تیم ملی ایران از آغاز تا امروز

2023؛ ادامه سريال شکست های نیمه نهایی

تیم ملی ایران جام ملتهای آسیا را با 4 برد، یک مساوی و یک باخت به پایان رساند، برای دومین بار پیاپی به نیمه نهایی رقابتها رسید و سرانجام با شکست مقابل میزبان از جام کنار رفت. 12 گل به ثمر رساند و 7 گل دریافت کرد تا عملا روی کاغذ نتایج بدی از خود ثبت نکرده باشد.

با این حال چه ایرانی ها به این تیم افتخار کنند و از نتایج آن با عرور یاد کنند و چه از پیر بودن بازیکنان و ضعف کادر فنی تیم در جام ملتها ایراد بگیرند، نمی توان منکر یک واقعت تلخ شد. طی نزدیک به نیم قرن، ایران هرگز به فینال آسیا نرسیده است. این در حالی است که تیمهایی چون کویت، امارات، قطر، اردن، چین و عراق در این سالها فینالیست شده اند و برای برخی تیمها مثل عربستان رکورد 6 فینال در این دوران ثبت شده است! آماری که برای کره جنوبی 3 فینال و ژاپن 5 فینال بوده که با 4 قهرمانی سامورایی ها خاتمه یافته است. آماری که نشان می دهد چرا ایران هر دوره بیشتر از گذشته احساس شکست و تحقیر می کند.

ایران در یک نگاه

لقب : ستارگان پارسی ـ شاهزادگان پارسی

بالاترین سازمان فوتبالی : فدراسیون فوتبال ایران

بهترین عنوان در رنکینگ فیفا : 15 ( جولای 2005 )

بدترین عنوان در رنکینگ فیفا : 122 ( می 1996 )

بهترین پیروزی : ایران ( 19 ـ 0 ) گوام ( 24 نوامبر 2000 در تبریز )

بدترین شکست :

ایران (1 ـ 6) ترکیه ( 28 می 1950 در « استانبول » ترکیه )

ایران (0 ـ 5) کره‌جنوبی ( 24 می 1958 در « توکیو » ژاپن )

ایران (0 ـ 5) مجارستان ( 17 آگوست 1972 در « نورنبرگ » آلمان )

استادیوم ملی : آزادی ( تهران ) علامت اختصاری در فیفا : IRN

سرمربی : امیر قلعه نویی

ایران نیمی خوب ، نیمی بد ...

فوتبال ایران را می‌توان غیرقابل پیش‌بینی‌ترین تیم در تاریخ جام ملت ها دانست . اگر بدبینانه به فوتبال ملّی ایران بنگریم ، می‌توانیم تاریخ این فوتبال را به دو بخش کاملاً مجزّا تقسیم کنیم . یک بخش ، مربوط به سراسر دهه 70 میلادی است که فوتبال ایران به قدرت مطلق فوتبال آسیا بدل شد و در ژاپن ،‌ کره‌جنوبی ، امارات‌متحده و استرالیا بر جای نهاد . امّا واقعیت فوتبال ایران کدام یک از این دو قسمت است ؟

فوتبال استثناء‌ ها

ایران تنها در دوره‌های اول و سوم جام ملت ها ( 1956 و 1964 ) از حضور در مسابقات خودداری کرد و در سایر ادوار همواره برای رسیدن به جمع بزرگان قارّه کهن تلاش کرده است. در این میان، تنها استثناء دوره‌ی دوم جام ملت هاست . زمانی که ایران در رقابت با پاکستان، هند و رژیم اشغالگر در گروه مقدماتی دوم شد و از رسیدن به مرحله نهایی بازماند . در سایر ادوار ، ایران همیشه یکی از تیمهای مرحله نهایی بوده است و همواره یکی از تیمهایی که مرحله گروهی را با موفقیت پشت سر نهاده‌اند . تنها « استثناء » تیم سال 1992 ایران است که به لطف اشتباهات هولناک علی پروین ، در همان دور نخست حذف شد . البته در آن زمان جام ملت ها با حضور هشت تیم برگزار شد و به این ترتیب ، ایران را می‌توان یکی از هشت قدرت همیشگی جام ملت ها دانست .

شاهکاری کم‌نظیر

ایران اولین بار به لطف میزبانی مسابقات 1968 ، جواز حضور در بازیها را به دست آورد و تا سال 1984 نیازی به حضور در مرحله مقدماتی ندید ! این مسأله یا به دلیل میزبانی و یا به دلیل کسب عنوان قهرمانی بازیها بود که تیم را از حضور در دور انتخابی مصاف می‌کرد . به هر شکل ملّی‌پوشان ایرانی شش دوره پیاپی به جمع چهار تیم برتر آسیا رسیدند ( رکوردی که تنها متعلق به ایران است ) که از این ادوار ، تنها یک بار چهارم شدند و به این ترتیب پنج بار طی شش دوره ، یکی از سه تیم برتر آسیا نام گرفتند .

حذف‌های مشابه و میلیمتری

حتی در هنگام شکست هم فوتبال ایران هرگز یک بازنده مطلق نبوده است . تیم سال 92 علی پروین علیرغم بازی بی‌برنامه و خشن ، تنها سه دقیقه تا صعود به نیمه نهایی فاصله داشت که ناگهان اسیر یک گل مشکوک شد . در سال 2000 هم ایران در یک چهارم نهایی تا دقیقه 90 از کره‌جنوبی پیش بود . امّا اشتباه هولناک علی دایی یک گل به حریف هدیه کرد و ایران در وقت اضافی مغلوب شد . دو شکست سالهای 2007 و 2011 نیز توسط کره‌جنوبی رقم خورد . هر دو پس از تساوی در وقت قانونی و هر دو با اشتباهات فنی مربیان وقت ( امیر قلعه‌نوعی و افشین قطبی ) .

بی‌شکست ، ولی ناکام

در میان آسیایی‌ها، ایران تنها تیمی است که در سه دوره جام ملت ها متحمل شکست نشد . با این حال در بین سه تیم برتر آسیا جای نگرفت ! این داستان تکراری مربوط به سالهای 1984 ، 2004 و 2007 است . در سال 1984 ایران در شش بازی خود صاحب 2 برد و 2 تساوی در مرحله گروهی و 2 شکست در ضربات پنالتی شد ( که در جداول مربوط به مسابقات از آنها با تساوی یاد می‌شود ) . تیم سال 2004 نیز در نیمه نهایی تنها اسیر ضربات پنالتی شد و سرانجام در سال 2007 و 2011 این داستان در مرحله یک‌چهارم نهایی تکرار شد .

شکست مقابل رقبای محدود

ایران همچنین نشان داده است که به سادگی در برابر هیچ تیمی سر تسلیم فرو نمی‌آورد . کویت ( 1980 ) کره‌جنوبی ( 1988 ، 2000 و 2011 ) عربستان ( 1988 )، ژاپن(1992 و 2019) و قطر(2023) تنها تیمهایی هستند که در وقت قانونی ایران را در رقابتهای جام ملتهای آسیا برده اند. اما همه این تیمها سابقه باخت مقابل ایران را در کارنامه خود دارند.

کره جنوبی ( 1972 ، 1996 ، 2004 ) عربستان ( 1996 )، عراق ( 1972 ، 1976 ، 2000 و 2011 )، قطر(1988 و 2015) و ژاپن(2019) همگی در برابر ایران طعم شکست را چشیده‌اند . سایر آسیایی‌ها هم چنان در آرزوی یک پیروزی مقابل ایران به سر می‌برند . با وجود تمام این آمار و ارقام قابل قبول ، نمی‌توان این مسأله را نادیده گرفت که تیم ملی ایران یک بازنده همیشگی در رقابتهای نیمه نهایی بوده است. با رکورد رسیدن به 3 نیمه نهایی در 6 دوره اخیر(و 4 نیمه نهایی در 8 دوره اخیر) باید انتظار داشت که ایران به صورت یک دور در میان، در نیمه نهایی حضور داشته باشد و با شکست در این مرحله از جام کنار رود!

  اختصاصی آسمونی