اولین خبر ورزشی در ایران، در کدام مجله چاپ شد؟

اولین خبر ورزشی در ایران، در کدام مجله چاپ شد؟  /  اختصاصی آسمونی – مهدی زارعی

نشریات ورزشی ایران ، از نیرو راستی تا کیهان ورزشی

 

به گزارش ورزشی آسمونی ، انتشار نشریات ورزشی، برخلاف آن چه که بسیاری می پندارند، امری مربوط به امروز نیست و اولین بار در حدود 140 سال قبل بود که در ایالات متحده، مجله ای به نام« پلیس گازت» منتشر شد؛ مجله ای که تمامی مطالب آن به ورزش اختصاص داشت. در ایران نیز از حدود 120 سال قبل اولین نشانه ها از ورزش در مطبوعات به چشم خورد اما این خبرها و مطالب نه در نشریات تخصصی بلکه در لابه لای اخبار جراید دیده می شدند.

 

خبری عجیب از سر خوردن روی برف!

در سال 1275 ق. روزنامه وقایع اتفاقیه در بین خبرهای خود اطلاع داد که سه نفر از شاگردان توپخانه به رشته کوه البرز رفته اند. این خبر را می توان نخستین خبر مربوط به کوهنوردی و ورزش در مطبوعات ایران دانست. چند بعد میرزا تقی حکیم الممالک مطلبی درباره اسکی نوشت.مطلبی که البته هرگز جدی نگرفته نشد زیرا خیلی ها بر این باور بودند که سر خوردن روی برف و یخ توسط فرنگی ها کاری غیرممکن و دروغ است!

مجله ای هشتاد ساله

به گزارش آسمونی ، در سال 1314 اولین مجله تخصصی ورزشی که تنها به اخبار ورزشی می پرداخت، کار خود را در ایران آغاز کرد. « آیین ورزش» به همت مدیرعامل باشگاه شعاع کار خود را آغاز کرد. البته این بدان معنی نبود که پیش از مجله ناظرزاده کرمانی، هیچ گونه نشریه ای در ارتباط با ورزش چاپ نشده بود. در سال 1306همزمان با تصویب قانون ورزش اجباری در مدارس، نشریه ورزشی پیش‌آهنگی ایران توسط احمد امین‌زاده منتشر شد. این نشریه مجله‌ای تربیتی بود که در تکمیل روحیات دانش آموزان و تقویت حیات پیش‌آهنگی ایران می‌کوشید. پیش‌آهنگی ایران در قطع پستی و هر شماره در 20صفحه منتشر می‌شد که بخش‌هایی از آن به ورزش اختصاص داشت. یک سال پس از آن هم مجله ورزش توسط میرمهدی ورزنده در تهران به چاپ رسید.

 

صفخات ورزشی اطلاعات هفتگی

از روز اول فروردین 1320 مجله اطلاعات هفتگی کار خود را آغاز کرد. کاری که به صورت هفتگی تاکنون ادامه یافته است. اطلاعات هفتگی در ابتدا روزهای جمعه چاپ می شد و به مرور اولین صفحات آن به ورزش اختصاص یافت. این تصاویر حتی گاهی اوقات به روی جلد مجله نیز می رسید. عکس هایی از جعفرسلماسی پس از شکستن رکورد وزنه برداری جهان، حبیب بلور قهرمان کشتی، تیم منتخب اصفهان قهرمان فوتبال کشور در سال 1326و صحنه هایی از اسکی، چوگان، شیرجه و..تصاویری بودند که روی جلد اولین شماره های اطلاعات هفتگی جاودانه شدند. به مرور صفحات دوم و سوم نشریه نیز به وقایع مهم ورزشی اختصاص یافت و تا مدت ها مهم ترین اخبار ورزشی کشور در آن انعکاس می یافت.

 

انقلابی در ورزش با« نیرو راستی»

منوچهر مهران در دهه 20 خدمات فراوانی به ورزش ایران انجام داد. از جمله تاسیس باشگاه « نیروراستی» که در آن به ورزش هایی چون وزنه برداری، کشتی، کوهنوردی، زیبایی اندام و..پرداخته می شد. منوچهرمهران و همسرش طبقه ای از منزل خود را محل باشگاه اختصاص داده بودند و کمی بعد به فکر چاپ نشریه ای افتادند.  در روز چهارشنبه 15 تیرماه 1322 مهران دوهفته نامه نیروراستی را به عنوان ضمیمه روزنامه« ایران ما» منتشر کرد. این نشریه در 20 صفحه به قیمت 5 ریال و با جلد دو رنگ چاپ شد. لوگوی نشریه طرحی از مبارزه بر سر تصاحب تاج زیتون و حرکت تند و شتابزده از دو ورزشکار یونان باستان برگرفته از کتاب «گرهارد کروز» رییس اداره نگارش المپیک 1936 برلین بود. همچنین سالنامه ای با نام «سالنامه نیرو و راستی» در اواسط دهه به چاپ رسید. در آذرماه 1326 اتفاقی تلخ ورزش ایران را غرق در ماتم کرد و آن، مرگ زودرس مهران بر اثر مشکلات قلبی بود. به نظر می رسد که عمر باشگاه و مجله به پایان رسیده است اما منیر مهران حرکت شوهر خود را ادامه داد و تا سال ها مجله راچاپ کرد. نیرو راستی از سال 1330 به مدت دو سال به صورت ماهنامه منتشر شد و بارها شماره های مخصوص در مورد بازیهای المپیک انتشار داد. اما نشریه نیروراستی پس از اتفاقات سال 1332 با پایانی ناخواسته روبه رو شد و کودتاگران حتی به این نشریه ورزشی نیز رحم نکردند.

کیهان ورزشی و دوچرخه سواری دور شمال

به گزارش آسمونی ، پیش از دهه 30 نیز سابقه داشت که مجلات و روزنامه ها مسابقات ورزشی برگزار کنند. مثلا در شهریور 1324 روزنامه مرد امروز یک مسابقه دوی استقامت در مسافت 5.5 کیلومتر برگزار کرد و از قضا عطا بهمنش در آن قهرمان شد و علی دانایی فر دوم. اما با چاپ کیهان ورزشی در 18 آذر 1334، تحولی بزرگ در مطبوعات ورزشی ایران روی داد. این نشریه عضو خانواده نشریات کیهان با مدیریت «منوچهر قراگزلو» و سردبیری «محمود منصفی» و مدیریت داخلی «کاظم گیلانپور» پا به عرصه مطبوعات ورزشی ایران گذاشت. کیهان در سال 1338 به سبک توردو فرانس، رقابت های دوچرخه سواری دور شمال را برگزار کرد. ابتکارات کیهان ادامه یافت و مسابقات فوتبال محلات با نام« جام کیهان ورزشی» و رقابت والیبال جام کیهان را نیز برگزار کرد. اوج اقتدار این نشریه در دهه 50 بود که عکس ها و مطالبی اختصاصی از المپیک و جام جهانی چاپ کرد و مهدی اسدالهی کارشناس فوتبال نشریه به عنوان یکی از 10 مفسر برتر فوتبال دنیا انتخاب شد.

منبع: اختصاصی آسمونی