسب تر می شد. این عوض شدن های ناگهانی است که باعث شد سکانس پایانی شبیه کمدی های سطحی از آب در بیاید خصوصا آن جملاتی که روی تیتراژ پایانی شنیده می شد، که شبیه تمرین هنرآموزان بازیگری سر کلاس از آب درآمده بود.
ما حتی برای «لادن »هم دلسوزی نکردیم، دختری بود که آمد و رفت و هیچ اثری روی قصه باقی نگذاشت. سوال بعدی در مورد انتخاب عنوان بزرگ جنگ جهانی سوم است، آیا نمی بایست اتفاق عظیمی رخ می داد تا فیلم برازنده ی این عنوان باشد؟ اتفاق عظیم نه به معنی متحد شدن کشورها، بلکه تحولی عظیم و عمیق در وجود کاراکترها یا سرنوشتشان. البته همه این نقاط ضعف چیزی از قدرت بازیگری «محسن تنابنده »کم نمی کند. ما که سال ها او را در نقش «نقی معمولی »در سریال پایتخت، دیدیم و شناختیم می توانیم به راحتی او را در هر کاراکتر دیگری بپذیریم بدون این که ردی از نقی در شخصیتش پیدا کنیم.
