آشنایی با شطرنج

شطرنج بازی دو نفره‌ای است که روی یک صفحه با 64 خانه؛32 خانه سیاه و 32 خانه سفید به وسیله 32 مهره؛16 مهره سفید و 16 مهره سیاه انجام می‌شود. موفقیت در این ورزش بیش از هر چیز به توان تحلیل و فهم انتزاعی ذهن وابسته‌است. واژه شطرنج تلفظ فارسی چاتورانگا است. کلمه‌ای که در زبان سانسکریت برای نامگذاری این بازی به کار برده می‌شود. از کشور هند به عنوان نخستین زادگاه این بازی یاد می‌شود. شطرنج در زمان ساسانیان وارد ایران شد و بعد در کشورهای اسلامی، اروپا و روسیه تکامل پیدا کرد. صفحهٔ شطرنج یک صفحهٔ مربع 8 در 8 خانه یکی در میان سیاه و سفید است. ستون‌های عمودی روبه‌روی شطرنجبازان با حروف الفبا از A تا  H و ردیف‌های افقی با اعداد 1 تا 8 مشخص می‌شوند. 16 مهره‌ سفید در 16 خانه دو ردیف یک و دو و 16 مهره‌ سیاه هم در 16 خانه دو ردیف 7 و 8 قرار می‌گیرند، صفحه حتما بایستی طوری قرارگیرد که اولین خانه سمت راست هر دو شطرنجباز سیاه باشد. انواع مهره‌های شطرنج:

• پیاده یا سرباز
• فیل
• اسب
• رخ
• وزیر یا فرزین
• شاه

در مسابقه شطرنج شخصی برنده‌است که بتواند شاه حریف را با خطر زدن (کیش) مواجه کند به طوری که حریف راهی برای رفع کیش نداشته باشد. قدرت هر شطرنجباز با یک امتیازی موسوم به ریتینگ مشخص می‌شود. این عدد بر اساس بازی‌های رسمی انجام شده هر بازیکن تعیین می‌شود و هر سه ماه یکبار توسط فیده منتشر می‌شود. هر یک از فدراسیون‌های ملی نیز ممکن است درجات خاص خود را داشته باشند که در آن کشور مورد پذیرش است. درجه‌های شطرنج‌بازان که توسط فدراسیون جهانی شطرنج اعطا می‌شود:

• استاد بزرگ؛ عنوانی‌ست که فیده از سال 1950 به شطرنج‌بازی که به بالاترین سطح مهارت در بازی رسیده‌است اعطا می‌کند. شرط اصلی احراز این عنوان رسیدن به ریتینگ 2500 است. گرچه در سال 1950 تنها 39 نفر به دریافت این لقب مفتخر شدند. اما بیش از 900 استاد بزرگ در سراسر دنیا وجود دارند.
• استاد بین‌المللی
• استاد فیده
• استاد بزرگ زنان این عنوان برای بانوانی که در سطحی میان استاد فیده و استاد بین‌المللی قرار دارند در نظر گرفته می‌شود.
• استاد بین‌المللی زنان
• استاد فیده زنان

شیوه حرکت دادن مهره ها : پیاده : پیاده ضعیف ترین مهره در بازی شطرنج در نظر گرفته شده است. و یا یک حرکت به سمت جلو در مربع می توان مهره را تکان داد همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، ولی استثنا نیز وجود دارد. هر یک از گروه ها می تواند برای اولین بار مهره ها را دو خانه حرکت دهند . سرباز تنها می تواند در جهت رو به جلو حرکت کند. هنگامی که مهره ها به آخرین ردیف برسند، می توان آنها را به هر نوع مهره در بازی شطرنج ارتقا داد. از این رو، یک بازیکن می تواند بیش از یک وزیر یا مهره های دیگر در صفحه شطرنج داشته باشد. فیل : فیل بر خلاف پیاده می تواند به سمت عقب یا جلو و همچنین بیش از یک مربع در یک زمان یه صورت ضرب دری در یک خط مستقیم حرکت کند. به عبارت دیگر، یک فیل می تواند در سراسر زمین شطرنج در رنگ مشخص شده خود حرکت داشته باشد همان طور که در شکل زیر مشخص است. اسب : اسب به شیوه ای نسبتا منحصر به فرد عمل می کند، به صورتی که  یک مربع به سمت چپ یا راست و سه مربع  به سمت جلو یا عقب نقل مکان کرده. به صورت حرف ال در زبان لاتین  (L ) همان طور که در شکل نمایان است ، و می تواند از روی یک مهره پرش داشته باشد. رخ : رخ یا قلعه، به جلو یا عقب و یا سمت چپ یا راست حرکت می کند ، همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است.قلعه تنها می تواند در یک جهت در امتداد یک خط مستقیم حرکت کند. وزیر : وزیر بهترین مهره در بازی شطرنج محسوب می شود ، و حرکاتش تلفیقی از مهره پیاده،فیل و رخ است. بدون محدودیت می توان این مهره را حرکت داد همان طور که در شکل زیر نمایان است. شاه : شاه فقط کمی قوی تر از پیاده است اما با این حال مهم ترین قطعه در بازی شطرنج است. شاه تنها می تواند یک خانه یه سمت چپ یا راست و یا بالا و پایین حرکت کند. شاه نمی تواند وارد خانه ای شود که در معرض خطر است. در شکل زیر شیوه حرکت این مهره نشان داده شده است. اختصاصی پورتال آسمونی -منبع : http://www.intuitor.com/chess