21 فوریه ، روز جهانی زبان مادری

هرساله بیست‌ویکم فوریه که از سوی سازمان‌ملل به‌عنوان روز جهانی زبان مادری انتخاب شده، بهانه‌ای برای پرداختن به اهمیت ترویج‌، ‌حفظ و حراست از همه زبان‌هاست تا به ابعاد مختلف آن پرداخته شود. این روز توسط مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ 16می سال 2007 به‌ تصویب رسیده است.

در واقع هدف تعیین چنین روزی، ترویج تنوع زبانی، آموزش چند زبانی و ارتقای آگاهی عمومی نسبت به سنت‌های زبانی و فرهنگی مبتنی بر تفاهم، مدارا و گفت‌و‌گو است.

مراسم گرامیداشت هر سال روز جهانی زبان مادری با پیام مدیرکل یونسکو آغاز می‌شود، اما مقامات مسئول کشورهای عضو به‌طور مستقل درباره چگونگی برگزاری مراسم در کشورشان عمل می‌کنند. در عین حال، رسانه‌های جمعی، مدارس، دانشگاهها و مؤسسات فرهنگی نیز نقشی فعال در ترویج اهداف روز جهانی زبان مادری دارند.

یونسکو برای برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری مجموعه توصیه‌هایی برای آموزگاران، دانشجویان دانشگاهها و رسانه‌ها‌ دارد.

آموزگاران

آیا دانش‌آموزان می‌دانند که تعداد قابل توجهی از کودکان در مدرسه هستند که زبان مادری آنها با زبان آموزشی تفاوت دارد. آموزگاران می‌توانند این دانش‌آموزان را شناسایی کرده و از آنان بخواهند درباره خانواده و فرهنگ‌شان صحبت کنند و اندکی از زبان مادری خود را به سایرین بیاموزند. همچنین می‌توانند شعر، داستان یا ترانه‌ای به زبان مادری خود بخوانند.

آموزگاران می‌توانند کارگاهها یا نشست‌هایی برای والدین ترتیب دهند تا حساسیت آنها نسبت به تنوع زبانی و فرهنگی و نیز کارامدی زبان مادری و اهمیت یادگیری مطالب به زبان مادری برانگیخته شود. از سوی دیگر، نقاشی‌ها و طرح‌های دانش‌آموزان را با عناوین و اسامی به زبان مادری آنها می‌توان در داخل و خارج مدارس به نمایش گذاشت.

دانشجویان

دانشجویان آگاهی دارند که برخی از همکلاسی‌ها و هم‌دانشگاهی‌هایشان به فرهنگی متفاوت تعلق دارند و به زبان دیگر صحبت می‌کنند، اما بیش از آن نمی‌دانند. روز جهانی زبان مادری فرصتی برای کسب اطلاعات بیشتر است. دانشجویان می‌توانند با گفت‌و‌گو و مصاحبه با سایر دوستان و همکلاسی‌ها، به بررسی زبان‌های مادری آنها پرداخته و نتایج به دست‌آمده را بر روی صفحات اینترنت قرار دهند.

از سوی دیگر می‌توان به فعالیت‌های فرهنگی چون نمایش فیلم، اجرای تئاتر و موسیقی برای بزرگداشت زبان‌های مختلف مبادرت ورزید.

رسانه‌های جمعی

یونسکو هر سال مطالبی مربوط به روز جهانی زبان مادری تهیه می‌کند و در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد، اما در کنار آن، رسانه‌های بومی و ملی نیز می‌توانند مطالبی درباره زبان‌های محلی منطقه خود و بیان‌های فرهنگی برخاسته از این زبان‌ها تهیه و تولید کنند.

شرکت تمامی رسانه‌ها از جمله رادیو، تلویزیون و اینترنت در مراسم گرامیداشت این روز، اهمیت بسزایی دارد.