30 آوریل؛ روز جهانی جاز

30 آوریل روز جهانی موسیقی جاز است که در سال 2011 میلادی به همت سازمان یونسکو به‌عنوان روز بین‌المللی جاز و با شعار دیپلماسی از طریق موسیقی نام‌گذاری شد.

 از سال 2011 تا به امروز در روز 30 آوریل، همه‌ساله به مناسبت روز جهانی موسیقی جاز در بسیاری از کشورها با برگزاری کنسرت و رویدادهایی مرتبط با موسیقی جشن گرفته می‌شود. هرساله یکی از شهرهای دنیا نیز به‌عنوان میزبان رسمی روز بین‌المللی جَز انتخاب می‌شود.

بدنه‌ی اجرایی سازمان یونسکو جهت ساماندهی این روز، موسسه‌ی «جاز تلونیوس مانک» بوده و به دبیری موسیقی‌دان شهیر جاز «هربی هنکوک» سفیر حسن نیت سازمان ملل در گفتمان فرهنگی برگزار می‌شود.

جاز، امروزه به یک خُرده فرهنگ تبدیل شده است. هنرمندان این عرصه دارای آداب و سنت‌هایی هستند که شاید در بسیاری از عرصه‌های رایج موسیقی مثل پاپ، راک، کلاسیک و ... کمتر دیده شود. آدابی که بی‌تردید برای یونسکو نیز اقناع‌کننده بوده است.

در فرهنگ جاز، خصلت‌هایی انسانی چون پذیرش، احترام متقابل، روحیه‌ی همکاری گروهی و عدم تعصب بر عقاید شخصی بسیار برجسته است. خصوصیاتی که فراتر از محتوای موسیقی یا جغرافیای فرهنگی و بالطبع برای مردم تمام نقاط دنیا ملموس و قابل‌احترام است. ما همواره موسیقی را به‌عنوان هنر و پدیده‌ای شناخته‌ایم که زبانش جهانی است و شاید موسیقی جَز یکی از مناسب‌ترین نماینده‌های آن باشد.

برای ما ایرانیان که بخش مهمی از فرهنگ بومی‌مان بر خونگرمی و میهمان‌نوازی استوار است و موسیقی‌مان به بداهه‌نوازی توجه دارد، شاید این خصایص قابل‌درک‌تر باشد.

به‌هرحال هدف روز بین‌المللی جاز، نزدیک کردن جوامع و اقوام گوناگون به یکدیگر، همزیستی توأم با احترام متقابل و گفتمان سازنده علی‌رغم پذیرش تفاوت‌ها است.

فارغ از اینکه آیا این روز تا چه حد بتواند در بلندمدت بر شعارهای خود استوار بماند، تسلیم نگرش‌های سیاسی نشود و توسط مناسبات اقتصادی و تجاری مصادره نگردد، اما نباید انکار کرد که هدف اولیه‌ی آن قابل‌احترام بوده و می‌تواند در روزگاری که «دیگران هراسی» و «برخورد تمدن‌ها» به جریانی غالب تبدیل‌شده و جان آدمی بی‌ارزش‌تر از همیشه است، به جنبشی صلح‌طلب مبدل شود که زبان موسیقی را برای گفتمان انتخاب می‌کند و هدف آن نه نابودی، بلکه سازندگی است.