راه آهن جمهوری اسلامی ایران

راه آهن جمهوری اسلامی ایران آسمونی کشور ایران، در حال حاضر دارای 13437 کیلومتر (انتهای سال 1395)شبکه ریلی...

راه آهن جمهوری اسلامی ایران

آسمونی کشور ایران، در حال حاضر دارای 13437 کیلومتر (انتهای سال 1395)شبکه ریلی استاندارد و 96 کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط ریلی عریض است. ساخت و توسعه خطوط ریلی در ایران توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور انجام می‌پذیرد. نگهداری و تعمیر و هم‌چنین بهره‌برداری از این شبکه ریلی بر عهده شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

تاریخچه راه آهن جمهوری اسلامی ایران

پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق اولین راه‌آهن در ایران به سال 1848 میلادی از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی‌گردد و بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر مازندران) به آمل احداث گردید. این طرح اگرچه در نظر بود تا تهران ادامه یابد، ولی با کارشکنی‌های پیمانکارهای بلژیکی به شکست انجامید و خطوط آن، برچیده و برای احداث تلگراف استفاده شد. در سال 1882 (میلادی) و 1261 شمسی خط تراموایی بین تهران و شاه عبدالعظیم به طول 8700 متر کشیده شد. عرض این راه‌آهن یک متر بود و به وسیله مسیو بواتال فرانسوی اجرا شد و بعدها به یک بلژیکی واگذار شد.

در 9 نوامبر 1890 ناصرالدین شاه قاجار پیمان‌نامه‌ای با روسیه تزاری امضا کرد که ایران را از ساخت راه‌آهن تا ده سال بازمی‌داشت. این محدودیت در دسامبر 1899 برابر با شروط وام 60٬000٬000 فرانکی روسیه با دست‌خط مظفرالدین‌شاه برای ده سال دیگر تمدید شد.

در سال 1918 میلادی، راه‌آهنی از بوشهر تا برازجان به طول 60 کیلومتر توسط انگلستان کشیده شد. این خط آهن بیشتر جنبه نظامی داشت، اگرچه واردات کالای انگلستان را نیز از طریق بوشهر آسان می‌نمود. در پایان جنگ جهانی نخست، انگلستان پیشنهاد فروش این راه‌آهن را به شهرداری بوشهر نمود که متأسفانه بودجه شهرداری این شهر تکافوی خرید آن را نکرد و این مسیر توسط سازندگانش جمع‌آوری و مصالح آن به بصره انتقال یافت.

نخستین مسیر از خطوط ریلی موجود که در حال حاضر در کشور بهره‌برداری می‌شود مسیر تبریز به جلفا به طول 149 کیلومتر می‌باشد که در سال 1295 به بهره‌برداری رسید. همچنین این مسیر اولین و تنها خط برقی کشور می‌باشد. راه‌آهن میرجاوه به زاهدان در 1299 افتتاح شد. در دوره رضاشاه طرحی برای اتصال این راه‌آهن از مسیر بیرجند به مشهد در دست بررسی بوده‌است.

نواحی راه آهن جمهوری اسلامی ایران