حقوق بشر و حق انسان‌ها

حقوق بشر (Human rights) واژه‌ای جهانی است که بارها شنیده‌اید اما شاید خیلی‌ از شما قادر به تعریف آن نباشید. سوال این است که این حقوق بشر واقعا چه هستند؟ آسمونی در این بخش 30 حق اصلی همه انسان‌ها را هم برای شما فهرست کرده است.

تاریخچه حقوق بشر

منشور حقوق بشر کوروش بزرگ که به عنوان اولین منشور حقوق بشر در جهان شناخته می‌شود، در پایه‌های شهر بابل قرار داده شده‌ بود و اکنون در موزه بریتانیا نگه‌داری می‌شود. با تشکیل سازمان ملل متحد، آن سازمان نقش مهمی در زمینه حقوق بشر بین‌الملل ایفاءکرده‌ است. سازمان ملل با توسعه نهادهای حقوقی و زیرمجموعه‌ها، گفتمان‌های بین‌المللی بشردوستانه را توسعه داده‌ است.

اعلامیه جهانی حقوق بشر

این حقوق چیزهایی هستند که ما بخاطر انسان بودن آزادی انجام یا داشتن آنها را داریم. براساس اعلامیه جهانی حقوق بشر، 30 حق اصلی و اساسی برای همه انسان‌ها در سرتاسر جهان وجود دارد که در سال 1948 توسط سازمان جهانی ملل متحد به تصویب رسیده است. این اعلامیه حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی‌ که تمامی انسان‌ها، صرفنظر از نژاد و جنسیت در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند، مشخص کرده‌ است. هدف این اعلامیه، برقراری حقوق و آزادی‌های برابر برای همه انسان‌هاست.

1. همه انسان‌ها آزاد بوده و از حقوق یکسان برخوردارند. همه انسان‌ها آزاد زاده شده‌اند، افکار و ایده‌های متفاوت دارند و با همه انسان‌ها باید به گونه‌ای یکسان رفتار شود.
2. هیچ تمایزی بین انسان‌ها وجود ندارد، این حقوق متعلق به همه انسان‌ها صرفنظر از تفاوت‌های آنان است.
3. همه انسان‌ها حق زندگی کردن در آزادی و امنیت کامل دارند.
4. از هیچ انسانی نباید بعنوان برده استفاده کرد. هیچکس حق برده کردن ما را ندارد و ما نیز نمی‌توانیم انسان دیگری را برده خود کنیم.
5. هیچ کس نباید مورد شکنجه، بیرحمی و آزار قرار گیرد.
6. همه انسان‌ها حق برابر برای استفاده از قانون را دارند.
7. همه انسان‌ها تحت حمایت قانون هستند و قانون برای همه یکسان است. با همه باید با عدالت رفتار شود.
8. همه انسان‌ها حق استفاده از دادگاه‌های قانونی را دارند. درصورت رفتار ناعادلانه می‌توانند از قانون درخواست حمایت کنند.
9. هیچ احدی نباید مورد توقیف، حبس یا تبعید بدون دلیل منطقی قرار گیرد.
10. هر انسانی سزاوار و محق به دسترسی کامل و برابر به دادرسی آشکار و عادلانه توسط دادگاهی بیطرف و مستقل است تا در برابر هر گونه اتهام جزایی علیه وی، به حقوق و تکالیف وی رسیدگی کند.
11. همه انسان‌ها تازمانیکه جرم آنها اثبات نشده است، پاک و بیگناه هستند. هیچکس را نباید قبل از اینکه جرمی از او ثابت شده باشد، مقصر دانست.
12. همه انسان‌ها سزاوار داشتن حریم شخصی هستند. هیچکس نباید سعی در تخریب خوشنامی کسی کند. بدون دلیل مشخص و قانونی، هیچکس حق وارد شدن به خانه دیگری، باز کردن نامه‌های او یا آزار رساندن به او و خانواده‌اش را ندارد.
13. همه انسان‌ها محق به داشتن آزادی جابجایی و رفتن به هر جایی درون مرزهای کشور خود هستند.
14. هر انسانی سزاوار و محق به پناهجویی و برخورداری از پناهندگی در کشورهای پناه دهنده در برابر پیگرد قضایی است.
15. هر انسانی سزاوار و محق به داشتن یک ملیت است.
16. هر انسان بالغ حق ازدواج و تشکیل خانواده دارد. زنان و مردان دارای حقوق برابر در ازدواج و زندگی زناشویی و پس از جدایی هستند.
17. هر انسانی به تنهایی یا با شراکت با دیگران حق مالکیت دارد. هیچ کس را نمی بایست خودسرانه از حق مالکیت خود محروم کرد.
18. همه انسان‌ها محق به داشتن آزادی اندیشه هستند. همه حق این را دارند که به چیزی که می‌خواهند اعتقاد و باور داشته، مذهب دلخواه خود را داشته و درصورت تمایل آن را تغییر دهند.
19. همه انسان‌ها محق به داشتن آزادی بیان هستند. همه آزادند هر چه دوست دارند فکر کنند و نظرات خود را با دیگران در میان بگذارند.
20. همه انسان‌ها برای تشکیل گردهمایی، همکاری صلح‌آمیز برای دفاع از حقوق خود آزاد هستند. هیچکس نمی‌تواند کسی را مجبور به عضویت در یک گروه یا دسته کند.
21. هر شخصی حق دارد که در مدیریت دولت کشور خود، مستقیماً یا به واسطه انتخاب آزادانه نمایندگان شرکت جوید.
22. هر کسی به عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی، مسکن، دارو، تحصیلات، مراقبت از فرزند و سرمایه کافی برای زندگی برخوردار باشد.
23. هر انسان بالغ حق دارد که صاحب شغل بوده و آزادانه شغل خود را انتخاب کند.
24. هر انسانی سزاوار استراحت و اوقات فراغت، زمان محدود و قابل قبولی برای کار و مرخصی است.
25. هر انسانی سزاوار داشتن محل مناسب برای خواب و تغذیه خوب است. مادران و فرزندان، افراد سالخورده، افراد بیکار و ناتوان جسمی و سایر افراد حق دارند از مراقبت مناسب بهره‌مند شوند.
26. آموزش و پرورش حق همگان است. تحصیلات دوره ابتدایی می‌بایست برای همه افراد رایگان باشد. همه می‌بایست با «ملل متحد» آشنا شوند. پدر و مادر در انتخاب نوع آموزش و پرورش فرزندان خود محق هستند.
27. حق طبع و نشر (کپی‌رایت) قانونی خاص است که از آفرینش‌های هنری محافظت می‌کند. دیگران نمی‌توانند بدون اجازه آفریننده اثری، از آن تقلید کنند.
28. در جامعه باید نظم حاکم باشد که همه بتوانند از حقوق و آزادی‌های خود بهره‌مند شوند.
29. همه انسان‌ها دربرابر دیگران مسئول هستند و باید از آزادی‌ها و حقوق دیگران محافظت کنند.
30. هیچکس نباید حقوق عنوان‌شده در این اعلامیه را از دیگری سلب کند.