خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره شناس و شاعر رباعی سرای ایرانی در دوره سلجوقی است.
رباعیات خیام، شهرت جهانی دارد.
در این بخش از شعر و ترانه آسمونی، دوبیتی های زیبایی از خیام گردآوری کرده ایم که در ادامه می بینید.
****************************
یک چند به کودکی به استاد شدیم
یک چند به استادی خود شاد شدیم
پایان سخن شنو که ما را چه رسید
از خاک برامیدیم و بر باد شدیم
****************************
هر چند که رنگ و روی زیباست مرا
چون لاله رخ چو سرو بالاست مرا
معلوم نشد که در طرب خانه خاک
نقاش ازل بهر چه آراست مرا
****************************
بر لوح نشان بودنیها بوده است
پیوسته قلم ز نیک و بد فرسوده است
در روز ازل بایست بداد
غم خوردن و نوشیدن ما بیهوده است
****************************
ساقی غم من بلند آوازه شدست
سرمستی من برون ز اندازه شدست
با موی سپید سرخوشم کز می تو
پیرانه سرم بهار دل تازه شدست
****************************
چون لاله به نوروز قدح گیر بدست
با لاله رخی گر تورا فرصت هست
می نوش به خر می که این چرخ کهن
ناگاه تو را چو خاک گرداند پست
****************************
این یک دو سه روز نوبت عمر گذشت
چون آب به جویبار و چون باد به دشت
هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت
****************************
مـن هیچ ندانم که مرا آن که سرشت
از اهل بهشت کرد یا دوزخ زشت
جامی و بتی و بربطی بر لب کشت
این هر سه مرا نقد و تو را نسیه بهشت
****************************
گر یک نفست ز زندگانی گذرد
مگذار که جز به شادمانی گذرد
هشدار که سرمایه سودای جهان
عمرست چنان کش گذرانی گذرد
****************************
گر می نخوری طعنه مزن مستان را
بنیاد مکن تو حیله و دستان را
تو غره به آن مشو که می می نخوری
صد لقمه خوری که می غلام است آن را
****************************
چون مرده شوم خاک مرا گم سازید
احوال مــرا عبرت مــردم سازید
خاک تن من به باده آغشته کنید
وز کـالبدم خشت سر خم سازید
****************************
امروز ترا دسترس فردا نیست
و اندیشه فردات به جز سودا نیست
ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست
کاین باقی عمر را بها پیدا نیست
