زندگی نامه ایرج دانایی فرد

آخرین گفتگو با ایرج دانایی فرد ، اولین گلزن ایران در جام جهانی/ اختصاصی آسمونی - مهدی زارعی

 ایرج دانایی فرد گفت :

 دوست داشتم برای نونهالان ایران مربیگری کنم/ در محله خواجه نظام الملک فهمیدم چه کاری در آرژانتین کرده ام!

 نام : ایرج دانایی فرد

تاریخ تولد : 20 اسفند 1329

محل تولد : تهران

تاریخ درگذشت : 21 آذر 1397

محل وفات : شیراز

پیشه : فوتبالیست

  ایرج دانایی فرد در تاریخ فوتبال ایران نامی جاودانه است . نامی که اولین گل ایران در جام جهانی را به ثمر رساند . فرزند علی دانایی فرد مثل پدر خود ، کار را از تیم تاج آغاز کرد اما برای رسیدن به اوج ، سر از تیمهای عقاب و پاس درآورد . به بهانه درگذشت ایرج، گفتگویی را منتشر می کنیم که قبل از جام جهانی به شکلی مختصر و مفید با او انجام دادیم .  

• شما یکی از اولین ایرانیانی هستید که در جام جهانی بازی کردید . از حال و هوای تیم ملی در آن ایام برای مان بگویید .

• ما برای حضور در جام جهانی 1978 کار دشواری داشتیم . در اردوهای خوبی شرکت کرده بودیم و حدود 5 بازی تدارکاتی خوب نیز انجام داده بودیم. اما چون تجربه حرفه‌ای نداشتیم ، تصور می‌کردیم که از هلند ممکن است هفت گل بخوریم و حتی از اسکاتلند 10 گل ! در حالی که در این دیدار مقابل هلند سه گل خوردیم که دو تای آن پنالتی بود . البته مشکل ما این بود که در فوتبال داخلی ما ، داوران به سادگی پنالتی نمی‌گرفتند و به همین دلیل به سادگی به آنها پنالتی دادیم . در دومین دیدار مقابل اسکاتلند بهتر شدیم و اگر ابراهیم قاسمپور موقعیت تک ، تک خود را از دست نمی‌داد ، حتی ممکن بود برنده شویم. در سومین دیدار نیز حشمت مهاجرانی تیم را با سیستمی هجومی به زمین فرستاد که سبب باخت ( 1 ـ 4 ) ما به پرو شد . درحالی که اگر مثل مسابقات قبل ، بازی می‌کردیم، نتیجه‌ای بهتر می‌گرفتیم .

• 20 سال قبل از آن مسابقه ، شما اولین گل ایران را در جام جهانی وارد دروازه اسکاتلند کردید . چه خاطره‌ای از آن گل دارید ؟

• وقتی گل زدم بسیار خوشحال شدم البته برای آندرانیک اسکندریان ؛ زیرا او در آن مسابقه گل به خودی زده بود و اگر ایران با آن گل شکست می‌خورد مطبوعات به او می‌تاختند . البته نمی‌دانستم در ایران چه خبر است . وقتی در بازگشت به ایران وارد محله‌مان ( خواجه نظام الملک ) شدم ، از ابتدا تا اواسط خیابان را پس از پلاکاردها و بنرهای خوش آمد و تبریک دیدم . مطالب عبارت دنیای ورزش ، کیهان ورزشی و چند روزنامه دیگر مرا آگاه ساخت که چه کار مهمی انجام داده‌ام . در حالی که تا وقتی در آرژانتین بودم ، متوجه اهمیت کارم نشدم .

• و عضویت در تیم منتخب جام جهانی ...

• یادم می‌آید که در جام جهانی 1978 من و آندرانیک اسکندریان تنها بازیکنان آماتوری بودیم که در تیم منتخب جام جهانی برگزیده شدیم . من افسر نیروی هوایی بودم و فقط عصرها فرصت تمرین داشتم . کل درآمدمان از فوتبال حتی به 10 هزار دلار هم نمی‌رسید اما در کنار نفراتی قرار گرفتیم که میلیون‌ها دلار درآمد فوتبالی داشتند . حضور در کنار بازیکنان حرفه‌ای و شرکت در لیگ‌های حرفه‌ای کیفیت بازیکنان آماتور را بالا خواهد برد .

• ایرج دانایی‌فرد پس از آن مسابقات راهی فوتبال آمریکا شد . شما قطعا از دوران زندگی در ایالات متحده خاطرات زیادی دارید. دوست داریم مقایسه‌ای از وضعیت فوتبال این دو کشور با هم داشته باشید چرا آمریکا چهار سال پس از مسابقه با ایران در جام 98 ، به جمع هشت تیم برتر جهان رسید ؟ اما ایران که در این جام، مقابل امریکا پیروز شد، هرگز از گروه خود صعود نکرد ؟

• آمریکایی‌ها توجه زیادی به فوتبال ندارند . آنها در دوران خردسالی و کودکی ، توجه زیادی به فوتبال دارند اما بسیاری از این نظرات پس از ورود به دانشگاه ، فوتبال را کنار می‌گذارند . در تمام این دوران بهترین پزشکان و متخصصان بالای سر بازیکنان هستند . آن چه که سبب پیشرفت این تیم می‌شد ، حضور بازیکنان آنها در لیگهای اروپایی بود . آنها حداقل 20 بازیکن ملی‌پوش در فوتبال اروپا داشتند .

• کمی درباره تیم ملی کنونی صحبت کنید . نظرتان درباره طرح کی‌روش برای برپایی اردوی بلند مدت چیست ؟

• به نظر من کی‌روش فقط باید کیفیت جسمی بازیکنان را بالا ببرد. ما شش ماه در اردو بودیم تمریناتمان نیز در تپه‌های داودیه بود و یک بازیکن را روی دوش خود می‌گذاشتیم و می‌دویدیم ! علم نیز در حدی نبود که بتوان میزان دویدن و فعالیت بازیکنان را اندازه گرفت . اما الان شرایط تفاوت کرده و وقتی تیم تدارک ندارد ، باید توان جسمی خود را بالا ببرد .

• حضور یک مربی ایرانی را در کنار کی‌روش را لازم می‌بینید یا خیر ؟

• چنین مسأله ضروری است زیرا این مربی با آداب و رسوم بازیکنان بیشتر آشناست . ضمن این که تجربه و دانش کی‌روش نیز به این مربی انتقال می‌یابد . البته باید این مربی ایرانی، بزرگ باشد. امید نمازی سی سال قبل در لس‌آنجلس، مدرسه فوتبال داشت امّا زمانی که ما بازیکن تیم‌ملی بودیم ، در کنار فرانک اوفارل سرمربی ایران، امثال حشمت مهاجرانی و اصغر شرفی بودند . به این ترتیب تجربیات اوفارل به این مربیان منتقل شد . طبیعتاً امثال نمازی یا حتی خود من برای دستیاری کی‌روش مناسب نیستیم زیرا سالها از ایران دور بوده‌ایم و از فرهنگ حاکم برجامعه فوتبال، اطلاع کمی داریم .

• و صحبت پایانی ...

• من متعلق به دورانی هستم که قبل از بازی لازم بود سنگها را از زمین خاکی برداریم تا بتوانیم در آنجا بازی کنیم . سال‌ها پیش که در ایران بودم ، مدرسه فوتبالی در داودیه تشکیل دادیم که تنها سه گروه 20 نفره از کودکان 7 تا 14 ساله را برای این مدرسه انتخاب کردیم . محمدطاهری بازیکن تیم ملی فوتبال یکی از محصولات این مدرسه بود و یکی دیگر از این نفرات مورد توجه تیم پایه منچستریونایتد قرار گرفت و هزینه او توسط یونایتد پرداخت شد و وی به انگلستان رفت . اما اکنون نیز با چیزهایی که از فوتبال ایران شنیده‌ام، اشتیاقی برای مربیگری ندارم مگر در بخش نونهالان .