شاخ های اینستاگرام ، طبل های تو خالی در دنیای مجازی

شاخ های اینستاگرام 

اشتباه نکنید، منظور از " شاخ های اینستاگرام " شاخی شبیه به شاخ حیوانی نیست که در نرم‌افزار گرافیکی مدل‌سازی شده باشد! بلکه این عبارت یک صفت نوپا بوده که این روزها بر سر زبان بسیاری از جوانان و به ویژه علاقمندان به اپلیکیشن اینستاگرام افتاده است! اما شاخ های اینستاگرام چه معنا و مفهومی دارد؟
اما به واقع منشأ این صفت کجاست؟ چه معنایی دارد به افرادی که بنا به هر دلیل در اینستاگرام فالوور زیادی جذب کرده‌اند و مورد توجه دیگر کاربران هستند، صفت شاخ های اینستاگرام را نسبت دهیم؟ آیا این مسئله مختص ما ایرانی‌هاست یا ساکنان کشورهای دیگر هم شاخ های اینستاگرام دارند!؟ قصد اهانت به هیچ شخص یا فردی را ندارم و پیش از هر چیز می‌گویم که هم مخلص شاخ‌های مجازی اینستاگرام و هم مخلص افرادی که از وجود شاخ‌های مجازی انتقاد می‌کنند، هستم. همچنین باید بابت به‌‌‌کار بردن و تکرار عبارت نامناسب " شاخ های اینستاگرام " در طول این مقاله هم عذرخواهی کنم، اما در هر حال استفاده از آن برای ایجاد درک بهتر از موضوع لازم است. به‌نظر شما شاخ اینستاگرام از کجا آمده و چرا این لقب برای افرادی که در اینستاگرام مورد توجه قرار گرفته‌اند استفاده می‌شود؟

بیایید موضوع را از کمی قبل‌تر و پیش از اینکه یک فرد در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام به‌عنوان شاخ های اینستاگرام شناخته شود، بررسی کنیم. گفتیم که برای تبدیل شدن به شاخ های اینستاگرام باید توجه کاربران را جلب و در اینستاگرام تعداد فالوورهایمان را به اعداد نجومی برسانیم! پست‌هایمان دائما لایک‌های چندین هزاری داشته باشند و در زیر آن‌ها کامنت‌های بی‌شماری ثبت شود. اما افراد عادی چگونه می‌توانند در اینستاگرام به این اندازه جلب توجه کنند؟
اگر من به‌عنوان فردی که سال‌هاست در زمینه نویسندگی آنلاین و غیرآنلاین فعالیت دارم، اکانتی در اینستاگرام بسازم، شاید در بهترین شرایط ممکن بعد از یک یا دو ماه چند صد فالوور داشته باشم که البته بسیاری از آن‌ها من را نمی‌شناسند و فقط به این امید که من هم آن‌ها را فالو کنم و به فالوورهای اکانتشان اضافه شوم، مرا دنبال خواهند کرد! بنابراین به‌نظر نمی‌رسد که در حالت عادی بتوانیم اینستاگرام به یک شاخ های اینستاگرام تبدیل شویم! پس این شاخ‌های مجازی اینستاگرام از کجا آمده‌اند؟ این افراد چگونه توانستند تا این اندازه توجه دیگران را جلب کنند؟

مطمئناً عمومی (Public) بودن پروفایل اینستاگرامتان یکی از روش‌هایی است که می‌تواند منجر به بیشتر دیده شدن افراد شود. روش‌های دیگری مانند انتشار پست‌هایی که زندگی لوکس (Luxury) شما را به‌تصویر بکشند هم می‌تواند منجر به بیشتر دیده شدن شما در بین کاربران ایرانی‌ شود! اما آیا تنها این مسائل باعث شده که شاخ‌های مجازی در اینستاگرام ظهور کنند؟ به نظر شما اگر من هم صورتی جذاب، قدی بلند، بدنی عضلانی، اتومبیلی چند صد میلیون تومانی و غیره داشته باشم و عکس‌های خود را در اینستاگرام منتشر کنم، به یک شاخ های اینستاگرام تبدیل می‌شوم؟ اصلا آیا شاخ‌های مجازی که هم اکنون در اینستاگرام می‌شناسیم همگی کلکسیونی از ویژگی‌های مذکور را دارند؟

اینجاست که به مقوله‌ای در علم روانشناسی با عنوان "جلب توجه" می‌رسیم! به‌عنوان یک فرد مبتدی که اطلاعات محدودی در زمینه روانشناسی دارم صحبت می‌کنم و فقط اطلاعات ناچیز خودم را بیان خواهم کرد. به‌نظر من جلب توجه می‌تواند یک هنر یا اختلال شخصیتی باشد! هنر جلب توجه در واقع یک استعداد ذاتی است. مثل فردی که در بازیگری، ورزش، موسیقی، تحصیل و غیره استعداد دارد، برخی افراد هم در جلب توجه دیگران و یا جلب رضایت آن‌ها استعداد خاصی دارند. شاید به همین دلیل است که هر فرد نمی‌تواند به اندازه‌ای در اینستاگرام محبوب شود که هم اکنون شاخ‌های مجازی محبوب شده‌اند. از هنر جلب توجه حتی می‌توان در زمینه‌های تجاری هم استفاده مفید کرد. در کتاب‌هایی نظیر "هنر جلب توجه" (The Art of Woo)، نوشته دکتر ماریو موسا (Mario Moussa) و ریچارد شل (Richard Shell) به‌طور مفصل در مورد این مقوله صحبت شده است.

اما در سمت دیگر، جلب توجه می‌تواند به یک اختلال شخصیتی هم نسبت داده شود! برخی افراد به‌شدت تشنه جلب توجه دیگران هستند و این مسئله در آن‌ها به‌نوعی عطش افراطی تبدیل شده است. آن‌ها برای جلب توجه دیگران دست به هر کاری می‌زنند. به این نوع از اختلال شخصیتی اصطلاحاً “اختلال شخصیت هیجانی-نمایشی” (Histrionic Personality Disorder) یا HPD گفته می‌شود. در این نوع از اختلال حتی ممکن است افراد خود را همتای برترین ستاره‌های سینما، موسیقی و غیره بدانند.

بنابراین افرادی که به آن‌ها لقب شاخ های اینستاگرام داده شده و هر روز با صرف زمان‌های طولانی تلاش می‌کنند تا توجه بیشتری جلب کنند، می‌توانند یک هنرمند یا فردی باشند که از یک اختلال شخصیتی رنج می‌برد. به‌نظر من اغلب افرادی که ما در اینستاگرام به آن‌ها لقب شاخ های اینستاگرام را داده‌ایم، هنرمند هستند و از هنر جلب توجه برخوردارند، اما متاسفانه فرهنگ نادرست ما ایرانی‌ها در ارتباط برقرار کردن با دیگران سبب شده که برای این افراد صفاتی همچون " شاخ های اینستاگرام " را بسازیم.

بیایید برای یک بار هم که شده دید خود را به موضوع تغییر دهیم. به‌واقع چرا باید داشتن فالوورهای زیادی یک فرد در صفحه اینستاگرامش و توجهی که به‌سمت وی روانه می‌شود منجر به آزار و ناراحتی ما شود؟ به‌نظر شما به‌غیر از ما، چه کسان دیگری در سایر نقاط دنیا به این موضوع اهمیت می‌دهند؟ به‌نظرم هر فرد آزاد است تا هر طور که تمایل دارد پست‌هایش را در صفحه شخصی اینستاگرام خود ارسال کند. خوشبختانه خود اینستاگرام قوانین مناسبی برای ارسال پست‌های کاربران در نظر گرفته که به‌شدت از ترویج مسائلی همچون توهین، بی‌ادبی، خشونت، هرج‌ومرج و غیره جلوگیری می‌کند.

پس بهتر است نگران رفتارهای این افراد نباشیم و بیشتر احساسات درونی و عکس‌العمل‌های خود را در قبال این مسئله کنترل کنیم. اگر نگاهی به بخش نظرات یا همان کامنت‌ پست‌های افرادی که اصطلاحاً شاخ های اینستاگرام هستند بیاندازید، متوجه می‌شوید که حتی افراد به‌ظاهر مخالف با وجود شاخ‌های مجازی هم با یک هدف پلید اکانت آن‌ها را فالو کرده‌اند! هدف این افراد عموماً نوشتن کامنت‌های توهین‌آمیز در سریع‌ترین زمان ممکن در زیر پست‌های همان شاخ‌های مجازی است که بنا به عقیده آن‌ها منجر به ترویج رفتارهای ناشایست و نادرست می‌شوند! به شما قول می‌دهم که حداقل 20 درصد از فالوورهایی هر یک از شاخ‌های مجازی از افرادی تشکیل شده که با وجود آن‌ها مشکل دارند. پس شاید مشکل از شیوه اشتباه ما در استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و عدم آشنایی ما با روش‌های کنترل احساسات و عقاید خودمان نشأت پیدا می‌کند.

آخر چه دلیلی دارد به شخصی که در اینستاگرام توانسته مخاطبین زیادی جذب کند، لقب زشتی نظیر " شاخ های اینستاگرام" را بدهیم؟ آیا پست‌هایی که این افراد در صفحه اینستاگرام خود قرار می‌دهند به ما یا سایر کاربران آسیب مستقیمی می‌رسانند؟ پس به‌نظرم مشکل از جانب خود ماست و این ما هستیم که نیاز به تغییر نگرش داریم. اگر شخصی در صفحه اینستاگرامش میلیون‌ها فالوور دارد، چرا من باید از این مسئله ناراحت باشم؟ نظر شما در رابطه با شاخ‌های مجازی اینستاگرام چیست؟ به‌نظر شما آیا وظیفه ماست که با این افراد برخورد کنیم؟ آیا ساختن صفاتی همچون " شاخ های اینستاگرام" و نسبت دادن آن‌ها به افراد این چنینی اقدام درست و قابل قبولی است؟ چرا باید به‌عنوان فردی که در پی اصلاح رفتار نادرست فرد دیگری هستیم، از یک رفتار نادرست مضاعف استفاده کنیم؟