اعتصاب غذا برای چه چیزیست؟

اعتصاب غذا به عنوان یک روش از بیان خواسته و مقاومت بدون خشونت، به حالتی گفته می‌شود که فرد برای به دست آوردن خواستهٔ خود یا رسیدگی به حقی که پایمال شده، به طور داوطلبانه از خوردن و گاه آشامیدن پرهیز کند. آسمونی در این بخش در مورد اعتصاب غذا بیشتر صحبت می کند؟

اعتصاب غذا برای چه چیزیست؟

اعتصاب غذا ممکن است همراه با تحصن و بست نشینی در مکانی خاص انجام شود یا توسط زندانیان در زندان انجام گیرد. برای مقابله با اعتصاب غذا در زندان، در مواردی خاص مسئولین زندان با توسل به زور به زندانیان غذا می‌خورانند. اعتصاب غذا بسیار خطرناک است و ممکن است موجب بروز بیماری‌های دائمی و درمان‌ناپذیر گشته و در نهایت به مرگ فرد منجر شود، بنابراین باید آخرین حربه‌ای باشد که فرد برای بیان نظرش یا تحقق خواسته‌اش از آن استفاده می‌کند.

به عقیدهٔ برخی کارشناسان، با وجود نقش مثبت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در جلب حمایت اجتماعی، گاه این خطر نیز وجود دارد که «عادی» شدن موضوع اعتصاب غذا در فضای مجازی، آن را در سطح افکار عمومی به امر پیش پا افتاده‌ای تنزل بدهد. به گفتهٔ این کارشناسان، اگر اعتصاب‌های غذا تکرار شود ولی صاحبان قدرت تحت فشار قرار نگیرند و ناچار به عقب‌نشینی نشوند، تأثیر این شکل مدنی اعتراض کم خواهد شد.

طرفداران اعتصاب غذا معتقدند فردی که دست به اعتصاب غذا زده با گرسنگی دادن به خود، «مرگ» و «رنج» را که امری بسیار شخصی است، همگانی می‌کند و رنج او منبع انرژی برای حمایت‌کنندگان و ناظران می‌شود. به گفتهٔ آنها، فرد اعتصاب‌کننده که اغلب صدایش به جایی نمی‌رسد، با بر سر دست گرفتن جان خود، قادر می‌شود پیامی را برساند و بر صاحبان قدرت، اثر بگذارد.

انواع اعتصاب غذا

اعتصاب غذا دو نوع است:

اعتصاب غذای تَر

در اعتصاب غذای تر، اعتصاب‌کننده فقط آب و مایعات می‌نوشد، ولی از خوردن هرگونه غذا پرهیز می‌کند.

اعتصاب غذای خشک

در اعتصاب غذای خشک، فرد اعتصاب‌کننده از خوردن هرگونه غذا و نوشیدن هرنوع مایعات پرهیز می‌کند.

اثرات اعتصاب غذا بر سلامت اعتصاب‌کننده

اثرات بهداشتی اعتصاب غذا (به غیر از ارادهٔ فرد) به مدت و نوع اعتصاب غذا بستگی دارد. باید توجه داشت که مرگ می‌تواند در هر لحظه از زمان اعتصاب غذا اتفاق بیفتد و این به میزان سلامت قبلی فرد و تطابق اندام‌های بدن با وضعیت جدید بستگی دارد. طول اعتصاب غذا بستگی به میزان چربی بدن شخص، میزان سلامتی او و استراتژی‌اش دارد. اگر اعتصاب‌کننده از خوردن آب امتناع کند، بیش از یک هفته زنده نخواهد ماند. اگر مایعات، شکر یا نمک هم بخورد، مدت بسیار بیشتری می‌تواند زنده بماند. اگر اعتصاب‌کننده جز شکر و نمک، ویتامین هم مصرف نماید، این وضعیت دردناک او ممکن است تا 300 روز نیز به طول انجامد.

در جریان اعتصاب غذا بدن در واقع «خود» را مصرف می‌کند. پس از حدود سه روز، کبد شروع به شکستن چربی‌های بدن می‌کند. بدن برای جبران این واکنش، متابولیسم خود را کُند می‌کند، ولی پس از حدود سه هفته ناگزیر می‌شود ماهیچه ها و اندام‌های حیاتی خود را برای کسب انرژی بکاود و مصرف کند. پوست بدن مومی شکل می‌شود، بدن از خود بویی ترش متصاعد می‌کند و نَفَس بوی شیرینی همچون بوی گلابی می‌گیرد. در نهایت مرگ شخص در پی بی‌آبی، تحلیل بدن و از کار افتادن دردناک اندام‌های درونی، و بیش از هر چیز کلیه‌ها و کبد فرا می‌رسد.

برخی از برجسته‌ترین اعتصاب‌کنندگان غذا

بابی ساندز؛ 66 روز

یحیی رحیمی

ماهاتما گاندی

موسی صدر؛ 4 روز

هدی صابر؛ 10 روز

راجه ناصر عباس جعفری؛ 86 روز؛

محمد علی طاهری؛ 16 بار اعتصاب غذا / تاریخ شروع آخرین اعتصاب غذا: از هفتم مهرماه 1395

مهدی خزعلی؛با 9 بار اعتصاب غذا / آخرین اعتصاب غذا خشک از تاریخ 3 شهریور 1396

آرش صادقی؛ از اول آبان 1395

مهدی کروبی؛ از 24 مرداد 1396 تا 25مرداد 1396